جشنِ صلح هنرمندانِ ایرانی

دی و بهمن ماه امسال، هنرمندانِ ایران با همکاری کمیسیون ملی یونسکو جشنواره ای برای صلح برپا کردند. از 18 دی ماه تا 14 بهمن، خانه هنرمندان، گالری محسن و گالری ویستا به تناوب پذیرای موسیقی، نقاشی، عکاسی، تصویر گری و اجراهای زنده از جمله پرفورمنس بودند. کاتالوگ نمایشگاه که به تازگی منتشر شده است، حاوی تصویر آثار متنوع هرمندانِ ایرانی ست که نشان می دهد جشنواره ی هنر برای صلح یک فستیوال بزرگ هنری است و هنرمندانِ معتبر زیادی در این جشنواره اثر ارائه کرده اند.

مراسم افتتاحیه 18 دی ماه 1392 ساعت 5 عصر در خانه هنرمندان برگزار شد. در آغاز این مراسم حمید پور آذری پرفورمنسی با مضمون صلح برگزار نمود.

در افتتاحیه چند کلیپ و یک فیلم کوتاه پخش شد: یک کلیپ با موضوع هنر برای صلح، یک دوئت برای صلح، کلیپ آوای صلح کامکار، فیلمی کوتاه با عنوانِ لالایی از مهران گل محمدی. نمایشی به کارگردانی هانی صالحی، رونمایی از کتابِ هنر برای صلح و اهدای نشان به حامیانِ جشنواره و هنرمندانِ شناخته شده نیز از دیگر بخش های افتتاحیه بود.

نمایشگاه هایی که در طول بیش از یک ماه و در سه گالری برگزار شدند و اکنون نیز آثار آنها، در کاتالوگ جشنواره در دسترس قرار گرفته اند، با توجه به گستردگی و چند رسانه ای بودنشان می توانند گوشه ای از بضاعت هنر معاصر ایران را یک جا نشان دهند.

در نمایشگاه نام هنرمندان مستقل و معتبری همچون علیرضا آدمبکان، علیرضا جدی، بهنام کامرانی، رامین اعتمادی بزرگ، آزاده اخلاقی، کوروش ادیم، ساسان ابری، مهرداد افسری، ساتیار امامی، شهریار توکلی، مهران مهاجر، مهدی مقیم ، حسن عامه کن، رضا مکتبی، اکبر نیکان پور، پریسا تشکری، تهمتن امینیان به چشم می خورد.

 با آن افتتاحیه ی مفصل و لیست بلند بالای هنرمندانِ معتبر انتظار می رفت جشنواره هنر برای صلح مهمترین اتفاق هنری سال یا دست کم یکی از دو سه رویداد هنری مهم سال 1392 باشد. انتظاری که در بعضی بخش ها به خوبی بر آورده شد و در بعضی بخش ها نه.

از طرف دیگر، حکومت ایران همواره کوشیده است با حمایت از این نوع  جشنواره ها و مضامینِ مربوط به صلح، نقابی از لبخند بر چهره بزند و به این وسیله رویکردهای خصمانه خود را پنهان سازد. به طور مثال هنگامی که خیابان های تهران در سال هشتاد و هشت عرصه ی جنگی نابرابر و یک طرفه بود (که در آن حکومت به روشی خشن معترضان را سرکوب می نمود،) مجید انتظامی از جانب دولت سمفونی صلح را به شکل تور در شهرهای مهم دنیا اجرا می کرد.

بنابراین، معمولا وقتی هنر با مضمون صلح در ایران پی گرفته شده است، حمایتی رسمی پشت آن بوده که به حکم نقض غرض آن رویداد را از اعتبار واقعی انداخته است. جشنواره ی هنر برای صلح اما، با توجه به برگزار کنندگان مستقل، حامیان بین المللی (همچون یونسکو) و هنرمندانِ غیر وابسته ای که دست اندرکار آن بوده اند از این اتهام مبراست و آثار خوب و گاه درخشانی که در آن ارائه شده است بسیاری از آنها قابل تماشا و بررسی هستند.

هنر شمشیر دو لبه است. از طرفی به امور دست نیافتنی و آرمان ها جنبه ی عینی می دهد و آنها را روایت می کند. از طرف دیگر گاه توجیه کننده سیاست رسمی جهان است. جهانی که هرگز در همه جای آن صلح برقرار نبوده و جنگ از شهری به شهری، از کشوری به کشوری می رود و جغرافیا را در می نوردد و به هم می ریزد.

از طرف دیگر هنر دنیای جنگ زده را نرم و تحمل پذیر و آرام می کند. ما می توانیم طرف دوم باشیم. طرفدار هنر باشیم. هنر برای صلح، نه برای جنگ.