«واژن موتور دنیاست!» وقتی از صدمرد جوان پرسیدند «چرا واژن برایتان مهم است»، این جواب یکی ازآن‌ها بود.
«چه داستان‌هایی که واژن‌ها برای گفتن دارند!» پاسخ یکی دیگر بود وجوانی عینکی با پیراهنی سبز رنگ که به نظرمی‌‌آمد بیش‌تربه خود مطمئن است گفت:«آینده مالِ واژن است.»
کالجِ «کانکتیکاک» می‌خواست اجرای تازه‌ای از نمایشِ «تک گویی‌های واژن» را درسال 2014 به صحنه بیاورد و درپی آن بود که آگاهی از خشونت و تجاوزجنسی را گسترش دهد. به همین دلیل، ترتیب چنین پرسش و پاسخی را داد.
نمایش‌نامۀ «تک‌گویی‌های واژن» نخستین بار در سال 1996 درنیویورک به صحنه آمد و گرچه تآترش «دوراز برادوی» بود نه درمحلۀ اصلی نمایش‌خانه‌ها، اما بی‌درنگ دردنیای نمایش سروصدا به راه انداخت و شیوۀ گفت‌وگوی مردم درمورد بدن زن، فمینیسم و فرهنگ را تغییر داد.
نویسندۀ نمایش، «ایو اِنسلر»(Ensler Eve)، کارش را براساس مصاحبه با بیش از200 زن نوشت که دربارۀ هرمساله‌ای که به زنان ارتبا ط دارد حرف زده بودند؛ روابط شان، زن بودن دریک محیط خاص فرهنگی، واژن و چیزهای دیگر. مصاحبه شدگان ازهرقشر و دسته‌ای بودند؛ ازمردم عادی گرفته تا کارگرِجنسی، یک قربانی تجاوز ازبوسنی و خود نویسنده.
نمایش‌نامه، همان‌طورکه ازنامش برمی‌آید، مجموعه‌ای است ازتک گویی‌ها:
«وقتی 12 ساله بودم، مادرم به گوشم زد»: شروع قاعدگی دختران جوان را توصیف می‌کند.
«واژن من، دهکدۀ من بود»: گزینشی از شهادت‌های زن‌های بوسنیایی که دراردوگاه‌های تجاوزِ مکرر اسیربودند.
«زنی که دوست داشت واژن‌ها را خوشحال کند»: زنی که درشغل کارگرِ جنسی با زن‌های دیگرهم بستر می‌شود. او ازجزییات جذاب حرفه‌اش حرف می‌زند واین که چه اندازه کارش را دوست دارد.
«چون دوست داشت به آن نگاه کند»: دربارۀ زنی که فکرمی‌کرد واژنش زشت است وخجالت می‌کشید که حتی در باره‌اش فکرکند اما نظرش تغییرکرد وقتی بامردی رفیق شد که دوست داشت ساعت‌ها به آن نگاه کند.
«من دراتاق بودم»: نویسندۀ نمایش تولد نوه‌اش را توصیف می‌کند.
هرسال تک‌گویی تازه‌ای به متن اضافه می‌شود که به مساله‌ای معاصر دربارۀ زنان سراسرجهان نگاه می‌کند. («ویکی پدیا» صفحه‌ای درباره این نمایش دارد؛ مختصری به فارسی ومفصل تر به انگلیسی.)
به صحنۀ مردم
این نمایش، فمینیسم را از راهروهای دانشگاهی وفعالیت‌های بسیارنخبه‌گرایانه به میان صحنه مردم آورد. فمینیسم را تبدیل کرد به صحنه‌ای برای مباحثه، فریاد زدن و برای خطرکردن.
«تک‌گویی‌های واژن» تا به حال به 45 زبان دنیا ترجمه و در بیش از120 کشور جهان به اجرا درآمده است. درکشورهای غربی، این نمایش به بخش مهمی ازچشم‌انداز فرهنگی تبدیل و اساسی برای بحث عمومی، پاسخ‌های خلاقانه وبرنامه‌های عمل برای تسهیل دگرگونی در زندگی روزمره شده است.
نویسندۀ این نمایش آغازگرنهضت «روزِ واژن» بود که در14 فوریۀ هرسال باهدفِ پایانِ خشونت علیه زنان ودختران برگزارمی‌شود. نام این روز درانگلیسی Day-V یا «روزِ واو» است که البته «V» حرف اول «Victory» یا «پیروزی» هم هست و به ویژه یادآورِ روز پیروزی علیه آلمان نازی در جنگ جهانی دوم ست.
برای راه انداختن روز واژن درمحوطۀ کالج، «آلیا راث» (Alia Roth) تهیه کنندۀ نمایش، ویدیویی به نام «100 مرد برای روز واژن برمی‌خیزند: اهمیت واژن برای شما چیست؟» روی یوتیوب گذاشت تا سبب افزایش آگاهی و تشویق به مشارکت شود.
حالا دیگر جای شکی نمانده که این بحث ادامه خواهد داشت؛ افزون بر ویدیوهای یوتیوب و کوشش روی وب‌سایتِ «کیک استارتر»(Kickstarter.com) برای سرمایه گذاری، هدف های اصلی پروژۀ اِنسلر – به چشم آوردن نقش زنان در جهان و خطرات بسیار واقعی که در جلوی آن‌ها قرار دارد– به 167 کشور در دنیا گسترش یافته است.
به نوشتۀ وب‌سایتِ «یک میلیارد برمی‌خیزند» که سال گذشته ازیک میلیارد زن دعوت کرد تا به مناسب پانزدهمین سالگرد روز واژن در سال 2013 به خیابانها بیایند، اگریک نفر ازهر سه زن قربانی نوعی خشونت در زندگی خود شوند، یک میلیارد زن در سراسر دنیا قربانی خشونت شده‌اند.
گرچه نویسنده دراصل، صحنه‌های کوتاهی را دریک نمایش یک نفره بازی کرد، اما هنرپیشه‌های صاحب نامی در اجراهای بعدی بازی کرده‌اند؛ ازجمله «جین فوندا».
از این گذشته، پروژه‌های دیگری هم از این نمایش الهام گرفته‌اند؛ مانند«تک‌گویی‌های حجاب» که موقعیت زنان مسلمان در آمریکا را بررسی می‌کند (این پروژه صفحه‌ای هم در فیس‌بوک دارد).
این پروژه هرگز ازمباحثه وستیزه روی برنگردانده و به قول بعضیها، تا اندازهای هم مشوق آن‌ها بوده است. بسیاری هستند که از به چالش کشیدن کلیشهها وپنداشتها دربارۀ زنان ناراحت‌شان می‌کند؛ فعالان مذهبی، ازجمله برخی گروه‌های کاتولیک و یهودی از برخورد بی‌پردۀ نمایش با مسایلی که به نظرآن‌ها موضوع‌هایی حساس و خصوصی هستند، شکایت کرده‌اند. بعضی فمینیست‌ها هم به این جنبش اعتراض‌هایی دارند و جای تعجب نیست که تآترهای امریکا همه مایل نیستند صحنۀ اجرای این نمایش یا جنبش باشند.
روزنامه‌ای درایالت «ویسکانسین» به تازگی کلمۀ «واژن» را ازآگهی اجرای نمایش‌نامه دریک تآترمحلی حذف کرده است.
همان گونه که ویدیوی «100 مرد برای روز واژن» نشان می‌دهد، تک‌گویی‌ها، مباحثه‌ها وحرکت‌های نوهم‌چنان بخشی از چگونگی گفت‌وگو دراروپا وغرب دربارۀ جنسیت و هویت باقی خواهد ماند. این ویدیو حاکی ازآن است که تنها زن‌ها نیستند که گفت‌وگو دربارۀ واژن را ضروری می‌دانند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر