چند روز مانده به عید، دست‎فروشان به مترو بازگشتند

برزو رسام، شهروند خبرنگار

یک ماه پیش بود که در سایت ها، خبری منتشر شد مبنی بر این که طرح ضربتی جمع آوری دست فروشان مترو شروع شده است. با اجرای این طرح که با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری انجام شد، در قطارهای مترو دیگر خبری از دست فروش ها نبود. در حالی که قبل از این طرح، تعداد دست فروش های فعال در واگن های مترو واقعا زیاد بود.

اما در حالی که یک ماه از اجرای طرح گذشته است، در این روزهای باقی مانده سال 94 که بیش تر خیابان ها و پیاده روهای شهر در تصرف دست فروشان بازار شب عید است، بار دیگر دست فروش های مترو بازگشته اند. به نظر می رسد طرح ضربتی جمع آوری این فروشنده ها از مترو بی نتیجه بوده است.

مشخص نیست بازگشت دوباره دست فروش ها به واگن های قطارهای مترو به دلیل متوقف شدن و یا بی نتیجه بودن این طرح ضربتی است یا سماجت تعدادی از این دست فروشان. شاید هم مسوولان شهرداری در آستانه عید نوروز که بازار در تب و تاب شب عید است، تصمیم گرفته اند مقداری دربرابر آن ها کوتاه بیایند.

از یکی از همین دست فروش ها که در خط دو مترو تهران در حال فروش جوراب و هدفون بود، پرسیدم چه طور شد که دوباره برگشته اید؟ او جواب داد: «چند روز قبل با ترس و لرز با یکی دیگر از دوستانم به مترو آمدیم و یواشکی شروع به فروش جنس های خود کردیم. اولش می ترسیدیم چون نمی دانستیم چه می شود ولی دو سه ساعت کار کردیم و از ماموران خبری نشد. به همین خاطر هم کار را ادامه دادیم.»

این دست فروش گفت: «در روزهای اول، پس از شروع طرح ضربتی، برخوردهای خیلی تندی با دست فروش ها می شد. هم از ما تعهد کتبی می گرفتند و هم اجناس مان را می بردند و پس نمی دادند. ولی چون بالاخره ما مجبور هستیم کار کنیم، دوباره برگشتیم و این چند روز هم انگار کمی بی خیالِ برخورد شده اند.»

دست فروش ها، چه روی زمین و در خیابان های اصلی و چه زیر زمین در تونل ها و واگن های مترو، مدت زیادی است که موضوع داغ خبری سایت ها و روزنامه ها هستند. تاکنون خبرهای زیادی درباره برخورد بد ماموران شهرداری با آن ها منتشر و حتی خود «محمدباقر قالیباف»، شهردار تهران هم تا حالا چندین مرتبه مجبور شده است درباره آن ها اظهار نظر کند.

از طرفی دیگر، طرح سامان دهی یا همان جمع آوری دست فروشان از شهر هم با انتقادات زیادی مواجه شده است چرا که بسیاری معتقد هستند افزایش تعداد دست فروش ها نتیجه رکود موجود در بازار و وضعیت راکد اقتصادی و نبود شغل است که افراد را مجبور کرده است به دست فروشی رو بیاورند؛به عنوان مثال، پس از انتشار خبر رسمی آغاز طرح ضربتی جمع آوری دست فروشان از مترو، بیش از 400 هنرمند با صدور بیانیه‌ای، مخالفت خود را با رفتارهای غیرانسانی با دست‌فروشان مترو تهران اعلام کردند. این بیانیه را هنرمندانی مانند «ناصر تقوایی»، «لیلی گلستان»، «سیدعلی صالحی»، «فریبرز رییس دانا»، «ناصر زرافشان»، «احمد پوری» و «شادی قدیریان» هم امضا کرده بودند.

در این بیانیه، هنرمندان به نحوه ‌برخوردهای غیرانسانی و مشکلات اقتصادی و معیشتی افرادی که مجبور به دست‌فروشی در خطوط قطارهای شهری هستند، اشاره‌ کرده‌اند. نویسندگان این بیانیه، کمبود قطارهای شهری و ازدحام مسافران در ساعات پرتردد را یکی از مهم‌ترین مشکلات مترو تهران دانسته‌اند درحالی‌که در رسانه‌ها وجود دست‌فروشان به‌عنوان یکی از معضلات اجتماعی در متروها بیان‌ شده است.

اما در طرف دیگر ماجرا، موافقان طرح جمع آوری دست فروش ها می گویند درآمد این افراد از طریق این شغل کاذب بسیار زیاد است و کار آن ها به مشاغل رسمی و فعالیت مغازه ها و کسب و کارهای دارای مجوز ضربه می زند.

همین چند روز پیش بود که مغازه داران یکی از اصلی ترین پاساژهای فروش لباس زنانه در خیابان «ولی عصر» تهران در اعتراض به فعالیت گسترده دست فروشان، جلوی ورودی پاساژ خود اقدام به بستن مغازه ها کردند و از شهرداری تهران خواستند با دست فروش ها برخورد جدی تری بکند.