مینو علوی
در دنیای امروز پژوهشهای زیادی درباره جزییات زندگی انجام میشود که گاه نتایج اعجابآوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم.
«ایرانوایر» در سلسله مطالبی با عنوان «سلامت روح و جسم»، به همین جزییات و تغییرات کوچک و قابل دسترس میپردازد که روی کیفیت زندگی تاثیرات شگرف دارند.
***
زندگی در دنیایی که پلاستیک جزء جداییناپذیر آن است، باعث شده است همه ما صرفنظر از این که در کجای جهان زندگی میکنیم، چه میخوریم و چه تمهیدات بهداشتی را برای سلامت خود در نظر میگیریم، مقادیر زیادی از ریزپلاستیکها را بهطور روزانه بخوریم. با اینوجود، هنوز درباره تاثیر این ریزپلاستیکها که گاهی در بدن حیوانات و آبزیانی هستند که میخوریم و گاه به خاطر بستهبندی غذاها و حتی ظروفی که غذا را در آنها میخوریم وارد بدن ما میشوند، چیز زیادی نمیدانیم. اما به تازگی تحقیق کوچکی در دانشگاه علوم پزشکی «نانجینگ» در چین انجام شده است که میگوید بین التهاب دستگاه گوارش یا «آیبیدی» و وفور ریزپلاستیکها در مدفوع انسان رابطه معناداری یافته است. به همین دلیل محققان آن معتقدند احتمالا خوردن غذاها و نوشیدنیهای آلوده به ریزپلاستیکها میتوانند به التهاب دستگاه گوارش و زخمهای روده منجر شوند.
گروهی از دانشمندان چینی در دانشگاه نسبتا کوچکی در ۳۰۰ کیلومتری شانگهای به نتایجی دست یافتهاند که اگر در مقیاس بزرگتر هم مورد تایید قرار گیرند، احتمالا وزارتخانههای بهداشت و درمان اغلب کشورها را مجبور خواهد کرد تا مصرف پلاستیک را دستکم در صنایع بستهبندی مواد غذایی محدود کنند.
آنها که نتیجه تحقیق خود را در ژورنال «فناوری و علم محیط زیست» منتشر کردهاند، میگویند وفور ریزپلاستیکها در مدفوع انسان با اختلالات دستگاه گوارش، از جمله التهاب مسیر گوارشی و زخمهای دستگاه گوارش مرتبط است.
آیبیدی یا التهاب دستگاه گوارش چیست؟
«آیبیدی» اصطلاحی کلی است که در علم پزشکی به مجموعهای از مشکلات دستگاه گوارش، از جمله التهاب و زخمهای آن گفته میشود. «کولیت اولسراتیو» یا زخم روده و بیماری «کرون»، دو نوع بسیار شایع التهاب دستگاه گوارش هستند که افراد مبتلا به آنها نسبت به سایر افراد، دو برابر بیشتر در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و مقعد قرار دارند.
علایم التهاب دستگاه گوارش شامل اسهال بیدلیل و طولانیمدت، خون در مدفوع، اسهال خونی، کاهش وزن، دلدرد و خستگی است.
با این حال، پزشکان هنوز نمیدانند که علت بروز علایم آیبیدی چیست و فقط حدس میزنند احتمالا افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد بروز این التهاب هستند، در اثر یک محرک که به احتمال زیاد محیطی است، شروع به نشان دادن علایم این بیماریها میکنند.
تحقیق جدید چه میگوید؟
محققان دانشگاه نانجینگ با بررسی نمونههای مدفوع یک نمونه کوچک ۵۲ نفره مبتلا به آیبیدی در شهر نانجینگ و یک گروه ۵۰ نفره که التهاب دستگاه گوارش نداشتهاند، به نتایج خود دست یافتهاند.
آنها از شرکتکنندگان خواسته بودند به یک پرسشنامه درباره غذاهایی که میخورند و نوشیدنیهایی که مینوشند و همچنین شرایط محل زندگی و کار خود در یک سال گذشته پاسخ دهند تا از این طریق میزان در معرض ریزپلاستیکها قرار گرفتن را در آنها تخمین بزنند.
این محققان همچنین اجازه دسترسی به اطلاعات پزشکی اخیر شرکت کنندگان و نوع و میزان پیشرفت التهاب دستگاه گوارش آنها را دریافت کرده و از این طریق، میدانستند که آیبیدی در این افراد تا چه حد پیشرفته است.
علاوه بر این اطلاعات، دانشمندان نمونه مدفوع تمام این ۱۰۲ نفر را نیز از نظر میزان و نوع ریزپلاستیکها موجود در آن مورد بررسی قرار دادند.
دکتر «یان ژانگ»، از نویسندگان این پژوهش و استاد دانشکده محیطزیست دانشگاه نانجینگ که پیش از این هم درباره تاثیر ریز پلاستیکها بر حیوانات آزمایشگاهی مطالعه کرده است، میگوید در مدلهای حیوانی، ریز پلاستیکها با انباشته شدن در کبد، کلیه و روده، مشکلات بزرگی برای سلامتی حیوان ایجاد میکنند.
دکتر ژانگ بر این باور است که در مورد انسان هم این خطر وجود دارد.
او در همین باره به «مدیکالنیوز تودی» گفته است: «برای ارزیابی خطر ریزپلاستیکها برای سلامتی انسان، بسیار مهم است که بتوانیم درباره میزان در معرض قرار گرفتن و بار ریزپلاستیکها در بدن انسان تخمین بزنیم.»
ژانگ در ادامه افزوده است: «با این حال و با وجود این که خطر واقعی در معرض ریزپلاستیکها قرار گرفتن همیشه برای ما نگران کننده بوده، تا به امروز اطلاعات دقیقی در مورد بار این ذرات پلاستیکی در بدن انسان، در دسترس قرار نگرفته است.»
او درباره نتایجی که تیمش به دست آورده نیز گفته است: «برای اولین بار است که میدانیم تفاوت فاحشی در میزان ریزپلاستیکها در مدفوع افرادی که التهاب دستگاه گوارش دارند و افرادی که سالم هستند، وجود دارد. ما حالا میدانیم افرادی که به خاطر شغل و سبک زندگی خود، زیادتر در معرض ریزپلاستیکها هستند، مقادیر بیشتری از این ذرات را در مدفوع خود دارند و البته به انواع پیشرفتهتری از آیبیدی دچارند.»
آن گونه که این محقق و رییس «مرکز آزمایشگاهی کنترل آلودگی و بازمصرف منابع» در دانشگاه نانجینگ گفته است، او و همکارانش متوجه شدهاند افرادی که بیشتر آب بستهبندی شده در بطریهای پلاستیکی و غذای حاضری و بیرونبر میخورند، نسبت به کسانی که از شیر آب میخورند و در خانه غذا میپزند، بیشتر ریزپلاستیک میبلعند و بنابراین مقدار بیشتری از این ذرات در مدفوع آنها پیدا میشود.
ثبت نظر