شطرنج ایران زیر تیغ تعلیق

میزبانی سال گذشته ایران از رقابت‌های شطرنج قهرمانی بانوان جهان با حاشیه آغاز شد و با دردسرهای بزرگ به‌پایان رسید. همین میزبانی، شطرنج ایران را در آستانه تعلیق از رقابت‌های جهانی قرار داده است.

رقابت‌های شطرنج قهرمانی بانوان جهان با درخواست اولیه چند شطرنج بار برای تحریم رقابت‌ها آغاز شد. ابتدا مهرماه سال گذشته نازی پاکیزده شطرنج‌باز گرجستانی آمریکایی در مصاحبه با روزنامه تلگراف به دلیل حجاب اجباری در ایران خواستار تحریم این مسابقات شد. 

کمی بعد اما بهترین شطرنج‌بازهای بانوی جهان آمادگی خود را برای حضور در ایران اعلام کردند. مسابقات برای دختران شطرنج‌باز ایران چندان خوش‌یمن نبود. آتوسا پورکاشیان، میترا حجازی پور و سارا خادم الشریعه در دور اول حذف شدند. رقابت‌هایی که از بهمن تا اسفند سال گذشته در تهران برگزار شد، درنهایت به قهرمانی "شونگیی تان" چینی انجامید.

اولین رفتار متفاوت ایران، اهدای متفاوت یادبود قهرمانی مسابقات بود. در رقابت‌های قهرمانی شطرنج بانوان، به نفر اول «تاج طلا» اهدا می‌شود. اما ایران به‌جای تاج، جام قهرمانی اهدا کرد. اما نکته قابل تأمل تر از جام به تای تاج، پرداخت جوایز بازیکنان شد.

براساس قانون فدراسیون جهانی شطرنج از سال ۲۰۰۱ تمام شرکت‌کنندگان در این مسابقات صاحب جایزه نقدی می‌شوند. به‌این‌ترتیب که مبلغ ۳۷۵۰ دلار آمریکا برای بازنده دور اول، ۵۵۰۰ دلار برای بازنده دوم، ۸۰۰۰ دلار برای بازنده‌های سوم، ۱۲۰۰۰ دلار برای حاضران در دور چهارم،  دلار ۲۰۰۰۰ برای از نفرات سوم و چهارم، ۳۰۰۰۰ دلار برای نفر دوم و ۶۰۰۰۰ برای قهرمان رقابت‌ها در نظر گرفته شده است. یعنی  درمجموع کشور میزبان باید ۴۵۰۰۰۰ دلار فقط برای جوایز مسابقات صرف کند که البته ۲۰ درصد از کل مبالغ به فدراسیون جهانی پرداخت می‌شود.

ایران رقابت‌ها را برگزار کرد، تمام شد، اما یک دلار به هیچ شرکت کننده‌ای نداد. در نهایت به تمام شطرنج بازها اعلام شد جوایز به‌حساب فدراسیون جهانی واریز می‌شود تا آنها مبالغ را تحویل شرکت‌کنندگان دهند. فدراسیون جهانی شطرنج خیلی سریع واکنش نشان داد. روز چهارم فروردین‌ماه «فیده» (فدراسیون جهانی شطرنج) اعلام کرد از مجموع ۴۵۰ هزار دلار جایزه نقدی مسابقات شطرنج قهرمانی زنان جهان، ۱۸۰ هزار دلار آن هنوز پرداخت‌نشده است. فدراسیون جهانی دو هفته به ایران مهلت داد تا جوایز شرکت‌کنندگان را به‌صورت کامل پرداخت کند. 

«مهرداد پهلوان‌زاده» رئیس فدراسیون شطرنج به خبرگزاری مهر گفته بود: «وزارت ورزش تا پیش از نوروز و بابت برگزاری مسابقات زنان جهان، ۸۰۰ میلیون به فدراسیون کمک کرد که همه این مبلغ را به‌علاوه ذخیره فدراسیون به فیده پرداخت کردیم. حالا هم‌روی کمک وزارت ورزش برای تأمین جوایز نقدی حساب می‌کنیم.» فدراسیون جهانی روز ۱۸ فروردین‌ماه ایران را تهدید کرد که در صورت پرداخت نشدن کامل جوایز، فدراسیون شطرنج ایران «تعلیق» خواهد شد. تعلیق هر فدراسیون ورزشی، به معنای ممنوعیت حضور ورزشکاران آن کشور در تمامی رقابت‌های رسمی داخلی و خارجی است.

مهلت فدراسیون ایران از یک ماه قبل به‌پایان رسید. دیروز فدراسیون جهانی، اقدام به انتشار خبری مبنی بر تعلیق فدراسیون ایران به دلیل عدم پرداخت جوایز شطرنج‌بازان بانوی حاضر در رقابت‌های تهران کرد. خبرگزاری فارس این خبر را پوشش داد، اما دقایقی بعد، خبر از روی سایت فدراسیون جهانی حذف شد.

رئیس فدراسیون شطرنج ایران گفته هنوز حکم قطعی محرومیت ایران اعلام‌نشده. پهلوان‌زاده از ادامه رایزنی‌ها با وزارت ورزش برای تأمین بود مبلغ باقی‌مانده خبر داده و این‌که «فیده» همچنان به ایران فرصت داده است. بعید به نظر می‌رسد انتظار و تحمل فدراسیون جهانی بیش از این باشد. اعلام خبر قطعی تعلیق فدراسیون ایران و بعد حذف آن از سایت رسمی، شاید به معنی آمادگی فیده برای اعلام این خبر باشد.