رفراندوم ترکیه و چالش های پیش رو

شمارش آرا در ترکیه تقریبا تمام شده است و با حدود یک درصد اختلاف اردوغان برنده رفراندوم تاریخی ترکیه شده است... یعنی حدود 49 درصد به طرح اردوغان برای تثبیت قدرت و افزایش دامنه اختیاراتش «نه» گفته اند و 51 درصد با رای «آری» از این طرح حمایت کرده اند.

بیشتر آرای «آری» به رفراندوم از مناطق شرقی (عمدتا غیر کرد نشین) و مرکزی و شهرهای مذهبی تر ترکیه مثل قونیه به حساب اردوغان واریز شده است... در آنکارا و استانبول با اختلاف کمی تعداد "نه" بیشتر از "آری" بوده است و این در حالی ست که در شهرهایی مثل ازمیر حدود هفتاد درصد به طرح اردوغان "نه" گفته اند.

برای اینکه بدانیم چه اتفاقی می‌افتد و ترکیه به کدام سو می‌رود فعلا باید با احتیاط پیش بینی کنیم... چیزی که می‌دانیم این است که جامعه ترکیه بر سر این رفراندوم به شدت دو قطبی شده است... در حال حاضر مخالفان طرح اردوغان ظاهرا به سیستم شمارش آرا نیز اعتراض دارند و مدعی هستند تخلفاتی صورت گرفته و خواهان بازشماری حدود شصت درصد صندوق ها شده اند... این اولین چالش پیش روی اردوغان خواهد بود و باید صبر کرد و دید که حزب حاکم با این ادعاها و اعتراضات چطور برخورد می‌کند.

اردوغان سیاستمداری ست که به شدت جاذبه و دافعه دارد... 49 درصدی که به او «نه» گفته اند عمدتا ساکنین شهرهای بزرگ و قشر روشنفکر و تحصیلکرده ترکیه هستند... البته این تحصیلکرده و روشنفکر بودن را از روی تجربه شخصی می‌گویم و قطعا آماری در مورد میزان تحصیلات و میزان روشنفکری رای دهندگان در دست ندارم... اما زندگی در ترکیه و مواجهه با مردم به من نشان داده که اردوغان همانقدر که در بین کشاورزان و یا قشر بازاری ترکیه پایگاه دارد در میان قشر تحصیلکرده و طبقه متوسط و روشنفکران ترکیه حمایت کننده چندانی ندارد...  حالا مهمترین چالش پیش روی اردوغان این است که برای ادامه حکومتش لااقل بخشی از این قشر را با خود همراه کند... روستائیان و ساکنین شهرهای کوچک و شهرهای مذهبی و سنتی ترکیه شاید در این رفراندوم با انداختن آرای خود به صندوق ورق را به نفع اردوغان چرخانده باشند، اما درنهایت اردوغان باید بتواند برای اداره کشور و پیشبرد طرح هایش قدرت خود را در شهرهای بزرگ ترکیه تثبیت کند... این کار جز با همراه کردن بخشی از این 49 درصد که عمده شان ساکن شهرهای بزرگ ترکیه هستند و همگی در برابر او در حال حاضر به شدت گارد گرفته اند ممکن نیست... باید صبر کرد و دید که سیاست اردوغان برای همراه کردن تقریبا نیمی از مردم ترکیه با خود چه خواهد بود. همانطور که گفتم در حال حاضر اولین چالش پیش روی اردوغان رسیدگی به ادعاهایی مبنی بر وقوع  تخلف در انتخابات است... این که چگونه به این اعتراضات رسیدگی می‌شود، نشان دهنده این است که اردوغان در این راه طولانی و سخت با چه فرمانی پیش خواهد رفت.

بسیار بعید است اردوغان با اتکاء به این پیروزی میلیمتری – که آن هم به لطف یک کارزار تبلیغاتی طولانی مدت که با بسیج کردن تمامی امکانات دولتی حاصل شده - بخواهد با اتکاء به تنها دو درصد رای بیشتری که در مجموع از کل ترکیه به دست آورده از در تقابل و رویارویی تمام عیار با مخالفانش دربیاید... حالا اردوغان می‌داند که باید اولین کارش جلب همراهی و اعتماد این 49 درصدی باشد که علیرغم همه تبلیغات گسترده، امروز به او یک «نه» قاطعانه گفته اند.