تخریب تعمدی گورستان تاریخی به دلیل نمادهای جنسی

رضا عسگری - شهروند خبرنگار از نیشابور

اسم گورستان خالد نبی را چندین سال پیش از طریق یکی از دوستانم شنیدم. گورستانی در استان گلستان که به دلیل نمادهای جنسی نصب شده روی گورهایش معروف است. مدتها بود که می خواستم برای دیدن این گورستان بروم تا اینکه چندی پیش این فرصت فراهم شد. اما وقتی که به آنجا رسیدم به همان اندازه ای که از دیدن نمادهای جنسی و عجیب روی گورها تعجب کردم و برایم جالب بود از تخریب ها و آسیبهایی که به این نمادهای تاریخی و مهم زده بودند ناراحت شدم.

به گفته افراد بومی که در محل حضور داشتند برخی افراد به صورت تعمدی این نمادهای تاریخی را در روزهایی که این منطقه خلوت است و گردشگران به آنجا نمی روند تخریب می کنند. این در حالی است که نمادهای این گورستان بخشی از داشته های تاریخی و فرهنگی کشور ما است و باید حفظ شود.

تعداد زیادی از این سنگ قبرها و نمادهای سنگی از زمین بیرون آورده شده و در محیط گورستان روی زمین افتاده و شکسته شده بودند.

طبق پیگیری هایی که من داشتم و از افراد مطلع پرسیدم که چرا این گورستان محافظت نمی شود متوجه شدم این مجموعه در سال 1380 توسظ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. اما با وجود اینکه حفاظت و مراقبت از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی الزامی و اجباری است اما از این مجموعه محافظت چندانی نمی شود.

بعضی از افرادی که در محل بودند و اطلاعات بیشتری در این باره داشتند گفتند که در گذشته حدود 600 گور با این نمادها در این گورستان وجود داشت که در مناطق وسیعی قابل دیدن بودند اما بر اساس چیزی که من در سفر امسال خود به این محل دیدم تعداد آنها هم اکنون به نصف این تعداد هم نمی رسید و به نظر می رسد تخریب ها و سرقت این نمادها آسیب زیادی به این منطقه وارد کرده است.

نمادهای نصب شده روی گورهای این گورستان به سه شکل بودند. دسته اول که تعدادشان بیشتر از همه بود نمادهای استوانه ای بلندی بود که در سایزها و ارتفاعات مختلفی درون زمین دیده می شد. این نمادها شباهت زیادی به آلت جنسی مردانه داشت و گفته می شد هرجایی که آنها دیده می شوند نشانه این است که آنجا محل دفن یک مرد است.

برخی از این سنگ قبرها از سطح زمین ارتفاعی بین نیم متر تا دو متر دارا هستند و گفته می شود برخی از سنگ ها که از زمین بیرون آورده شده حتی ارتفاعی در حد 4 تا 5 متر نیز داشته اند.

نوع دیگر نمادها هم شبیه سنگ گور بود که تقریبا به شکل صلیب دیده می شد و در قسمت بالایی آن دو نیم کره با سنگ تراشیده شده بود. این دو نیم کره آن را شبیه باسن یا پستان زنانه کرده بود و درباره اینها هم گفته می شد که نشانه گورهای زنان در این گورستان هستند.

نوع سوم سنگ ها یا نمادهای این گورستان هم که تعدادشان بسیار اندک بود به نسبت دو مورد قبلی  سنگ مزارهایی بود که به شکل شاخ قوچ ساخته شده است.

گورستان و زیاتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی و در فاصله ۹۰ کیلو متری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و ۵۵ کیلو متری شمال شرق شهرستان کلاله و ۶ کیلومتری روستای گچی سو نزدیک آی تمر از توابع بخش مراوه تپه و بر فراز قله کوه گوگجه داغ واقع شده است.