close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

زنان تاثیرگذار ایران؛ کتایون مزداپور

۲۸ مرداد ۱۴۰۲
ایران‌وایر
خواندن در ۵ دقیقه
کتایون مزداپور، پژوهشگر زبان‌های باستانی
کتایون مزداپور، پژوهشگر زبان‌های باستانی

«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند. 

ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.

به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل [email protected]  بفرستید.

فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.

«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»

***

می‌گویند تاریخ و فرهنگ جوامع شرقی را غربیان سیاح و شرق‌شناسان عصر استعمار اروپا نوشته‌اند، نه آن‌گونه که تمدن کهن‌سال شرق وجود داشته است بلکه از آن دریچه‌ای که درک نوی غربیان از جهان پس از عصر تاریکی قرون وسطی بود و نه برای پیوند دانش خود از جهان با مهد تمدن‌های باستان بلکه برای یافتن راه‌هایی برای استعمار. اما اگر تاریخ کهن تمدن در فلات ایران و جوامع خاورمیانه با کاوش در آثار مکتوب زادگاه خط و کتابت نوشته شود، پرده از چه دنیای متفاوتی برخواهد داشت! پروفسور «کتایون مزداپور» همان کسی است که چنین پرده از حقایق برمی‌اندازد و هویتی حقیقی و دور از باورهای کذب را به مردم این سرزمین با تنوع فرهنگ‌ها و تمدن‌های کهن بازمی‌گرداند.

کتایون مزداپور که نامش با پژوهشگری زبان‌های باستانی پیوند خورده نزدیک به نیم قرن است که رسالتی جز کاوش و حفظ گنجینه‌های فرهنگی ندارد. او در نخستین روز بهار ۱۳۲۲ در خانواده‌ای زرتشتی در یزد متولد شد. مهاجرت خانواده‌اش در نخستین روزهای زندگی او ابتدا به اصفهان و سپس تهران شرایط را فراهم می‌کند که کتایون شش‌ساله خواندن و نوشتن را در مدرسه‌ی گیو بیاموزد. او پس از پایان دوره‌ی ابتدایی، به مدرسه‌ی انوشیروان دادگر می‌رود و سپس در رشته‌ی ادبیات از دبیرستان همایون دیپلم می‌گیرد.

کتایون چنان به ادبیات و یادگیری عشق می‌ورزید که نامش هرساله به عنوان دانش‌آموز ممتاز در سالنامه‌ی مدارس زرتشتیان می‌آمد. او، همچنان‌که از نبوغ و علاقه‌اش به یادگیری انتظار می‌رفت، در سال ۱۳۳۹ وارد دانشگاه تهران شد و در رشته‌ی علوم اجتماعی از این دانشگاه مدرک کارشناسی گرفت. پایان‌نامه‌ی او با عنوان «لغت‌های اجتماعی سیاست‌نامه» خود آغازی برای مسیر تازه‌ای در پژوهش‌هایش بود. او همزمان زبان اوستایی را در کلاس‌های انجمن فرهنگ ایران باستان آموخت و بسیار علاقه‌مند بود که در رشته‌ی زبان‌های باستانی ادامه‌تحصیل دهد اما در آن زمان هنوز چنین رشته‌ای در مقطع کارشناسی ارشد در ایران وجود نداشت.

بدین سبب، کتایون در سال ۱۳۴۴ با مدرک کارشناسی در سِمت کارشناس پژوهش به استخدام وزارت کار و امور اجتماعی درآمد و پنج سال بعد در رشته‌ی زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان باستانی به دانشگاه تهران بازگشت و در این رشته مدارج کارشناسی ارشد و دکتری را تا سال ۱۳۵۹ به پایان رساند.

او در دوران کارشناسی ارشد از یکی از استادان خود به نام «مهرداد بهار»، که خود زبان‌شناس بود، پیشنهادی دریافت کرد که به فرهنگستان زبان ایران بپیوندد. او از این دعوت استقبال کرد و کارش را در فرهنگستان که به «فرهنگستان دوم» شهرت داشت و تازه دو سال از تأسیس آن گذشته بود آغاز کرد. کتایون همزمان نیز بر دانش‌نامه‌ی فوق لیسانس خود تمرکز داشت و آن را، زیر نظارت استاد مهرداد بهار و دکتر «علی‌اکبر جعفری»، با عنوان «فریدون در شاهنامه» ارائه داد. سرانجام او با ارائه‌ی حاصل چندین سال پژوهش خود در پایان‌نامه‌ای با عنوان «گرشاسب»، دکترای فلسفه در زبان‌شناسی و فرهنگ و زبان‌های باستانی را از دانشگاه تهران کسب کرد.

در اوایل پیوستن به فرهنگستان ادب، زیرگروهی با ریاست دکتر «پرویز ناتل خانلری» به نام گروه اساطیر تأسیس شد. این زیرگروه با تغییرات در فرهنگستان در سال ۱۳۶۰ در یازده مرکز تحقیقاتی دیگر ادغام شد و تحت نام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به کار خود ادامه داد. با به قدرت رسیدن اسلام‌گرایان در ایران، پرداخت به اسطوره‌ها طرفداری از «طاغوت» تعبیر شد و دروس اسطوره‌شناسی و حتی صحبت از اساطیر در کلاس‌های دانشگاهی برای سال‌ها ممنوع شد. پژوهشگرانی مانند کتایون مزداپور، اما، تحت مطالعات فرهنگی پژوهشگاه علوم انسانی دست از پژوهش نکشیدند. او همچنین پس از پایان جنگ ایران و عراق شروع به تدریس در دانشگاه کرد، شغلی که چندان مورد پسند و دلخواه او نبود. او پژوهشگر بود و دغدغه‌اش حفظ منابع فرهنگی بود. از این‌رو، بیشتر تلاش خود را بر پژوهش در زبان‌های باستانی و رسم‌الخط زبان فارسی و اسطوره‌ها متمرکز کرد.

از او مقالات پژوهشی و کتاب‌های فراوانی به چاپ و انتشار رسیده است. کتاب‌هایی مانند «واژه و معنای آن از فارسی میانه تا فارسی»، «پژوهشی در اساطیر ایران»، «زرتشتیان»، «چند سخن»، «پهلوی آسان» و «داغ گل سرخ» او را به عنوان یکی از مرجع‌ترین پژوهشگران زبان‌های باستانی ایران شهره‌ی عام و خاص کرده است. کتایون مزداپور علاوه بر کاوش در زبان‌های باستانی ایران پژوهش‌هایی مستمر و منحصربه‌فرد در حوزه‌ی اساطیر و زنان و نیز مطالعات «دین بهی» یا زرتشتی انجام داده است، زمینه‌هایی که با سد‌ها و موانع متعدد نوشته و نانوشته‌ی قانونی در ایران مواجه است. او مقالاتی درباره‌ی اساطیر زن ایران و نیز نظام زن‌سالاری مرسوم بین مردمان کهن‌روزان این منطقه به رشته‌ی تحریر درآورده است.

کتایون مزداپور در مسیر پژوهش‌های ارزشمند خود در حوزه‌های فرهنگی که به ندرت به آن‌ها پرداخته شده نسخ خطی کهن را نیز جمع‌آوری و برای حفظ و نگهداری آن‌ها اقدام به تأسیس «بنیاد دست‌نوشته‌های کهن» کرده است. کتایون مزداپور که جایزه‌ها و افتخارنامه‌ها دریافت کرده خود با آثارش مایه‌ی فخر مردمانی است که حالا به مدد یک عمر تلاش بی‌وقفه‌ی او بهتر می‌دانند چه گذشته‌ای داشته‌اند و چه خدماتی به تاریخ فرهنگی بشریت کرده‌اند.

از بخش پاسخگویی دیدن کنید

در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید

صفحه پاسخگویی

ثبت نظر

اخبار

تبعید، شلاق و جریمه برای متهم درگیری با زن متذکر حجاب

۲۸ مرداد ۱۴۰۲
خواندن در ۲ دقیقه
تبعید، شلاق و جریمه برای متهم درگیری با زن متذکر حجاب