زندگی در ترکیه/ قسمت سوم/ آنکارا و استانبول

بسیاری از کسانی که قصد مهاجرت و زندگی در ترکیه دارند یکی از اساسی ترین سوالهایشان این است که کدام شهر ترکیه برای زندگی بهتر است. پاسخ به این سوال بستگی زیادی به روحیات شما و انتظارات شما از یک زندگی ایده آل دارد. من در این نوشته و نوشته بعدی سعی خواهم کرد ویژگی و حال و هوای چند شهر بزرگ و مهم ترکیه را بنویسم تا هرکس بسته به سلیقه و روحیات خود بتواند در مورد انتخاب شهر در ترکیه تصمیم بگیرد.

آنکارا: این شهر پایتخت اداری و سیاسی ترکیه است و دیدنی ترین جاذبه توریستی این شهر مقبره آتاتورک است که بر فراز تپه ای در مرکز این ابرشهر قرار دارد. راه نداشتن به دریا و جنب و جوش کمتر این شهر نسبت به شهرهای توریستی شاید در نگاه اول چندان وسوسه انگیز نباشد که بخواهیم به عنوان انتخاب اول سکونت به آن فکر کنیم. اما باید مدتی در آنکارا زندگی کرده باشید تا با افسون آنکارا آشنا شوید. چند سال پیش در وصف این شهر نوشته بودم:
" آنکارا خواهر دوقلوی تهران است. تهران از بخت بد گیر یک شوهر متعصب و بد دل افتاده که او را خانه نشین کرده و تمام شور و نشاط و طراوتش را گرفته است. ولی آنکارا هنوز ازدواج نکرده است. روزها با کفشهای راحت و دامن سرخ گلدار و موهای بلند بافته شده از خانه بیرون می‌رود و دلبری می‌کند. یا لااقل دل آنهایی را که زمانی عاشق تهران بودند می‌برد. برای کسی که گاهی دلش برای تهران تنگ می‌شود هیچ آغوشی مثل آغوش آنکارا نیست. با آن پیاده روهای پهن و خلوت و کوچه های ساکت پناه گرفته زیر سایه چنار و خانه های کلنگی چند طبقه ای که بوی غذایشان وقت و بی وقت کوچه را پر می‌کند."

این توصیف یک دلنوشته بعد از چند روز زندگی در خیابانهای اطراف کیزیلای است. اما این همه آنکارا نیست. آنکار شهری بسیار مدرن و تمیز است. در شیک پوشی و آراستگی مردان و زنانش این شهر شاید گل سرسبد شهرهای ترکیه باشد. سطح فرهنگ و تحصیلات مردم آن عمدتا بالاست و از این نظر ترکیب جمعیتی نسبتا همگنی دارد. تابستانهای نسبتا معتدل و زمستانهای سرد، این شهر را از نظر آب و هوایی شبیه به تهران کرده است. برای آنها که از گرمای هوا و بخصوص شرجی بودن برخی شهرهای ساحلی جنوب ترکیه در فصل تابستان گریزانند آنکارا انتخاب خوبی ست. در این شهر از بابت خرید کردن از بهترین برندهای جهان هیچوقت در مضیقه نخواهید بود چرا که شهر پر از مراکز تجاری شیک و نسبتا خلوت است. همانظور که می‌توانید در این شهر بارها، رستورانها و کافه هایی پیدا کنید که از نظر کیفیت سرویس و خدمات یک سر و گردن بالاتر از شهرهای توریستی ترکیه هستند. زندگی در آنکارا یعنی زندگی در تهرانی که از آفت انقلاب 57 در امان مانده است. شهری مدرن، تمیز و زیبا با مردمانی که به میراث آتاتورک همیشه افتخار می‌کنند.

استانبول:

استانبول شهر هفتاد و دو ملت است. هیولاست. جانوری دوست داشتنی ست که نمی‌توانی آن را به چیزی تشبیه کنی. معجون است. معجونی از همه چیز. انگار داخل یک همزن عظیم الجثه خروار خروار خیارشور و انبه و پسته و شیر و نمک و نوشابه و آناناس و نخود و لوبیا و دهها چیز دیگر ریخته باشی و میکس کرده باشی. چطور می‌شود این شهر را توصیف کرد؟ استانبول سرزمین عجایب است. آیا این به معنای این است که استانبول به درد زندگی نمی‌خورد؟ هرگز من چنین چیزی نگفتم. زندگی درست در میانه‌ی همه چیز می‌تواند تجربه ای متفاوت و بسیار فریبنده باشد. استانبول احتمالا زنده ترین شهر جهان است. عیب این شهر شلوغی بیش از اندازه و بی سر و ته بودنش است. استانبول مجمع الجزایر بزرگی از محله های مختلف است. رفتن از این سر استانبول به سر دیگر آن مثل سفر از یک شهر به شهری دیگر است. برای همین در هر محله ای از استانبول که سکونت کنید معمولا همانجا و محله های اقماری اطرافتان تبدیل به استانبول کوچک شما می‌شود که به ندرت از ان بیرون می‌روید. نقل است که این شهر به قدری بزرگ است که هیچ راننده تاکسی در استانبول پیدا نخواهید کرد که ادعا کند تمام مناطق شهر را می‌شناسد. ترافیک این شهر بخصوص در برخی از ساعات روز بسیار سنگین است و اجازه نمی‌دهد که هر وقت هوس کردید سوار ماشین شوید و بروید دوری در شهر بزنید. البته سیستم مترو تا حد زیادی این مشکل را حل کرده اما در نهایت گشت و گذار در این شهر آسان نیست. زندگی در استانبول به درد آنهایی می‌خورد که بخواهند مثل تکه ای قند در یک دیگ آب جوش در ازدحام و شلوغی شهر حل شوند. بشوند بخشی از چیزی که شاید بشود آن را روح استانبول نامید.
البته این توصیفات احساسی به درد کسی به جز احتمالا عده ای شاعر مسلک نخواهد خورد. بگذارید برای مخاطب عام دقیق تر این شهر را توصیف کنم. در استانبول با وجود ازدحام بیش از حد خودروها و ترافیک تقریبا دائمی، اما به لطف بادهایی که همیشه از سمت دریا می‌وزند آسمان همیشه آبی ست. هزینه زندگی در استانبول بالاست اما اگر بخواهید در استانبول واقعی زندگی کنید. مگر استانبول غیر واقعی هم داریم؟ بله... هرچه از تنگه بُسفر به سمت شرق یا غرب استانبول بروید استانبول کارت پستالی و زیبا کمرنگ و کمرنگ تر می‌شود و متعاقب آن قیمت خانه ها هم افت می‌کند. امروز می‌شود با حدود 140 هزار لیر (کمتر از سیصد میلیون تومان) در برخی مناطق رو به رشد استانبول خانه خرید و زندگی کرد. البته زندگی در چنان محله هایی (که لزوما محله های بدی هم نیستند) و در جوار مردمانی که بعضا مثل خود شما از اقصا نقاط خاورمیانه به استانبول آمده اند، واقعا اسمش زندگی در استانبول نیست. مگر استانبول به جز دریا، محله های قدیمی و تاریخی و شب نشینی در کافه ها که بخشی از فرهنگ ترکهاست چه دارد؟ زندگی در محله های دوردست استانبول یعنی انتخاب پکیجی برای زندگی که همه مشکلات و مسائل زندگی در کلانشهر استانبول را دارد و از آن سو هیچکدام از حُسن هایش را ندارد. البته یک حُسن دارد و آن این است که می‌توانید به دوست و آشنا و فک و فامیل بگوئید بله، ما رفتیم استانبول خانه خریدیم و یا داریم استانبول زندگی می‌کنیم و آنها حسرت زندگی شما را بخورند. اما این زندگی در استانبول نیست. این زندگی در جایی نزدیک به استانبول است که ربطی به استانبولی که همه می‌شناسیم ندارد.

در قسمت بعدی شرایط زندگی در شهرهای ازمیر، آنتالیا و چند شهر زیبای ساحلی ولی نه چندان بزرگ ترکیه، را با هم مرور می‌کنیم.