۴ روز تا جام‌جهانی؛ رسانه‌ها، کی‌روش و سوال درباره سرکوب در ایران

رقابت‌های جام‌جهانی قطر از ۲۰نوامبر۲۰۲۲ (۲۹ آبان ۱۴۰۱) با دیدار تیم‌های ملی قطر و اکوادور آغاز خواهند شد.

به‌نظر می‌رسد این دوره از مسابقات جام‌جهانی فوتبال، تفاوت‌هایی محسوس با دوره‌های گذشته برای جامعه ایران خواهد داشت.

فوتبال نیز مانند تمامی بخش‌های دیگر جامعه، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و ورزش ایران، تحت تاثیر اعتراضات سراسری در کشور قرار گرفته است.

جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر برای فوتبال ایران چگونه آغاز می‌شود؟

***

«کارلوس کی‌روش» سرمربی تیم فوتبال ایران، در نخستین کنفرانس خبری خود در قطر، مقابل خبرنگاران اروپایی و آمریکایی، با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تاریخ زندگی‌ حرفه‌ای خود مواجه شد.

خبرنگاری از سرمربی ایران پرسیده است: «آیا شما افتخار می‌کنید که حقوق خود را از حکومتی که زنان را سرکوب کرده است می‌گیرید؟»

کارلوس کی‌روش که یک روز قبل از این سوال در دفتر «ابراهیم رئیسی»، از او برای دعوت شدن به دفتر ریاست جمهوری تشکر کرده بود و دفتر رییس جمهوری را «خانه مردم ایران» نامیده بود، از سوال خبرنگار به خشم آمد و در جواب گفت: «به رییس کمپانی (مرداک) بگو چقدر میده من به این سوال جواب بدم؟»

سرمربی پرتغالی، سپس کنفرانس خبری را ترک کرد. دقایقی بعد، این مکالمه در صفحات «اسکای اسپورت»، «تلگرام»، «میرور» و «رویترز» قرار گرفت.

این نخستین‌بار نیست که کارلوس کی‌روش به عنوان پرچم‌دار فوتبال جمهوری اسلامی، باید با چنین فضایی روبه‌رو شود. اما این‌بار داستان کمی متفاوت از گذشته است.

نخستین چالش جدی کارلوس کی‌روش به سال ۲۰۱۴ میلادی برمی‌گردد. او به عنوان سرمربی تیم ایران در جام‌جهانی برزیل، باید تیمش را مقابل آرژانتین قرار می‌داد.

روابط جمهوری اسلامی و دولت آرژانتین از تیر سال ۱۳۷۳ و انفجار مرکز همیاری یهودیان در بوئنوس آیرس تیره شد. دادستانی آرژانتین پس از ۱۳ سال، حکم به دست داشتن برخی چهره‌های شاخص وقت جمهوری اسلامی در این بمب‌گذاری داد. پس از آن، روابط سیاسی دو کشور نیز دچار چالش شد.

سال ۲۰۱۴، کارلوس کی‌روش در آخرین کنفرانس خبری تیمش در کمپ تمرینی ایران حاضر نشد و به جای خود، دستیارش را فرستاد. او که باید طبق قانون در کنفرانس خبری پیش از بازی با آرژانتین شرکت می‌کرد، نه تنها از خبرنگاران خواست که غیر از سوالات فنی از او سوالی نپرسند، بلکه گفت به سوالاتی که «تیمش را به حاشیه ببرد» پاسخ نخواهد داد. کارلوس کی‌روش حتی از سوال یکی از خبرنگاران آرژانتینی که از او در مورد «حساسیت این بازی برای ایران» پرسیده بود گذشت و پاسخی به آن نداد.

کارلوس کی‌روش در عین حال، رابطه‌ای متفاوت از تمام مربیان تاریخ فوتبال ایران با روسای جمهوری اسلامی داشته است.

نخستین‌بار ۲۴مهر۱۳۹۱، کارلوس کی‌روش به خبرنگارانی که در مورد دیدار او با «محمود احمدی‌نژاد» در کمپ تیم ملی سوال کرده بودند گفت: «از صمیم قلب از رییس جمهور محترم تشکر می‌کنم. ایشان با حضورشان در تمرین امروز از ما حمایت کردند.»

کارلوس کی‌روش سپس چهار بار طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ با «حسن روحانی»، دیگر رییس جمهور اسلامی دیدار کرد. او خرداد سال ۱۳۹۶ پس از یکی از دیدارهایش با حسن روحانی گفت: «این افتخار بزرگی بود که جناب رییس جمهور ما را به حضور خودشان پذیرفتند. هم‌اکنون بسیار مغرور و خرسندم که دستاوردهای تیم ملی را خدمت ایشان ارائه دادم.»

سومین رییس جمهور را هم دوشنبه ۲۳ آبان دید. او دیدار با «ابراهیم رئیسی» را هم باعث خرسندی خود دانست.

کارلوس کی‌روش سال ۱۳۹۵ گفت که هنوز موفق به دیدار با «علی خامنه‌ای» نشده، اما دو رییس جمهور ایران را از نزدیک ملاقات کرده است.

او که هنوز موفق به دیدار با رهبر جمهوری اسلامی نشده است، البته ۲۱مهر۱۳۹۷، علی خامنه‌ای را با لقب «مقام معظم رهبری» خطاب کرد و گفت: «همان‌طوری که تک تک شما مطلع هستید صحبت‌های مقام معظم رهبری باعث افتخار ما بود. من از صمیم قلب از طرف خودم و بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران از مقام معظم رهبری تشکر می‌کنم.»

کارلوس کی‌روش سپس زمانی که با وزارت ورزش و جوانان دولت ابراهیم رئیسی به اختلاف خورد در جمع خبرنگاران چنین گفت: «پس از پیام تبریک رهبر، وزیر ورزش علیه من شد.» به نظر می‌رسید این اشاره‌ای بود به اختلافاتی که میان طیف‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب به وجود آمده بود و البته قدرت، مسلما در کفه رهبر جمهوری اسلامی قرار داشت.

کارلوس کی‌روش حالا در آستانه رقابت‌های جام‌جهانی ۲۰۲۲ در حالی جانشین «دراگان اسکوچیچ» شده است که به نظر می‌رسد آماده‌ترین تیم تاریخ را در اختیار دارد. او تیمی را تحویل گرفته است که با وجود اختلافات داخلی و تلاش برخی از بازیکنان برای کنار زدن دراگان اسکوچیچ، به عنوان تیم اول گروه خود به رقابت‌های جام‌جهانی قطر صعود کرده بود.

آقای کی‌روش شاید باید خود را پیش از هر کنفرانس خبری، مهیای سوالاتی کند که پیرامون سرکوب زنان، کشتار کودکان، حمله به مدارس، درخواست نمایندگان مجلس برای اعدام شهروندان معترض و دستگیری دانشجویان می‌چرخند.