تماشاگران ایران در قطر؛ آزاد هستید برای جمهوری اسلامی فریاد بزنید

رقص ماموران روی خودروهای ضد شورش یا فریاد و دست زدن‌شان کنار خیابان‌ها را می‌توان کنار جمله‌ای از «غزل رنجکش» گذاشت که پس از نابینا شدن یک چشم خود با شلیک همین نیروها نوشت: «آخرین تصویری که چشم راستم ثبت کرد؛ لبخند آن شخص موقع شلیک کردن بود.» 

***

انتشار تصاویر رقص و پایکوبی نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی در خیابان‌های ایران با پرچم جمهوری اسلامی، پس از پیروزی تیم فوتبال مقابل ولز، نشانه‌ای از دوگانگی‌های میان مردم و حکومت حتی در بعد فوتبال را داشت.

تیم فوتبال که در بازی نخست مقابل انگلیس، سنگین‌ترین شکست تاریخ فوتبال ایران در ادوار جام جهانی را تجربه کرده بود، در دومین بازی خود در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به بهترین پیروزی تاریخ خود در این رقابت‌ها رسید؛ دو بر صفر.

پس از این پیروزی، پرچم‌های جمهوری اسلامی در دست یا در لوله‌ اسلحه‌های مامورانی که طی هفتاد روز اخیر در حال ضرب و شتم یا تعرض و تجاوز به معترضین به قتل «مهسا امینی» بودند قرار گرفت. رقص ماموران روی خودروهای ضد شورش یا فریاد و دست زدن‌شان کنار خیابان‌ها را می‌توان کنار جمله‌ای از «غزل رنجکش» گذاشت که پس از نابینا شدن یک چشم خود با شلیک همین نیروها نوشت: «آخرین تصویری که چشم راستم ثبت کرد؛ لبخند اون شخص موقع شلیک کردن بود.»

چرا جام جهانی فوتبال برای حکومت جمهوری اسلامی، از بالاترین مقامات تا بازیکنان و نیروهای سرکوب‌گرش مهم است؟ 

 

چرا جام جهانی برای حکومت مهم شد؟

جام جهانی قطر فوتبال، بیش از آن‌که برای مردم ایران اهمیت داشته باشد، برای حاکمیت موضوعی خاص شد.

«ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی، چهارم آبان ۱۴۰۱ با ابراز نگرانی از آن‌چه «بروز مشکلات در جریان حضور تیم فوتبال در جام جهانی قطر» خواند، به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی دستور داد که هماهنگی‌های لازم برای «تعامل با مسئولان قطری» جهت «پیش‌بینی و پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی» را انجام دهند.

آن‌چه ابراهیم رئیسی نگرانش بود، در حضور جمعیت واقعی هواداری فوتبال ایران در ورزشگاه‌ها معنی می‌شد. جمهوری اسلامی نگران بود که در جریان رقابت‌های جام جهانی، فریادهای اعتراضی مردم ایران در خیابان‌ها و تصویر کشتار و سرکوب معترضان در شهرهای ایران، در یک آوردگاه جهانی با بینندگان چند صد میلیونی‌اش به تصویر کشیده شود.

واکنش نخست را فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی نشان داد. فدراسیونی که زیر نظر «مهدی تاج» از فرماندهان اطلاعات سپاه اداره می‌شود. فدراسیون فوتبال برخی از کارکنان، داوران و بازیکنان مورد تایید خود را برای آماده‌سازی جهت حضور در رقابت‌های جام جهانی، به کیش اعزام کرد تا در این جزیره، همراه با خانواده‌های خود، برنامه‌های مورد نظر فدراسیون جهت اجرا در ورزشگاه‌های قطر را اجرا کنند.

 «حمید سجادی»، وزیر ورزش و جوانان یازدهم آبان، از حضور مدیران دولتی به همراه خانواده‌های‌شان در قطر برای آن‌چه «انجام امور فرهنگی در زمان برگزاری دیدارهای تیم فوتبال» می‌خواند، خبر داده بود. وزیر ورزش دولت ابراهیم رئیسی حضور حداقل پنجاه مدیر به همراه اعضای خانواده‌شان را قطعی اعلام کرد.

 

آیا ایرانیان در بازی با انگلیس آزاد بودند؟

بازی ایران و انگلیس، آن‌طور که جمهوری اسلامی می‌خواست پیش نرفت. بازیکنان تیم فوتبال، در مراسم ابتدایی بازی سرود جمهوری اسلامی را هم‌خوانی نکردند. برخی از تماشاگرانی که قصد داشتند صدای اعتراضات ایران را به گوش جهان برسانند، با پرچم‌ها یا تی‌شرت‌هایی که روی آن شعارهایی مانند «زن، زندگی، آزادی» نوشته شده بود وارد ورزشگاه شدند. هرچند که جو دقایق ابتدایی مسابقه، علیه بازیکنان و تیم فوتبال ایران نبود.

با وجود دیدار بحث‌برانگیز و تعظیم بازیکنانی مانند «روزبه چشمی» و «علی‌رضا بیرانوند» پیش روی «ابراهیم رئیسی» و سپس ژست‌های شاد و متفاوت بازیکنان این تیم مقابل دوربین فدراسیون جمهوری اسلامی، اما در دقایق آغازین بازی تماشاگران از تیم فوتبال حمایت کردند.

اتفاقات فنی بازی اما ورق را برگرداند. سه گل در ده دقیقه، جو ورزشگاه را نیز تغییر داد. برای دقایقی در پایان نیمه اول شعار «بی‌شرف» سر داده شد و در پایان بازی، بخش بزرگی از تماشاگران «علی کریمی» را تشویق کردند.

در پایان مسابقه، «کارلوس کی‌روش» تمام تقصیرات شکست سنگین تیمش را به گردن هواداران فوتبال ایران انداخت و مردم را مقصر این ناکامی معرفی کرد.

با این وجود نیروهای انتظامی قطری در جریان این بازی، با برخی از تماشاگرانی که پرچم‌های شیر و خورشید در دست داشتند برخورد کردند. آن‌ها اجازه برافراشته شدنی جز پرچم جمهوری اسلامی در ورزشگاه را نمی‌دادند. 

 

قطر چگونه بازوی جمهوری اسلامی شد؟

در بازی با ولز، شرایط به صورت کامل تغییر کرد. این بار نیروهای انتظامی قطر، بیرون از ورزشگاه دختران و پسرانی که شعارهای «زن، زندگی، آزادی» داشتند را مجبور می‌کردند شعارها را پاک کرده یا پرچم‌های خود را دور بیاندازند.

هیچ قانونی در اساسنامه‌های فدراسیون جهانی فوتبال، برای وارد نکردن یا در دست نداشتن شعارهای سیاسی و اجتماعی به ورزشگاه‌ها وجود ندارد.

در ورزشگاه‌های آلمان، بریتانیا، اسپانیا، هلند و فرانسه، به کرات از شعارهایی در حمایت از زنان، رنگین پوست‌ها، جامعه معلولین، کودکان فقر یا جامعه ال‌جی‌بی‌تی دیده و شنیده شده است.

در قطر داستان اما فرق می‌کند؛ جمهوری اسلامی می‌تواند شعارهای داخل ورزشگاه را نه تنها توسط نیروهای رسمی انتظامات این کشور کنترل کند که حتی از نیروهای ارزشی که به شهر دوحه اعزام کرده برای سرکوب تماشاگران عادی استفاده کند.

تصاویری که از خارج از ورزشگاه‌ها منتشر شده نشان می‌دهد که تماشاگران منتسب به جمهوری اسلامی، دخترانی که قصد ورود به ورزشگاه با شعار «زن زندگی آزادی» داشتند را «بی‌وطن»، «خود فروش»، «وطن فروش» و «خائن» خطاب می‌کنند.

در بازی ایران و ولز، میزان برخورد نیروهای انتظامی قطر با تماشاگران ایرانی در ورزشگاه با هدایت‌های قبلی جمهوری اسلامی شدت بیشتری گرفت.

پرچم‌ها جمع شد، بنرها را پایین آوردند، پیراهن‌هایی که روی آن‌ها شعاری در حمایت از مردم ایران نوشته شده بود را پیش از ورود به ورزشگاه یا روی سکوها جمع کردند، ولی پوسترهای «قاسم سلیمانی» فرمانده پیشین سپاه قدس روی سکوها به چشم می‌خورد.

با مرور همین خبرها، دیگر نمی‌توان گفت فوتبال و فیفا، سیاست‌زده نیستند.

در پایان بازی، مقامات حکومتی ایران، پیروزی تیم فوتبال را تبریک گفتند. نیروهای سرکوب‌گر در سطح شهر با پرچم‌های جمهوری اسلامی جولان دادند تا جشن بازیکنان تیم فوتبال در زمین مسابقه کامل شود.