طرود؛ دهستانی محروم که سه بار با زلزله ویران شد

سمنان- مینا سماواتی، شهروند خبرنگار 

در قسمت جنوبی استان سمنان و در حاشیه کویر، دهستانی قرار دارد که اهالی آن سالیان سال است با بلاهای طبیعی و کمبود امکانات اولیه دست و پنجه نرم می کنند و هم چنان با وجود مشکلات متعدد، در حال گذران زندگی هستند. «طرود» نام این روستای بزرگ است که در طول سالیان، چندین بار به واسطه زلزله‌های پی در پی، با خاک یکسان شده و هر بار قد علم کرده و سرپا شده است. نام طرود از «طرد» به معنای دور افتاده آمده است.

آخرین بار در بهمن ماه 1331 زمین لرزه ای به بزرگی 6.9 ریشتر دهستان طرود را به تلی از خاک مبدل کرد. این روستا در آن زمستان مرگ‏بار حدود سه هزار و 200 نفر جمعیت داشت. پس از این زلزله، با وجود پیشنهاد حکومت که ساکنان طرود به نزدیکی ورامین برای اسکان منتقل شوند، بیش تر بازماندگان ترجیح دادند که در همان محل بمانند.

در سال 1333 در شرق طرود قدیم حدود 90 خانه روستایی برای اسکان مردم در کنار ویرانه های طرود ساخته و به بازماندگان تحویل داده شد تا طرود برای چهارمین بار سرپا شود و زندگی در آن به جریان افتد.آن چه که از زلزله های پیش باقی مانده، حالا جاذبه ای برای گردش گران شده است. خانه هایی که به سبک مردم غارنشین ساخته شده است. یعنی «کلوت» را به شکل غار می کندند و در آن زندگی می کردند.

این بخش از دهستان طرود از دور شبیه تپه های کم ارتفاع خاکی است اما وقتی از نزدیک آن را ببینید، متوجه ساخت و سازها و پیشینه مسکونی آن می شود؛ جایی که بزرگان روستای طرود خاطرات زیادی از آن دارد و بیش ترشان در همین ناحیه به دنیا آمده اند.

نخلستان ها، گله های شتر و خانه های خشتی وگلی اولین مشخصه هایی است که در سفر به طرود در نظرها دیده می شوند. آن جا نخل و شتر از مهم‌ترین لوازم زندگی است. در سال های اخیر روستای طرود با داشتن این جاذبه های فراوانش، به یک هدف گردش گری مبدل شده است؛ روستایی که زنانش سال‌ها است به بافت فرش نایین مشغول هستند و مردانش ساربانان شتر و گله‌های گوسفند.

شغل بیش تر مردم نیز کشاورزی و دام‌داری است. کشت مردم این روستا جو، گندم، سیر، شلغم، پیاز، زعفران و مقداری نیز پنبه است والبته نخلستان های خرما و باغ های انار و انجیر نیز دارد که منبع آبیاری آن ها یک قنات است. زنان و دختران این روستا در کنار کارهایی که در امر کشاورزی و دام‌داری انجام می دهند، قالیبافی کرده و در تامین مخارج خانواده کمک موثری هستند. این منطقه از نظر زمین شناسی و مواد معدنی غنی است و گفته می شود معادن زیادی در آن وجود دارد.

اما با این حال، از لحاظ امکانات رفاهی مشکلات اساسی دارد. خشک‎سالی سال های اخیر و خشک شدن برخی قنات ها و چاه ها نیز به بخش کشاورزی و دام‎داری طرود خساراتی وارد کرده است.

اهالی این روستا به دلیل کمبود آب، روزهای بسیار سختی را گذرانده اند. پیش از بهره برداری از پروژه آب آشامیدنی این منطقه در سال 94، بحران کم آبی کار را به جایی رسانده بود که به علت فشار کم آب، بیش تر خانواده ها نمی تواستند به حمام بروند و برای شست وشوی خود و دیگر مصارف، از آب قنات این روستا استفاده می کردند. در گرمای بسیار زیاد این منطقه کویری که در فصل تابستان بین 42 تا 50 درجه است، تنها خانواده هایی می توانند از کولر آبی استفاده کنند که دستگاه پمپاژ آب داشته باشند. این در حالی است که به دلیل مشکلات مالی، این شرایط برای همه خانواده ها امکان پذیر نیست.

ویژگی جالب مردم این منطقه اما آن جایی نمود پیدا می کند که محرومیت های فراوان، گرمای طاقت فرسا، کم آبی و کمبود امکانات اولیه زندگی هیچ کدام نتوانسته است اهالی طرود را وادار به ترک روستا کند.

طرود از تاریخی دیرین برخوردار است. در سال های دور، این منطقه محل عبور کاروان ها بوده و بر سر راه مناطق جنوبی حاشیه کویر مانند خور، بیابانک، جندق و مناطق شمالی از قبیل شاهرود، دامغان و بیارجمند بوده و اهمیت تجاری داشته است.

دهستان طرود از توابع بخش مرکزی شهرستان شاهرود، در استان سمنان واقع شده است. به لحاظ موقعیت جغرافیایی، روستا از سمت شمال به مرتع «دولاب»، از جنوب به کویر، از شرق به رودخانه «کال شور» و از غرب به مراتع «بامو» منتهی می شود. فاصله روستا تا شهر شاهرود نیز بیش از ۱۲۰ کیلومتر است