شایا گلدوست
باوجودی که بسیاری همچنان معتقدند که ایران کشوری امن و آزاد برای افراد ترنس است، اما بررسی وضعیت ترنس‌ها در ایران خلاف این موضوع را نشان می‌دهد.
هرساله با آغاز فصل سرما، معضل افراد بی‌خانمان که برخی از آن‌ها افراد ترنس و یا اعضای جامعه رنگین‌کمانی هستند، به میان می‌آید. عدم سامان‌دهی مناسب شهرداری‌ها، نبود فضای مناسب برای اسکان این افراد و کافی و یا قابل دسترس نبودن گرمخانهها، عواملی هستند که فصل سرما را برای این انسان‌ها تبدیل به بحرانی بزرگ می‌کنند.
باوجودی که «احمد احمدی‌صدر»، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران از افزایش ظرفیت گرمخانههای تهران از ۱۵۰۰ نفر به ۲۵۰۰ نفر خبر می‌هد، اما بدیهی است که این دسترسی برای همه افراد، مخصوصا افراد ترنس به‌راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود.
او همچنین از حضور بیست خودرو گشت فوریت‌های اجتماعی در تهران برای شناسایی بی‌خانمان‌ها می‌گوید و به شهروندان توصیه می‌کند اگر فرد بی‌خانمانی را در شهر مشاهده می‌کنند، با شماره ۱۳۷ تماس بگیرند تا در کم‌ترین زمان به آن‌ها رسیدگی شود.
مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران، درباره وضعیت ترنس‌های بی‌خانمان، در گفتگو با «رکنا» گفته است: «ورود عموم به گرمخانه ها آزاد است. ترنس‌ها هم اگر کارتی داشته باشند و جنسیت‌شان مشخص باشد، پذیرش می‌شوند. حتی اگر گرمخانهها محل اسکان جداگانه‌ای هم داشته باشند، به این افراد اختصاص می‌دهند، ولی از آنجایی که فضا عمومی است، متولی امر باید حتما به این دسته از افراد رسیدگی کند.»
این گفته‌های احمدی‌صدر در واکنش به انتشار گزارش در روزنامه «اعتماد» است. گزارشی مبنی‌بر اینکه ترنس‌ها به‌دلیل اینکه هویت جسمی‌شان نامشخص است، در گرمخانههای تهران جایی ندارند. در این مطلب با عنوان «گزارش تکان‌دهنده از زنان و مردانی که در زمستان سخت پناهی ندارند»، به روایت شرایط سخت یک فرد ترنس بی‌خانمان پرداخته شده است. فرد ترنسی که به ادعای اعتماد نه گرمخانه راهش می‌دهند، نه سرپناه شبانه، چون هویت جسم‌اش بلاتکلیف است. بارها پشت در گرمخانهها التماس کرده و اشک‌ریزان از تحقیر و توهین‌های رکیکی که نثارش شده، دوباره به کوچه‌های سرد برگشته است.
احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در گفت‌و‌گو با رکنا با اشاره به اینکه هر دستگاهی وظیفه‌ای دارد و متولی رسیدگی به امور ترنس‌ها، وزارت بهداشت و بهزیستی است، می‌گوید: «گرمخانه ها، فضاهای عمومی هستند که نمی‌توان به‌خاطر استثناهایی همچون ترنس‌ها، چنین اقدامی را انجام داد. در‌صورتی‌که متولیان رسیدگی به مشکلات آن‌ها صریحا در قانون مشخص شده است. قطعا اگر این متولیان بخواهند ترنس‌ها را نپذیرند و رها کنند، اقداماتی انجام خواهیم داد؛ اما باید فضای تخصصی برای این‌ها درنظر بگیریم.»
او با بیمار‌پنداری افراد ترنس و مقایسه آن‌ها با معتادین متجاهر بی‌خانمان و بیماران اعصاب و روان ادامه می‌هد: «موضوع مربوط به ترنس‌ها، تخصصی و مربوط به وزارت بهداشت و بهزیستی است. این افراد هم شهروند ما هستند و باید به آن‌ها توجه شود، اما وقتی نمی توانیم فضای ایمنی برایشان آماده کنیم و پزشک و متخصصی هم برایشان نداریم، چطور به این موضوع ورود کنیم؟ اگر هم بخواهیم به این مورد ورود کنیم، به همکاری وزارت بهداشت برای تامین پزشک و مشاور نیاز داریم.»
پیش‌از این نیز «محمد امین توکلی‌زاده»، معاون اجتماعی شهرداری تهران گفته بود که حضور افراد ترنس در مراکز ماده ۱۶ برای خود و دیگران دشوار است و حضور این افراد، منشا آسیب است؛ چراکه از نظر روحی و جسمی دارای تفاوت هایی هستند.
بسیاری از ترنس‌ها و اعضای جامعه رنگین‌کمانی به‌دلیل فشار‌های خانواده و اطرافیان و طرد شدن از محیط خانه، ناچار به زندگی در پارک‌ها و خیابان‌های شهر هستند. عدم دسترسی به امکانات اجتماعی، اقتصادی و پزشکی، ازجمله عواملی هستند که بر تشدید این شرایط بحرانی دامن می‌زنند.
شرایط جامعه ایران به‌صرف اینکه مجوزهای قانونی لازم برای جراحی‌های مرسوم به تصدیق یا باز‌تایید جنسیت را برای افراد ترنس صادر می‌کند، شرایط مناسبی نیست. این قشر یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه بوده و متاسفانه در معرض تبعیض و خشونت‌های جسمی، جنسی و روانی قرار دارند. برخی از این افراد نیز به‌دلیل آنچه که ذکر شده، به اعتیاد و بزهکاری‌های اجتماعی روی می‌آورند.
با‌این‌وجود، دولت و نهادهای مسوول به‌جای اطلاع‌رسانی، آموزش و آگاه‌سازی خانواده‌ها و جامعه درباره افراد ترنس و آماده‌سازی بستر‌های مناسب، همچنان در جهت سوق دادن این افراد برای گنجاندن در دوگانه‌های جنسی و جنسیتی هستند.
از‌این‌رو ترنس‌های بی‌خانمان برای اسکان در گرمخانهها در فصل سرما می‌بایست کارتی داشته باشند و جنسیت‌شان مشخص باشد، در غیر این صورت پذیرش نمی‌شوند. حال چند درصد از این ترنس‌ها این کارت را دارند و صحبت‌های مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است، جای بحث دارد. در نهایت این افراد ترنس بی‌خانمان می‌مانند و سرمای هوا خیابان‌هایی که برایشان امن نیست.
ترنس یا ترنس‌جندر، یک واژه چتری است و در واقع به شخصی گفته می‌شود که هویت جنسیتی خود را مغایر با جنسیتی که در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، تعریف می‌کند.
به زبانه ساده‌تر، زن ترنس به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده است و جنسیت مردانه به او نسبت داده می‌شود، در‌صورتی‌که او خودش را یک زن می‌داند و هویت جنسیتی خویش را زنانه تعریف می‌کند.
مرد ترنس، به شخصی گفته می‌شود که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه به دنیا آمده و جنسیت زنانه به او نسبت داده می‌شود، در‌حالی‌که او هویت جنسیتی خود را مردانه تعریف می‌کند و خویش را یک مرد می‌داند.
البته ترنس‌ها می‌توانند هویت جنسیتی «غیردوگانه» یا «نان‌باینری» نیز داشته باشند و باوجودی که جنسیت نسبت داده شده به خود را نمی‌پذیرند، اما خودشان را متعلق به هیچ‌کدام از دو قالب زنانه و مردانه ندانند.
مطلب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر