مینو علوی
در دنیای امروز، پژوهشهای زیادی درباره جزییات زندگی انجام میشود که گاه نتایج اعجابآوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم. «ایرانوایر» در سلسله مطالبی با عنوان «سلامت روح و جسم»، به همین جزییات و تغییرات کوچک و قابل دسترس میپردازد که روی کیفیت زندگی تاثیرات شگرف دارند.
***
تغییر در مقدار و روش غذا خوردن میتواند تاثیرات مثبتی روی سلامتی همه گروههای سنی و بهخصوص افرادی که پا به سن گذاشتهاند، داشته باشد. اما، اینکه یک نوع رژیم لاغری بتواند سرطان را درمان کند، موضوع جدیدی است که بهتازگی دانشمندان ایتالیایی آن را اعلام کردهاند. آنها میگویند که شواهدی یافتهاند که با روزه گرفتن برای مدت طولانی و کاهش قند خون، سیستم دفاع سلولی فعال میشود و سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
در سالهای اخیر رژیمهای غذایی که به رژیم فستینگ معروف هستند، بین بسیاری از مردم محبوبیت پیدا کردهاند. در این رژیمها فرد برای خود یه پنجره غذا خوردن تعریف میکند که معمولا هشت ساعت است و ۱۶ ساعت مابقی را لب به غذا و هر نوشیدنی که کالری دارد، نمیزند. در رژیم فستینگ برخلاف روزه گرفتن معمول مسلمانها، در زمانی که فرد روزه است، نوشیدن آب، قهوه و چای بدون شکر و شیر آزاد است؛ ولی در ساعاتی که فرد روزه نیست، باز هم باید حواسش به کالریهای دریافتی بدن خود باشد.
متخصصان علوم تغذیه تابهحال فواید بسیاری را برای رژیم فستینگ برشمردهاند، اما تحقیق جدید میگوید که رژیم فستینگ اگر زیر نظر پزشک باشد، نه تنها برای بیماران سرطانی امن است، بلکه تغییرات ایمنی و متابولیک ناشی از این رژیم با بهبود علایم سرطان در شرکتکنندگان این پژوهش همخوانی دارد. با اینحال، محققان این پژوهش میگویند که هنوز برای اینکه ادعا کنند این رژیم در کنار درمانهای معمول برای سرطان، نرخ مرگ و میر را کاهش میدهد، زود است و نیاز به تحقیقات بیشتر و گستردهتری دارند.
چطور فستینگ با سرطان مقابله میکند؟
محققان این پژوهش بر این باورند که رژیم فستینگ از طریق کاهش قند خون، سیستم دفاع سلولی را فعال میکند. آنها میگویند که با گرسنگی به مدت طولانی، قند خون، انسولین و عامل رشد شبهانسولین-۱ یا IGF-1 که هورمونی است که رشد را تنظیم میکند و متابولیسم اسکلت و ماهیچههای بدن انسان را کنترل کرده و عامل بازسازی ماهیچههای ماست، کاهش مییابد.
هورمون IGF-1، تنظیمکننده رشد و تقسیم سلولی و حیات و ممات سلول است. بنابراین، دانشمندان میگویند که زیاد بودن آن در خون باعث رشد سلولهای سرطانی نیز میشود و از این رو کاهش آن در بدن، میتواند نویدبخش توقف رشد سرطان باشد.
البته پیش از این نیز برخی تحقیقات ابتدایی نشان داده بود که دورههای طولانی فستینگ، اثر ضدتومور دارد و همراه با درمانهای ضد سرطان به حفاظت از سلولهای سالم در برابر شیمیدرمانی کمک میکند.
بهرغم این نتایج امیدوارکننده، فستینگ بهمدت طولانی و کاهش کالری بدن برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان، چالشبرانگیز است. به همین دلیل هم، محققان این پژوهش بهجای فستینگ واقعی، روش تقلید از فستینگ را طراحی کردهاند که در آن کالری، قند و پروتئین دریافتی بدن کم است.
در این تحقیق که نتایج آن در ژورنال «کانسر دیسکاوری» منتشر شده، ۱۰۱ نفر بیمار مبتلا به سرطان برای مدت ۵ روز، یک رژیم شبه فستینگ یکسان را دنبال کردهاند. آنها در روز اول فقط ۶۰۰ کالری دریافت کرده و در روز دوم تا پنجم این مقدار را به حدود ۳۰۰ کالری رساندند. محققان به شرکتکنندگان گفته بودند که ما بین دورههای فستینگ ۵ روزه، ۱۶ تا ۲۳ روز به خود استراحت بدهند تا وزنی را که از دست داده بودند، دوباره کسب کنند. این روند هر ۳ تا ۴ هفته تکرار میشد و مشارکتکنندگان برای ۸ بار وارد دوره فستینگ و استراحت شدند.
محققان این پژوهش افرادی را انتخاب کرده بودند که به انواع مختلف سرطان را در مراحل متفاوت دچار بودند و همزمان درمان ضدسرطان را هم دنبال میکردند. ولی، افرادی که کمبود وزن داشتند یا در خطر سوءتغذیه قرار داشتند، کنار گذاشته شدند.
در ۹۹ نفر از مشارکتکنندگان این پژوهش، میزان گلوکز خون تا ۱۸.۶ درصد، میزان انسولین ۵۰.۷ درصد و میزان IGF-1، تا ۳۰.۳ درصد کاهش یافته بود. بعد از گذشت ۵ روز، نمونه خون ۳۸ نفر از مشارکتکنندگان از کاهش نوع خاصی از گلبولهای سفید خون، بهنام سلولهای «میلوئید» که با توقف یا کاهش فعالیت سیستم ایمنی در ارتباط است، خبر میداد. برخلاف سولهای میلوئید، تعداد سلولهای «سیتوتوکسیک تی» که میتوانند سلولهای سرطانی را بکشند، افزایش یافته بود.
همچنین در مرحله تحلیل نتایج مشخص شد که ۱۳ بیماری که سرطان پستان پیشرفته داشتند و در حال دریافت درمان شیمیدرمانی سیتوتوکسیک بودند و رژیم شبهفستینگ را هم دنبال کرده بودند، نسبت به ۱۳ بیمار دیگری که فقط درمان پزشکی را دریافت کرده بودند، بهبود بهتری در روند درمان خود داشتند.
این مطالعه همچنین درباره تاثیر رژیم شبه فستینگ بر ۲۲ نفر از مشارکتکنندگان که مبتلا به سرطان پستان مرحله پایین بودند و در انتظار جراحی نیز بررسیهایی را انجام داده است. این شرکتکنندگان ۱۲ تا ۱۵ روز قبل از جراحی خود رژیم تقلید از فستینگ را شروع کرده بودند.
در این افراد هم رژیم تقلید از فستینگ، تغییرات متابولیکی مشابه ایجاد کرده و منجر به کاهش گلوکز خون، انسولین و IGF-1 شد. محققان همچنین تغییرات قابل توجهی در سیستم ایمنی مشاهده کردند که نشان دهنده فعال شدن یک محیط ضد سرطان در سطح تومور بود.
آنگونه که دکتر «کلودیو ورنیری»، از نویسندگان اصلی این پژوهش و مدیر برنامه متابولیسم «انستیتوی انکولوژی مولکولی فیرک» در شهر میلان ایتالیا به «مدیکال نیوز تودی» گفته است: «مهمترین یافته این مطالعه این است که رژیم غذایی تقلید از روزه، با فعال کردن سلولهای ایمنی خاص که به وضوح در شناسایی و کشتن سلولهای سرطانی حیاتی هستند، سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.»
ثبت نظر