روز پنجشنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۱، «وحید اشتری»، از کاربران معروف توییتر از جناح اصولگرای موسوم به «عدالتخواه» که برای نخستین بار سفر اعضای خانواده رییس مجلس شورای اسلامی به ترکیه را افشا کرده بود، اعلام کرد به دو سال حبس تعزیری و ممنوعیت از فعالیتهای رسانهای محکوم شده است.
او در صفحه توییتر خود با انتشار تصویری از حکم دادگاه درمورد پرونده افشاگری علیه «محمدباقر قالیباف»، موسوم به «سیسمونیگیت» خبر داد.
بر اساس این حکم، علاوه بر دو سال حبس تعزیری، به دو سال ممنوعیت از هرگونه فعالیت رسانهای یا مشابه آن در فضای مجازی و فضای حقیقی مانند روزنامهها و سخنرانی، همچنین بستن تمامی صفحات خود در شبکههای اجتماعی محکوم شده است.
درباره وحید اشتری چه میدانیم؟ پروژه عدالتخواهان چه اهدافی را دنبال میکند و چرا مانند سایر منتقدان با آنها برخورد نمیشود؟
***
وحید اشتری کیست؟
وحید اشتری اهل محله «خاک سفید» درشرق تهران و ورودی سال ۱۳۸۷ رشته علوم سیاسی «دانشگاه تهران» است. به گفته خودش، همزمان طلبه هم بوده و سالها خاک بسیج خورده و چندصد مسجد و دانشگاه را تک تک برای حزباللهیها سخنرانی رفته است تا آنها را روشن کند.
در دانشگاه، به جناح تندرو «سعید جلیلی»، سیاستمدار اصولگرا نزدیک شد و به تیم رسانهای او پیوست. یک سال پس از ورود به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، به سمت رییس بسیج دانشکده منصوب شد. در سال ۱۳۸۸، همزمان با اعتراضات سراسری پس از انتخابات پر حاشیه ریاست جمهوری، اشتری به عنوان مسوول بسیج دانشکده حقوق، نقشی فعال در دانشگاه ایفا میکرد.
«محسن مهیمنی»، دکترای علوم سیاسی از «دانشگاه دوبلین» و تحلیلگر مسایل سیاسی که در سال ۱۳۸۸ دبیر «انجمن اسلامی» دانشکده حقوق و علوم سیاسی بوده است و از اشتری شناخت کاملی دارد، در گفتوگو با «ایرانوایر» میگوید: «اشتری دانشجویان و مردم را سرکوب میکرد و بارها در اعتراضهای مختلف، از جمله روز قدس و ۱۶ آذر و حمله به کوی دانشگاه (در سال ۱۳۸۸) همراه با بسیجیهای دیگری مانند سجاد هرندی، رییس بسیج دانشگاه تهران و پسر صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد دوره محمود احمدینژاد، از چهرههای تندرو حاکمیت جمهوری اسلامی باتوم به دست در سرکوب مردم دخالت داشت. بعدتر بعضی از اعضای شورای مرکزی ما بازداشت شدند و پس از آزادی گفتند وحید اشتری و امیرحسین ثابتی از بسیج دانشکده در جلسات بازجویی اطلاعات سپاه شرکت داشتهاند.»
یکی از دانشجویان بازداشتی دانشگاه تهران در همان سال که نمیخواهد نامش فاش شود، به «ایرانوایر» میگوید: «من خودم چندین بار در اعتراضات سال ۱۳۸۸، اشتری را همراه بسیجیهای دیگر دیدم که سوار بر موتور و باتوم به دست، مردم معترض را سرکوب میکرد. پس از دستگیری هم در بازجوییها یکی از موارد اتهامی من، درگیری با اشتری عنوان شده و مشخص بود گزارش از جانب او به دست اطلاعات سپاه رسیده است.»
در یکی از ویدیوییهایی که از اشتری منتشر شده است، او لباس سپاه پاسداران بر تن دارد و خود را در دکلمهای، مطیع «علی خامنهای» میخواند و در حضور فرماندهان سپاه، از جمله «عزیز جعفری»، فرمانده سابق کل سپاه پاسداران، از خودش به عنوان یکی از نیروهای موسوم به «مدافعان حرم» در سوریه میگوید.
او خود را از عوامل برنامه تلویزیونی «ثریا» معرفی میکند. این برنامه با حضور چهرههای شناخته شده جناح تندرو در رسانهها، مثل «وحید یامینپور»، «وحید جلیلی» و «نادر طالبزاده»، مواضع جمهوری اسلامی را تبلیغ میکرد. حتی علی خامنهای هم از این برنامه قدردانی کرده است.
پروژه عدالتخواهی چیست و چهگونه کلید خورد؟
اشتری همچنین خود را عضو گروه عدالتخواهان معرفی میکند. این گروه که خود را افشاگر فساد و مطالبهگر معرفی کرده، از سوی رسانههای نزدیک به حکومت مورد توجه قرار گرفته است؛ برای مثال، وبسایت «مشرقنیوز»، از رسانههای نزدیک به جریان تندرو در حاکمیت ایران در گزارشی به شکل مفصل به معرفی این گروه پرداخته است. به نوشته این وبسایت، کانون اصلی عدالتخواهان در سال ۱۳۸۸، بعد از اعتراضات گسترده در دانشگاهها، به طور خاص از بسیج دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شکل گرفت.
در همین گزارش مشرقنیوز نوشته شده است: «برخی چهرههای جوان دانشجو به واسطه استعداد سخنوری، جوشش انقلابی و احساسات پاک و نیالوده در دفاع از انقلاب و نظام، در بحبوحه همین مجادلات، تبدیل به چهرههای اصلی جریانهای دانشجویی وفادار به نظام، موسوم به عدالتخواهان شدند.»
وحید جلیلی با سخنرانی در نشست سراسری «جنبش عدالتخواه دانشجویی»، این گروه را آرمانخواه و انقلابی خواند و وجه تمایز آن با سایر گروههای افشاگر را با مفهوم «عدالتخواهیهای ظالمانه» توضیح داد.
او که به عنوان رهبر معنوی عدالتخواهان شناخته میشود، پایبندی به مبانی و آرمانهای انقلاب اسلامی و مبانی اسلام را وجه تمایز این گروه با سایر مدعیان عدالت میدااند.
«پروژه عدالتخواهان» با افشاگری چهرههای این جریان، مانند «حامد کاشانی»، روحانی تندرو، وحید اشتری و «میلاد گودرزی» در مورد برخی از شبکههای فساد و افراد صاحبنام و ذینفوذ بیپروا دنبال شد. آنها با استفاده از پوشش رسانهای برخی از رسانههای نزدیک به جناح تندرو حاکمیت مانند مشرقنیوز، «رجانیوز» و شبکه تلویزیونی «افق»، کمکم توجه مخاطبین در فضای مجازی را جلب کردند.
عدالتخواهان در همسویی با افراد جناح تندرو جمهوری اسلامی، مانند «پیام فضلینژاد» و «علیاکبر رائفیپور»، به موضوعاتی چون سربازی اجباری، گشت ارشاد، فساد در بخشی از جریانات حاکمیت و برخورد با ماهواره آزادانه انتقاد میکنند.
آنها نامهای معروف آقازادههایی مانند «باقر هاشمی شاهرودی» و داماد «علی شمخانی» را با فساد ارتباط میدهند و سازمانهایی مانند «ستاد امر به معروف و نهی از منکر» را با انتشار نامههای سربرگدار اداری و برخی نامههای محرمانه، به باد انتقاد میگیرند.
وحید اشتری، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواهان، آزادانه صحبتهای تندی پیرامون فساد «هلدینگ یاس» و «املاک نجومی» ارائه و رسما قالیباف و معاونان او و حتی «حسین دهقان»، از نظامیان ارشد جمهوری اسلامی را به فساد در پرونده املاک نجومی متهم و به شورای نگهبان بابت تایید صلاحیت آنها در انتخابات انتقاد میکند. این مواضع از رسانههای مختلف داخلی پخش میشوند.
ماجرای افشای سیسمونیگیت چه بود؟
در اواخر فروردین ۱۴۰۱، وحید اشتری در توییتی با انتشار چند عکس، خبر از سفر خانواده محمدباقر قالیباف و خرید سیسمونی برای نوه دختری رییس مجلس شورای اسلامی را منتشر کرد.
این خبر بلافاصله با هشتگ «سیسمونیگیت»، تبدیل به ترند اول توییتر فارسی شد و واکنشهای گستردهای را برانگیخت.
اشتری ۳۲ساله بار دیگر با خودداری از انتشار نام منبع این افشاگری، مدعی شد یک نفر برای او در شبکههای اجتماعی پیامی فرستاده و از حضور خانواده قالیباف در پروازی از ترکیه خبر داده است.
او در توییت دو روز بعد خود، در تعارضی آشکار با اظهارات گذشتهاش، اعتراف کرد که دسترسی به این اطلاعات فقط با حکم قضایی امکانپذیر است.
تنها چند روز پس از این افشاگری، فایل صوتی از یک جلسه خصوصی «مهدی طائب»، رییس «قرارگاه عمار» و برادر «حسین طائب»، رییس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران منتشر شد که طائب در آن از نقش «میثم نیلی»، از نزدیکان «ابراهیم رئیسی»، رییس جمهوری ایران در افشای سفر ترکیه میگوید و مدعی است: «جبهه پایداری، عدالتخواهان، احمدینژاد و جبهه اصلاحات نمیخواهند قالیباف رییس مجلس بماند.»
طائب از همین فایل صوتی، از ارتباط داماد قالیباف با «قاسم سلیمانی»، فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه گفت و درباره سفرهای شخص قالیباف به ترکیه هم توضیح داد که این سفرها برای همکاری با سردار سلیمانی و پشتیبانی از نیروی قدس سپاه پاسداران بودهاند.
اشتری در توییتی که از مهدی طائب، رییس قرارگاه عمار و برادر حسین طائب انتقاد میکند، او را متهم کرد که کار اطلاعاتی بلد نیست و دو هزار تا سوتی فاحش داده است.
پس از شکایت قالیباف از اشتری به واسطه افشاگری سیسمونیگیت، اشتری اعلام کرد قوه قضاییه او را به دو سال حبس تعزیری و دو سال ممنوعیت از هرگونه فعالیت رسانهای یا مشابه آن در فضای مجازی و فضای حقیقی مانند روزنامهها و سخنرانی، همچنین بستن تمامی صفحات خود در شبکههای اجتماعی محکوم کرده است.
او این بار در توییتی، تیغ انتقادش را به سمت رییس قوه قضاییه، «غلامحسین محسنی اژهای» گرفت و نوشت: «فشل بودن کل ساختارهای قوه قضاییه و ناکارآمدی و نامتناسب بودن اختیارات و غیرپاسخگویی که صدها بار ازش گفتیم با انتقاد به رسانه بلد نبودن سخنگو و داغون بودن خبرگزاری مگه منافاتی داره؟»
در توییتی دیگر نیز درباره حکمی که برایش صادر شده است، نوشت: «پرونده با اعلام جرم یک نهاد امنیتی تشکیل شد. بازپرس بدون گرفتن مستندات و دفاع آخر، کیفرخواست صادر کرد. امروز متوجه شدم قاضی هم در همان روز برگزاری دادگاه، رای را صادر کرده است. منطقا باید یک روز برای تایپ رای فاصله میگذاشتند که اینجور القا نشود رای قبل از دادگاه تایپ شده است.»
این بسیجی عدالتخواه در حالی از حکم و رویه دادگاه خود انتقاد کرده است که در زمان ریاست ابراهیم رئیسی در قوه قضاییه، جلسات مداومی با او داشت و سالها هم ضابط همین قوه قضاییه بوده است.
وحید اشتری حتی برای مطالعه پرونده و کپی گرفتن پرونده اخیرش به دادگاه رفت و حکم خود را با جزییات دقیق در توییتر منتشر کرد. این اتفاق واکنشها و انتقاداتی را برانگیخت.
در یکی از واکنشها، سایت رسمی علی خامنهای در اتفاقی کم سابقه، سخنان دادستان در مورد شکایت این سایت که در حکم وحید اشتری منتشر شده بود را تکذیب کرد.
پس از این تکذیبیه، دادستانی تهران با صدور بیانیهای اعلام کرد حکم قابل واخواهی و تجدیدنظر است و او پیشتر پنج مرتبه هم شامل «رأفت اسلامی» شده است.
از واکنشهای جالب دیگر به انتشار تصویر حکم اشتری در توییتر، واکنش برخی از زندانیان سابق است؛ از جمله «علی ملیحی»، روزنامهنگار و زندانی سیاسی که در واکنش به توییت اشتری که حکم دادگاه را خندهدار خوانده بود، نوشت: «کاش به ما هم اجازه میدادند موبایل و دوربین ببریم تو دادگاه عکس بگیریم از پروندههامون. یه چیزهای خندهداری در میومد که یک ملت به سکسکه میافتاد.»
به نظر میرسد این تبعیض در برخورد با عدالتخواهان نسبت به سایر افشاگران و منتقدان، ناشی از سوابقی است که پیشتر از این گروه گفته شد.
آیا نهادهای حکومتی و مقامات جمهوری اسلامی حامی جریان عدالتخواهان هستند؟
بر اساس آنچه گفته شد، جریان عدالتخواهان تنها به بخشی از فساد در سیستم جمهوری اسلامی به صورت گزینشی حمله میکند. البته با وجود حمایت از طرف برخی جریانات تندرو، شماری از مقامات و نهادهای جمهوری اسلامی که مورد انتقاد این گروه قرار گرفتهاند هم به آن واکنشهای تندی داشتهاند.
علاوه بر برخورد قوه قضاییه بعد از پرونده سیسمونیگیت با شکایت قالیباف، پیشتر برخی از اصولگرایان هم راجع به عدالتخواهان اظهار نظر کرده بودند. «غلامرضا قاسمیان»، از روحانیون نزدیک به قالیباف عدالتخواهان را «سگهای هار بی قلاده و آمدنیوز داخلی» خوانده بود.
خبرگزاری فارس در مطلبی تند از این گروه انتقاد کرد و نوشت: «عدالتخواهی مصداقی به معنای افشاگری و بیآبرو کردن افراد در نهایت معمولا ختم به تقابل با نظام اسلامی میشود.»
«علی صوفی»، فعال سیاسی اصلاحطلب درباره ماهیت عدالتخواهان میگوید: «من در سال ۱۳۹۸ یک مناظره تلویزیونی درباره انتخابات مجلس داشتم که نماینده این طیف را در آن جلسه دیدم اما جدی نگرفتم. واقعیت این است که من نتوانستم اینها را جدی بگیرم. فکر میکنم به گونهای ساخته و پرداخته اصولگرایان تندرو هستند. البته مطالباتی که مطرح میکنند، در ظاهر خوب است ولی اقدام عملی از اینها دیده نشده است.»
صوفی درباره نوع عملکرد و پشت پردههای این جریان گفت: «من فکر نمیکنم این طیف در مقابل فسادهایی که به هر حال به جریانات اصولگرا از زمانی که روی کار آمدند، بایستد؛ اختلاسهایی که از زمان احمدینژاد پا گرفتند. اکنون هم از روی ناچاری مواضعی میگیرند که به ظاهر عدالتطلبانه است، برای این که کل جریان اصولگرایی به حاشیه نرود. به هر حال میخواهند یک آلترناتیو در جریان اصولگرایی باشند.»
چرا جمهوری اسلامی با جریان عدالتخواهان مانند سایر منتقدانش برخورد نمیکند؟
با نگاهی به گزارشهای سایت گروه عدالتخواهان، این گروه لحن بسیار محافظهکارانهای با افرادی همچون ابراهیم رئیسی دارد؛ برای مثال، تیتر یکی از این گزارشها این گونه نوشته شده است: «چرا برخی وزرا آبروی رییس جمهوری انقلابی و مردمی جناب رئیسی را به بازی میگیرند؟»
از سایر گزارشهای عدالتخواهان میتوان به راحتی جهتگیری این گروه به سمت هسته مرکزی قدرت را دریافت. حتی یک مورد انتقاد از علی خامنهای در مواضع این گروه دیده نمیشود و در عوض، رویکرد آن برخلاف سایر عدالتخواهان مستقل، در تایید، تبلیغ و حمایت بی چون و چرا از مواضع رهبر جمهوری اسلامی است.
جمهوری اسلامی طی سالهای اخیر با منتقدان، افشاگران و دادخواهان به شدت برخورد کرده است؛ برای مثال، گروه «دادخواهان سلامت» تنها با طرح «دادخواهی در پرونده قصور در مقابله با کرونا»، بلافاصله بازداشت و با احکام سنگین روبهرو شدند. در موردی دیگر، تعداد زیادی از مادران جانباختگان آبان ۱۳۹۸ بازداشت شدند و این «مادران دادخواه» به دنبال اجرای عدالت بعد از کشته شدن فرزندانشان در اعتراضهای خیابانی، از جمله دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ بودند.
جمهوری اسلامی موارد بی شماری از این دست دارد و افشاگران را به شدت سرکوب کرده است. «مهدی محمودیان»، افشاگر ماجرای «کهریزک»، یکی از این موارد سرکوب شدید است.
عدالتخواهان اگرچه هدف خود از پروژه عدالتخواهی را مطالبهگری، دادخواهی و حمایت از طبقه محرومان میخوانند ولی تاکنون هیچ سخنی در مورد اعتراضات گسترده مردم محروم، سرکوب و نقض فاحش حقوق بشر توسط حاکمیت در مورد عدالتخواهان مستقل و فساد سیستماتیک سپاه پاسداران و نهاد رهبری نگفتهاند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر