میشل پلاتینی بازداشت شد؛ چرا دیگر به صف دشمن نمی‌زنی قهرمان؟

جنگ جهانی اول که تمام شد، «فرانچسکو» از ایتالیا مهاجرت کرد. خانوادگی کشاورز بودند. رفت و رفت تا به منطقه «لورن» رسید؛ با دختری به نام «آنا» آشنا شد، ازدواج کرد و حاصلش فرزندی بود که نامش را «میشل» گذاشتند.

۶۴ سال پس از آن نام‌گذاری، خبرگزای‌های جهان چنین مخابره‌ کرده‌اند: «میشل پلاتینی، رئیس پیشین یوفا در رابطه با اعطای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از سوی پلیس فرانسه بازداشت و بازجویی شده است.»

حدفاصل این سال‌ها، ساکنان کره زمین بارها و بارها از وجودش حظ بردند. وقتی با پیراهن تیم‌های «نانسی»، «سن‌آتین» و «یوونتوس» یا تیم ملی فرانسه، پا به توپ می‌شد، سرش را خم می‌کرد به سمت پایین و ناگهان مثل دیوانه‌ای که زنجیر پاره کرده، می‌زد به دل دفاع دشمن، دنیا با او می‌رقصید.

مهم نبود شما هوادار تیم ملی فرانسه یا هواخواه آن یوونتوس رویایی باشید یا نه. نمی‌شد عاشق فوتبال بود و از دلبری‌های میشل پلاتینی گذشت.

تا این‌که کفش‌ها را بوسید و سراغ مربی‌گری رفت. سال ۱۹۸۸ روی نیمکت تیم ملی فرانسه نشست، اما دو سال بعد و در پی ناکامی‌ها، برکنار شد. نخستین بازیکن بزرگی نبود که نشان داد در مربی‌گری ناکام می‌ماند. همان سال ۱۹۹۰ به کمیته بازرسی اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) پیوست و ۸ سال در این سمت باقی ماند. سال ۲۰۰۲ در حالی که عضویت کمیته اجرایی یوفا را در دست داشت، به عنوان عضو «اروپایی کمیته اجرایی یوفا» درآمد.

ژانویه سال ۲۰۰۷ او ریاست یوفا را در دست گرفت. در انتخاباتی که سلامتش هنوز زیر سایه تردید است. «لنارت یوهانسون» رییس پیشین فیفا که پس از هفده سال ریاست و صدارت بر اتحادیه فوتبال اروپا، از پلاتینی شکست خورده بود، او را «متقلب» و انتخابات را «دروغین» نامید.

با این حال پلاتینی بر قدرت ماند. سال ۲۰۱۱ وقتی «نیکولا سارکوزی» رییس جمهور وقت فرانسه از سیاست‌های اتحادیه فوتبال اروپا گلایه و پلاتینی را متهم کرد به «وطن‌ستیزی» واکنش تندی نشان داد.

داستان از فوران آنشفشان ایسلند آغاز شد. از جایی که هواپیمایی نمی‌توانست بر فراز اروپا پرواز کند و بازیکنان تیم‌های باشگاهی اروپا در چارچوب رقابت‌های لیگ قهرمانان، مجبور بودند با اتوبوس از کشوری به کشور دیگر بروند. باشگاه‌های فرانسوی یکی پس از دیگری حذف شدند. سارکوزی ادعا کرد که این سیاست پلاتینی برای نابود کردن فوتبال فرانسه است، وگرنه باید رقابت‌ها را متوقف می‌کرد.

میشل پلاتینی مقابل دوربین خبرنگاران نشست و در کنفرانس خبری‌اش گفت: «آقای سارکوزی گاهی اوقات از حاشیه‌هایی که در مورد فعالیت‌های مشکوک اقتصادی و اخلاقی‌اش می‌شنویم دور می‌شود و در مورد فوتبال صحبت می‌کند. بهتر نیست ایشان درگیر پرونده‌های اخلاقی‌اش باشد و بگذارد ما هم کار خودمان را بکنیم؟» پلاتینی برافروخته از ورود یک سیاستمدار به دایره فوتبال چنین گفته بود: «فوتبال باید از سیاست دور باشد. آن‌چه بر جهان می‌گذرد محصول همین سیاسیون است. فوتبال جایی برای شما ندارد.»

چنان برای شجاعت و سخنوری آزادانه‌اش کف زده بودند که انگار دوباره بسان روزهای جوانی، جوراب‌ها را تا روی کفش داده پایین و ساق‌های بدون ساق‌بندش را عریان کرده و سر خم کرده و با توپ به دل دشمن زده.

اما پهلوان قصه‌ها هم گاهی می‌میرند. روی نوار زمان که سریع حرکت کنیم، به روز ۲۰ ژوئن سال ۲۰۱۶ می‌رسیم. وقتی «سپ بلاتر» رییس اسبق فدراسیون جهانی فوتبال به گاردین گفت: «نباید کسی از من به خاطر میزبانی قطر انتقاد کند،‌ بلکه این میشل پلاتینی بود که باعث شد تا میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ به قطر برسد. قرار بود که آمریکا به عنوان میزبان انتخاب شود و آنها رای زیادی داشتند اما پلاتینی دست به کار شد. او ورق را علیه آمریکا برگرداند.»

ماجرا از انتخاب میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. روزهای آغازین سال ۲۰۱۱ میلادی، فدراسیون جهانی فوتبال میان دو گزینه قطر و آمریکا که برای میزبانی جام جهانی اعلام آمادگی کرده بودند، قطر را انتخاب کرد. پلیس آمریکا کمتر از دو ماه بعد اعلام کرد اسنادی در دست دارد که نشان می‌دهد سپ بلاتر و اعضای بلندپایه فدراسیون جهانی فوتبال، در انتخاب میزبان جام جهانی «تقلب» کرده‌اند.

بحث از خرید و فروش آرای میزبانی بود. آرام آرام نام مدیران بالارتبه فیفا که دامن‌شان در فساد مالی آلوده شده بود فاش شد. عیسی هایاتو (کامرونی)، نیکلاس لئوز (پاراگوئه‌ای)، ریکاردو تاکسایرا (برزیلی)، اسماعیل بهامیی (بوتسوانا) و مارکوس کاتنر معاون دبیرکل فدراسیون بین المللی فوتبال برکنار، بازداشت و بازجویی شدند.

سرانجام نوبت به سران فیفا و یوفا رسید. سرانجام در سال ۲۰۱۵ سپ بلاتر از سمت خود استعفا داد. او به نشریه بیلد گفت: «من این تصمیم را گرفته‌ام تا از فشاری که روی فیفا آورده می‌شود، بکاهم. من فقط و فقط به حمایت و دفاع از فیفا به عنوان یک مؤسسه و به‌طور کلی حفاظت از فوتبال فکر می‌کنم.»

اما اندکی بعد انگشت اتهام را سوی پیشل پلاتینی گرفت. در حقیقت همان جملاتی که روزی پلاتینی خطاب به سارکوزی رییس جمهور وقت فرانسه به زبان آورده بود را سوی خودش پرت کرد. تاسف‌بار این بخش از جملات سپ بلاتر بود: «بعد از جلسه‌ای که امیر قطر با سارکوزی و پلاتینی برگزار کردند، سارکوزی به پلاتینی این ماموریت را داد که میزبانی جام جهانی را برای قطر بگیرد و این گونه بود که رئیس سابق یوفا دست به کار شد. فشار سیاسی سهم بسزایی در انتخاب میزبان جام جهانی دارد. دولت فرانسه و پلاتینی باعث شدند تا در نهایت میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ به قطر برسد.»

تاریخ جلسه همان سال ۲۰۱۱ است. یعنی روزهایی که پلاتینی بسان یک قهرمان ورزشی مقابل چهره نامطلوب یک فعال بلندپایه سیاسی ایستاده بود، پشت پرده هر دو دست در دست هم برای قطر مبارزه می‌کردند.

سال ۲۰۱۵ روزنامه انگلیسی زبان «ساندی تایمز» گزارشی محرمانه نوشت: «مقامات روسی و در راس آنها ولادمیر پوتین، برای جذب موافقت فرانسه با میزبانی روسیه در جام جهانی ۲۰۱۸، به میشل پلاتینی، رئیس فدراسیون فوتبال اروپا یک تابلوی پیکاسو هدیه داده‌اند.» طبق اعلام BBC این تابلوی اصل از طریق دفتر ریاست جمهوری فرانسه به آقای پلاتینی اهدا شد.

همین طور اسکای نیوز در گزارشی مدعی شد که «نوامبر سال ۲۰۱۰ امیر قطر به همراه ولیعهد این کشور، با نیکلو سارکوزی و میشل پلاتینی دیداری محرمانه و چهار ساعته داشتند.» طبق ادعای اسکای نیوز، «امکان خرید باشگاه پاریس سن ژرمن» که با مشکلات مالی مواجه شده بود و همین‌طور «تمایل برای تاسیس شبکه ای ورزشی برای رقابت با شبکه ای فرانسوی» از جمله خدمات ویژه قطری‌ها بود که روی میز آقای سارکوزی قرار گرفت.

۲۷ ژوئن سال ۲۰۱۷ روزنامه بیلد آلمان در گزارشی نوشت: «قطر برای کسب رضایت فرانسه، باشگاه پاریس سن ژرمن را با مبلغ ۵۰ میلیون یورو در ۲۰۱۱ خریداری کرد. سپس شبکه تلویزیونی "بی‌این اسپورت" را تاسیس و به وسیله آن لااقل هر سال ۱۵۰ میلیون یورو به لیگ فرانسه تزریق کرده است. قطر، همچنین، حدود ۱۰ میلیارد دلار از سهام بازار بورس فرانسه را از طریق سهام "کاک ۴۰" که از معروف ترین سهام های این بازار است را نیز خریداری و تملک کرد.»

پلاتینی دیگر آن اسطوره دست نیافتنی نبود. پشت پرده‌اش مانند ساق‌های پایی که در زمین می‌دوین عریان بود. ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ او به دلیل آن‌چه «فساد مالی و اتهام به رشوه خواری در رابطه با واگذاری میزبانی جام جهانی به کشورهای آفریقای جنوبی، قطر و روسیه» شناخته عنوان شده بود به ۸ سال محرومیت از حضور در تمامی عناوین ورزشی محکوم شد.

خودش هم عصیان کرد؛ ۱۷ ماه می ۲۰۱۸ در گفت‌وگو با «رادیو فرانسه» گفت: «کلک کوچولویی در کار بود. ما شش سال صرف برگزاری جام جهانی نکردیم که یک شیطنت کوچولو نکنیم. فکر می‌کنید بقیه میزبان‌های جام جهانی این کار را نمی کنند؟» اشاره‌اش به قهرمانی فرانسه در جام جهانی ۱۹۹۸ بود. تیمی که به نظر می‌رسید شایسته قهرمانی است اما در مسیر، مورد عنایت هم قرار گرفت.

حالا خبر رسیده همان اسطوره پا به توپ و دیوانه‌ای که مثل شوالیه مقابل سیاسیون می‌ایستاد را به جرم غرق شدن تا خرخره در فساد دستگیر کرده‌اند. خبرگزاری‌های جهان مدعی هستند که رئیس پیشین یوفا در رابطه با اعطای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از سوی پلیس فرانسه بازجویی شده است.

مشخص نیست کسی سراغ سارکوزی هم خواهد رفت یا نه. آیا پاری‌سن‌ژرمن که براساس همین مراوده به قطری‌ها واگذار شد یا شبکه اصلی ورزش فرانسه که با پول قطری‌ها بنا شد منحل می‌شوند یا نه. این‌جا یک نفر قربانی است؛ میشل پلاتینی.