«جشنواره دیدبان حقوق بشر» با تمرکز بر فیلم‌هایی که با محور حقوق بشر در جهان ساخته شده‌اند، روز جمعه بیست و هشتم مارچ با نمایش فیلم «بازگشت به حمص»، به کار خود پایان داد.
در جشنواره امسال که 10 روز ادامه داشت، 20 فیلم داستانی و مستند از 19 کشور جهان به نمایش گذاشته شد.
سپیده؛ دختری ایرانی با آرزوهایش
یکی از فیلم‌هایی که مورد استقبال تماشاگران لندنی قرار گرفت، «سپیده: رسیدن به ستارگان» نام داشت؛ فیلم مستندی از فیلم‌ساز دانمارکی، «بریت مدسن» که در ایران فیلم‌برداری شده و داستان زندگی دختر نوجوانی را به نام «سپیده» روایت میکند که عاشق ستاره‌شناسی است و دوست دارد فضانورد شود.
سپیده که با مادرش در شهر کوچکی به نام «سعادت‌شهر» در استان فارس زندگی میکند، در مدرسه تحت تاثیر معلم خود، به ستاره‌شناسی علاقه نشان می‌دهد و آن را راهی برای ارتباط با پدر از دست رفته‌اش می‌داند.
تلاش آن‌ها برای ساخت یک رصدخانه چندان موفق نیست اما سپیده تلسکوپ کوچکی دارد که با آن به کار رصد ستارگان مشغول است. ولی بیرون ماندن او در برخی شب‌ها برای رصد ستارگان، مخالفت‌هایی را در خانواده به دنبال می‌آورد.
فیلم که طی مدت زمانی طولانی تصویربرداری شده، سعی دارد به روحیات، آرزوها و زندگی این دختر نزدیک شود. در این مدت، رویدادهای زیادی در زندگی او رخ می‌دهد؛ آن‌ها با خشک‌سالی روبه‌رو می‌شوند و مشکل مالی پیدا می‌کنند، سپیده برای بورسیه دانشگاه پذیرفته نمیشود، با قهرمان زندگی خود، «انوشه انصاری»- نخستین زن فضانورد ایرانی- تلفنی صحبت میکند و سرانجام در یکی از شب‌های ستاره‌شناسی، عاشق می‌شود و ازدواج میکند.
انوشه انصاری یکی از حامیان این فیلم است و در انتهای فیلم می‌بینیم سپیده با او در دوبی دیدار میکند و نریشن فیلم به ما می‌گوید که انصاری خرج تحصیل این دختر را پذیرفته تا او را به آرزوهایش نزدیک کند.
فیلم در مرز ثبت واقعیت و بازسازی صحنه‌ها متوقف می‌شود و با آن که تلاش دارد تمام صحنه‌ها را واقعی نشان دهد، برخی از آن‌ها، از جمله نخستین تماس تلفنی انوشه انصاری، به شدت بازسازی شده به نظر میرسد.
دیدبان حقوق بشر در توضیح انتخاب این فیلم و شرایط ایران در بروشور جشنواره می‌نویسد:« زنان و دختران در ایران در بسیاری از جنبه‌های زندگی دچار تبعیض هستند؛ چه در عمل و چه در قانون. دیدبان حقوق بشر قوانین واپس‌گرایانه‌ای را رصد کرده است که در سال‌های اخیر وضع شده‌اند و حقوق زنان را تضعیف می‌کنند از جمله، قانون دانشگاه براساس جنسیت که بر حقوق زنان تاثیر می‌گذارد. وزارت علوم با برنامه طولانی مدت "اسلامی کردن" دانشگاه‌ها، نقش زنان جوان را در دانشگاه‌ها کاهش داده و دسترسی آن‌ها به تحصیل را کم‌تر کرده است.»
چهره دردناک جنگ سوریه
«بازگشت به حمص»، فیلم مستند اختتامیه به کارگردانی «تلال درکی»، چهره واقعی و تکان دهنده‌ای از جنگ سوریه به نمایش می‌گذارد.
تهیه کننده فیلم که پس از نمایش آن، از راه اسکایپ با تماشاگران حرف میزد، گفت فیلم‌برداری این فیلم در ماه اوت سال 2011 آغاز شده، زمانی که جرقههای انقلاب در «حمص» زده شده و همه از راه صلح‌آمیز منتظر یک انقلاب بودند.
سازندگان فیلم، این روزها را که توام با آوازخوانی‌های خیابانی و تظاهرات بدون خشونت است، ثبت کرده و منتظر نمایش فیلم پس از انقلاب بوده‌اند اما ماه‌ها انتظار آن‌ها به جایی نرسیده و دیده‌اند که همه چیز چه گونه تغییر میکند؛ خواننده مردمی به رییس گروه مبارزان مسلح در حمص بدل شده و شهر به کل ویران شده است.
اما سازندگان فیلم بی‌کار ننشسته و شخصیت‌های آن را در میان درگیری‌های خونین در حمص دنبال کرده‌اند. حاصل، فیلم تلخی است که تماشای آن آسان نیست؛ نمایش ملموس چهره کریه و دردناک جنگ.
دست‌اندرکاران فیلم در یک قدمی مرگ قرار می‌گیرند و در بسیاری از سکانس‌های درگیری، افرادی در کنار آن‌ها می‌میرند و تماشاگر، شاهد مرگ واقعی آن‌ها است.
از سویی، فیلم قصد قهرمان‌پروری ندارد و در عین روایت خواسته اولیه این جنگ‌جویان، کناره‌گیری اسد و زیستن در کشوری آزاد، از ضعف‌های آن‌ها هم حرف می‌زند؛ به‌ویژه صحنه تکان دهنده‌ای که رهبر این گروه، «عبدالباسط» زخمی شده و با درد و رنج، از شرایط اطرافش می‌نالد.
چندین نفر از شخصیت‌های فیلم در طول فیلم‌برداری دستگیر می‌شوند که شرایط آن‌ها تا به امروز مجهول است. چندین شخصیت دیگر هم جان خود را از دست می‌دهند، از جمله یکی از دست‌اندرکاران این فیلم که به هنگام بردن آذوقه به حمص، در محاصره، جان خود را از دست داد.
از انقلاب مصر تا هم‌جنس‌گرایان ترک
«میدان» ساخته نامزد اسکار، «جهان نوجایم» سعی دارد با نگاهی متفاوت، زندگی شخصی چند جوان را درهیاهوی مصر بکاود و تصویر تازه‌ای از نسلی ارایه کند که سعی دارد با تکنولوژی، از دوربینهای کوچک گرفته تا یوتیوب و شبکههای اجتماعی، به جنگ اسلحه برود.
«مردان بزرگ» ساخته «راشل باینتون» از امریکا، داستان سرمایهگذاری امریکایی‌ها را در صنعت نفت غنا و نیجریه با زبانی تند و تیز درباره فساد و حرص دو طرف می‌کاود و مستندی از «خالو ماتابانه» با نام «نلسون ماندلا: اسطوره و من»، وضعیت امروز آفریقای جنوبی و مفهوم آزادی را به شیوه‌ای شخصی، به چالش می‌کشد.
«به این شکل متولد شده» ساخته «شوان کادلک» و «دب تولمان»، تصویر چند جوان هم‌جنس‌گرا را در کامرون روایت میکند؛ جایی که به گفته دیدبان حقوق بشر، هم‌جنس‌گرایان بیش از هر جای دیگری در دنیا دستگیر می‌شوند و «بچه من» ساخته «کن کاندان»، پدران و مادران هم‌جنس‌گراها را در ترکیه گرد می‌آورد تا واکنش آن‌ها را در قبال این موضوع با دیگران قسمت کند.
«بخشی از زندگی یک اوراق‌چی» ساخته «دنیس تانوویچ»، فیلم جمع‌وجور کوچکی که جایزه بزرگ «جشنواره برلین» را نیز از آن خود کرده بود، زندگی واقعی یک خانواده بسیار فقیر را در بوسنی روایت میکند که در زمان خون‌ریزی این زن باردار، بیمارستان‌ها از پذیرش او سر باز می‌زنند.
این فیلم «تانوویچ» که تفاوت آشکاری با آثار تحسین شده قبلی وی مانند «سرزمین هیچ‌کس»دارد، براساس یک داستان واقعی ساخته شده و تانوویچ از این خانواده خواسته است که نقش خودشان را بازی کنند. حاصل، فیلمی است به شدت واقعی که می‌‌‌‌تواند تماشاگر را درگیر داستان ساده آن کند.
«پیش از بارش بارف» ساخته فیلم‌ساز کرد عراقی، «هیشام زمان» که نخستین بار در «جشنواره گوتنبرگ» تحسین شد هم داستان انتقام ناموسی را از کردستان عراق تا قلب اروپا دنبال میکند؛ جایی که سرنوشت تلخ پسر نوجوانی در آن رقم می‌خورد که به دنبال خواهر بزرگ‌تر فراری خود از ازدواجی اجباری، به آن‌جا رفته است. این فیلم نسبتاً خوش ساخت، سعی دارد شخصیت‌ها را محکوم نکند و روند یک خودشناسی را با تماشاگرقسمت کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر