استرس، کلسترول و فشار خون خود را با آوردن حیوان خانگی کاهش دهید

مینو علوی

محققان می‌گویند در دنیای امروز، با وجود استرس‌ زیاد، آمار روزافزون افرادی که تنها زندگی می‌کنند و از همه مهم‌تر قرنطینه‌های طولانی‌مدت دوران همه‌گیری ویروس کرونا، داشتن حیوان خانگی می‌تواند به سلامت جسم و روان ما کمک کند. این موجودات بامزه و وفادار حتی می‌توانند به کودکان، در روزگاری که مدرسه رفتن و در آغوش گرفتن دوستان‌شان به رویا بدل شده، مهارت‌های اجتماعی و احساسی را بیاموزد.  

در آمریکا، ۶۸ درصد از خانواده‌ها حداقل یک حیوان خانگی دارند. اما داشتن حیوان خانگی برای چه کسانی مفید است و چه حیوانی، برای سلامتی ما بهتر است؟

«انستیتوی ملی سلامت آمریکا» که نهاد اصلی دولت آمریکا در زمینه پزشکی و تحقیقات حوزه سلامت است، در طی ده سال گذشته با همکاری مراکز مختلفی از جمله «مرکز تغذیه حیوانات خانگی» موسسه «مارس» تحقیقاتی انجام داده تا جواب این سوالات را مشخص کند. آن‌ها با پژوهش درباره فواید احتمالی جسمی و روانی حیوانات خانگی از ماهی قرمز گرفته تا خوکچه هندی و سگ و گربه، به نتایج جالبی در این زمینه دست یافته‌اند.

اثرات حیوانات خانگی بر سلامت جسم و روان

هرچند انسان احتمالا از هزاره‌ها پیش با حیوان‌ها زندگی می‌کرده، ولی تحقیقات در حوزه ارتباط بین انسان و حیوان، حوزه مطالعاتی جدیدی است. با این وجود، آن‌گونه که در گزارش انستیتوی سلامت آمریکا مطرح شده، برخی از مطالعات از تاثیر مثبت حیوانات خانگی بر سلامت افراد خبر داده‌اند. یکی از مطالعاتی که توسط این انستیتو پشتیبانی مالی شده، نشان می‌دهد که افرادی که حیوان خانگی دارند، به مراتب سطح کورتیزول خون پایین‌تری دارند. کورتیزول یا همان هورمون مربوط به استرس، هورمونی است که صبح زود، هنگام ورزش کردن و در شرایط استرس‌زای حاد، مانند مواقعی که خطری ما را تهدید می‌کند، از دو غده فوقانی کلیه ترشح می‌شود.

در کنار پایین بودن سطح کورتیزول خون، افرادی که از یک حیوان خانگی مراقبت می‌کنند، فشار خون کمتری هم دارند. اما فواید داشتن حیوان خانگی به همین جا ختم نمی‌شود. آن‌گونه که انستیتوی سلامت آمریکا می‌گوید، حیوانات خانگی در کاستن از احساس تنهایی و افزایش حمایت اجتماعی و تقویت روحیه ما موثرند.

یکی دیگر از جنبه‌های مربوط به سلامت حیوانات خانگی، کمک آن‌ها به کودکان «بیش‌فعال»، افراد دارای مشکلات تمرکز و همچنین کودکانی است که در اختلال طیف اوتیسم قرار دارند. دکتر «لیلا اسپوزیتو» که یکی از ناظران پروژه‌های تحقیقاتی انستیتو سلامت ملی آمریکا در حوزه ارتباط حیوانات و انسان است، در این‌باره به «ان‌آی‌اچ» می‌گوید: « در مورد چگونگی کمک کردن یک حیوان به فردی با شرایط خاص، جوابی سرراست وجود ندارد.» او ادامه می‌دهد: «اگر هدف‌تان این است که فعالیت بدنی خود را افزایش دهید، بهتر است سگ نگه دارید؛ برای این‌که باید روزی چند بار سگ خود را برای قدم زدن بیرون ببرید و همین فعالیت بدنی شما را بیشتر می‌کند. اگر هم می‌خواهید استرس کمتری داشته باشید، بهتر است ماهی نگه دارید که با نگاه کردن به شنا کردن او در سکوت، بتوانید آرامش بگیرید. بنابراین هیچ فرمول مشخصی برای این موضوع وجود ندارد.»

بنا بر دفترچه راهنمای «سی‌دی‌سی» یا «مرکز کنترل و پیشگیری از بیمار‌ی‌‌ها در آمریکا»، حیوانات خانگی می‌توانند در درمان افسردگی نیز کمک کنند؛ زیرا مراقبت از یک حیوان خانگی و حتی نوازش آن، شرایط فیزیکی و اجتماعی را مهیا می‌کند که در آن میزان هورمون «سروتونین» در مغز افزایش می‌یابد. برای مثال، بیرون بردن سگ‌ها برای قضای حاجت و قدم زدن، خود فرصتی است برای معاشرت کردن با افراد دیگری که سگ دارند. «مرکز کنترل و پیشگیری از بیمار‌ی‌‌ها در آمریکا» همچنین گفته است که داشتن حیوان خانگی با کاهش فشار خون، کلسترول و تری‌گلیسیرید نیز در ارتباط است.

حیوانات به انسان‌ها کمک می‌کنند

در سال‌های اخیر اغلب استان‌های کشور کانادا قوانینی را تصویب کرده‌اند که به موجب آن ورود حیوانات حامی و به خصوص سگ‌ها، به مراکزی که پیش از این اجازه ورود به آن را نداشتند، آزاد شده است. این قوانین در راستای حمایت از افراد معلولی است که در انجام کارهای روزمره خود به حیوانات خانگی خود از نظر جسمی و روانی وابسته هستند. پیش از این مثلا ورود سگ‌ها به سوپرمارکت‌ها، داروخانه‌ها و مراکز خرید ممنوع بود، ولی با تصویب این رشته قوانین، افراد می‌توانند جلیقه‌هایی مخصوص برای حیوانات حامی خود تهیه کنند و حیوان خانگی خود را هم برای خرید و حتی تفریح کردن با خود بیرون ببرند.

اخیرا این قوانین در برخی ایالت‌های آمریکا نیز تصویب شده است. بنا بر تحقیقات انستیتو سلامت ملی آمریکا که داده‌های پردازش شده مربوط به تصویب قوانین مربوط به سلامت را فراهم می‌کند، حیوانات می‌توانند در دو حوزه حمایت و آرامش بخشیدن به انسان‌ها و به‌ویژه افراد دارای شرایط خاص کمک کنند. آن‌ها گاهی برای آرام کردن بیماران در بیمارستان‌ها و حتی خانه‌های سالمندان و آسایشگاه‌ها نیز استفاده می‌شوند. دکتر «آنا برگر»، پزشک و محقق «ان‌آی‌اچ» معتقد است که سگ‌ها همیشه حاضر هستند و اگر کسی به کمک آن‌ها احتیاج داشته باشد، می‌دانند که چطور یک‌جا بنشینند و عشق بورزند.»

دکتر برگر که با افراد مبتلا به سرطان و بیماری‌های کشنده کار می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند که چطور در لحظه زندگی‌ کنند تا اضطراب سخت شدن بیماری و مرگ را نداشته باشند، می‌گوید: «۴ ستونِ زندگی کردن در حال، توجه، نیت، اشتیاق و آگاهی است. همه این‌ها را حیوانات با خود و به صورت غریزی به همراه دارند؛ ولی انسان‌ها باید این‌ها را از نو یاد بگیرند.»

مراقب باشید

انستیتوی سلامت ملی آمریکا پیشنهاد کرده است که اگر باردار هستید یا سیستم ایمنی ضعیفی دارید، از تماس با مدفوع حیوان خانگی خود خودداری کنید. همچنین توصیه شده که حتی اگر در سلامت کامل هستید، حتما دست‌های خود را پس از تماس با حیوان خانگی خود با آب و صابون بشویید. تکمیل واکسیناسیون حیوانات خانگی و مراجعه مرتب به دامپزشک برای چکاپ حیوان خانگی نیز یکی دیگر از راه‌هایی است که خطر ابتلا به بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان را کم می‌کند. به خاطر داشته باشید که حیوان خانگی شما هم احتمالا نیاز به حمام و کوتاه کردن ناخن و موهای بدن دارد. برای این‌کار اگر می‌توانید از افراد متخصص کمک بگیرید. در پایان هم اگر فرزند شما خردسال است، مراقب باشید که حیوان خانگی‌تان را نبوسد یا به غذا و مدفوع او دست نزند. شستن مرتب دست‌ها باید در برنامه روزانه همه افرادی باشد که حیوان خانگی دارند.