ماجرای بازداشت دو دختر برای نوشیدن تحریک آمیز قهوه

طبق تبصره ی ماده ٦٣٨ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٧٥ "زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد."

حجاب شرعی در تبصره ی ماده ی فوق تعریف نشده و تشخیص رعایت و یا عدم رعایت آن به مامورین نیروی انتظامی و بسیجیان واگذار شده است. اعطای چنین اختیاری صحیح نمی باشد و زمینه اعمال سلیقه شخصی توسط مامورین را فراهم می سازد.

از جهت اخلاقی نیز حجاب از جمله اموری است که نمی توان آن را با قانون و اجبار به زنان تحمیل کرد. اقداماتی که برخی از دانشگاه ها در اجباری کردن حجاب انجام داده اند در زمره همین اعمال نسنجیده است.

پیش از این و طی مراجعات مکرری که به مجتمع قضایی ارشاد (ویژه ی مبارزه با به اصطلاح مفاسد اجتماعی) داشتم، متاسفانه با مسایل و مواردی برخورد کردم که جای بسی تامل و تفکر داشت. از طرف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، فرم های مخصوص چاپی  در اختیار مامورین نیروی انتظامی و بسیجیان قرار داده شده بود تا با گشت زنی در کوچه ها و خیابان ها و مراکز خرید با به اصطلاح بدحجابی مقابله کنند.

فرم مذکور به سه بخش تقسیم شده است. بخش اول اختصاص به وضعیت موی سر خانم های بد حجاب دارد. موارد این بخش عبارتند از: سر کاملا برهنه، سر نیمه برهنه، نمایان بودن سینه، بیرون بودن موی حالت دار، نمایان بودن گردن و روسری نازک. بخش دوم به وضعیت آرایش زنان اختصاص دارد از قبیل: روژ لب، ریمل، سایه ی چشم و ابرو، آرایش گونه، لاک انگشتان دست و پا و عینک های ممنوعه. بخش سوم اختصاص به وضعیت لباس بانوان دارد از جمله: مانتو تنگ بدن نما، مانتو کوتاه دامنی، مانتو چاک داربدن نما، مانتو خلاف عرف، جوراب دارای علایم ممنوعه، نداشتن جوراب و ....

بسیاری از موارد ذکر شده در فرم مذکور به صورتی مبهم و تفسیر بردار عنوان شده اند (از جمله عینک ممنوعه و مانتو خلاف عرف) و در نتیجه بنابر سلیقه و نظر مامور انتظامی و بسیجی مانتو و عینکی می تواند خلاف عرف و ممنوع تشخیص داده شود. علاوه بر این، صدور این فرم ها این امکان را برای مامورین انتظامی و بسیجی فراهم می سازد تا دایما در کوچه و خیابان، زنان را ورانداز کرده تا بلکه احراز کنند آیا  گردن و سینه اشان هویدا است یا خیر و آیا از ریمل و روژ لب استفاده کرده اند یا خیر!؟

حتی در دین اسلام نیز چنین دقت و تجسسی ممنوع است. طبق نظر محقق حلی فقیه مشهور اسلامی، نگاه کردن به جز صورت و دست های زنان آن هم در صورت ضرورت ، فقط یک بار جایز است و نگاه دوباره حرام است. در حالی که با در اختیار داشتن چنین فرمی مامورین و بسیجیان این بهانه را خواهند داشت که به کرات به زنان و دختران خیره شده تا بلکه یکی از موارد ذکر شده در فرم ها را در لباس و بدن آنها کشف کنند.

فرم دیگری نیز برای سرنشینان اتومبیل های در حال حرکت در سطح شهر تهیه شده که موارد مندرج در آن نیز قابل تامل است. مواردی از قبیل: سرنشینان بد لباس و آرایش کرده، عریان بودن اندام، لباس تنگ چسبان و ... کشف و احراز موارد مندرج در فرم اخیر به مراتب دارای عواقب سوء بیشتری است، چرا که مستلزم بازرسی تمام اتومبیل های در حال حرکت در سطح شهر است تا بلکه ماموان انتظامی و یا افراد بسیجی احراز کنند که لباس راننده یا سرنشیان به بدنشان چسبیده و یا عضوی از اندامشان عریان است یا خیر!؟
 
در سال ١٣٨٨، خانم جوانی به دفتر وکالت اینجانب مراجعه وعنوان کرد که چند روز پیش به همراه دختر خاله اش در یک کافی شاپ مشغول نوشیدن قهوه بوده که توسط چندین بسیجی دستگیر و به دایره ی مبارزه با مفاسد اخلاقی تبریز تحویل داده شده اند. ایشان و دختر خاله اش، پس از چندین ساعت بازداشت با ضمانت آزاد شده و رسیدگی به پرونده اشان به روزهای آتی موکول شده بود. پس از اخذ وکالت و مطالعه ی پرونده در دادسرا متوجه شدم که بسیجیان در گزارش مکتوب خود عنوان کرده بودند که موکل اینجانب و دختر خاله وی به شکلی تحریک آمیز در حال نوشیدن قهوه در کافی شاپ بودند! خوشبختانه در دادگاه موفق شدم با ارایه دفاعیات لازم حکم  برائت را از چنین اتهام واهی بگیرم.