ورزشگاه‌ مردانه حکومت ایران و سکوت فیفا

 فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی در اقدامی که به نظر می‌رسد بیشتر برای جلب رضایت حداقلی فدراسیون جهانی فوتبال باشد، درهای ورزشگاه‌های ایران را پس از ۱۱۷ روز به روی بخش معدودی از تماشاگران مرد باز کرده است.

شنبه ۹ مهر ۱۴۰۱، هفته هفتم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران به دلیل اعتراضات سراسری و فراگیر بودن آن‌ها در سراسر کشور، بدون حضور تماشاگران برگزار شده بود. پس از آن، جمهوری اسلامی هرگز نتوانست با خیالی آسوده، اجازه شکل گرفتن حتی یک کلونی ۱۰ هزار نفری از تماشاگران فوتبال را در ورزشگاه‌ها بدهد.

دیروز، ۶ بهمن ۱۴۰۱، درهای یک ورزشگاه در تهران با شرط و شروط سنگین و بی‌سابقه مالی، فقط به روی مردان باز شدند. 

طبق آمار رسانه‌های ایران، فقط هزار تماشاگر برای تماشای این مسابقه به ورزشگاه «آزادی» رفته بودند. واکنش فیفا برای نقض مکرر اساسنامه‌اش چه خواهد بود؟

***

چرا باید برخی از درهای ورزشگاه‌ها باز می‌شدند؟

اتفاقات رخ داده در جام جهانی برای تیم فوتبال و هوادارانش، بازداشت گسترده بازیکنان کنونی و پیشین فوتبال ایران توسط نهادهای امنیتی، به قتل رسیدن «محمد قائمی‌فر»، دروازه‌بان جوان در خوزستان توسط نیروهای امنیتی، زیر فشار قرار دادن و تهدید خانواده‌های چهره‌های شناخته شده‌ای مانند «علی دایی» و اخبار مرتبط با دست داشتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در انتصاب «مهدی تاج» در انتخابات شهریور فدراسیون فوتبال، چندان برای فیفا حساسیت برانگیز نبودند.

فدراسیون جهانی فوتبال برخلاف بسیاری از بازیکنان، باشگاه‌ها، کانون‌های هواداری یا حتی اتحادیه‌های بازیکنان و مربیان فوتبال در جهان، از کنار تمامی این اتفاقات با سکوت و همراهی گذشت. اما این سکوت، لااقل پس از بازتاب‌های گسترده و حتی افشاگری بازیکنانی مانند «یورگن لوکادیا»، بازیکن سابق «پرسپولیس»، می‌تواند برای فیفا توام با پرسش‌هایی در جامعه بین‌المللی باشد.

مهاجم هلندی پرسپولیس در آذر سال جاری ایران را ترک کرد و دلیل جدایی‌ خود را مسایل غیرطبیعی روزهای آخر حضورش در ایران مانند بازداشت بازیکنان، گروگان گرفتن اتباع خارجی، اعدام شهروندان و غیرقابل هضم بودن اوضاع داخلی کشور ایران دانست.

فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی برای به تصویر کشیدن وضعیت طبیعی داخلی کشور، مجبور به بازگشایی برخی از درهای ورزشگاه‌ها بود. همین فدراسیون البته تمامی تلاش خود را برای خالی ماندن سکوها از تماشاگران انجام داد.

 

چرا فدراسیون ورزشگاه‌ها را خالی از تماشاگر می‌خواهد؟

هم‌زمان با ارایه فقط پنج هزار بلیت برای ورزشگاه آزادی، مدیریت باشگاه «فولاد» خوزستان اعلام کرد که دیدار روز جمعه (امروز) این تیم مقابل پرسپولیس با تصمیم «مراجع ذی‌ربط»، بدون حضور تماشاگران برگزار خواهد شد.

در تهران، بلیت‌ها اما به قیمتی متفاوت از تمام تاریخ فروخته شده‌اند؛ بلیت جایگاه طبقه اول یک میلیون تومان، بلیت روبه‌روی جایگاه ۲۰۰هزار تومان و بلیت پشت دروازه‌ها ۱۰۰ هزار تومان.

فوتبال، ورزش عامه‌پسند جهان، حالا تبدیل به ورزش لوکس در ایران شده است. دولت جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۱ پایه حقوق کارگری را  چهار میلیون و ۱۷۹هزار و۷۵۰ تومان اعلام کرده است.

استقلال برای هشت بازی دیگر در ورزشگاه آزادی میزبان خواهد بود و در صورتی که یک کارگر مرد با حقوق پایه در تهران بخواهد بلیت‌های روبه‌روی جایگاه را فقط برای خودش خریداری کند، باید یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در مجموع بپردازد.

نتیجه قیمت‌های نجومی در ورزشگاه‌ها، یعنی سکوهای خالی و کنترل راحت‌تر جو ورزشگاه.

 

تشویق کریمی و غفوری چه معنایی داشت؟

دیدار تیم‌های «استقلال» و «فولاد» را کمتر از هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی از نزدیک تماشا کردند. این تماشاگران حاضر شده بودند مبلغی نامتعارف در تاریخ ورزشگاه‌های ایران و نامتناسب با کیفیت مسابقات و امکانات ورزشگاه بپردازند؛ ورزشگاهی که البته از عمر آن قریب به پنج دهه می‌گذرد و هنوز نمونه‌ای دیگر از آن در پایتخت ساخته نشده است.

با این حال، ویدیوهای منتشر شده از بازی تیم‌های استقلال و فولاد نشان می‌دهند که تماشاگران در ورزشگاه شعارهایی در حمایت از «علی کریمی» و «وریا غفوری» داده‌اند.

تشویق شدن یک بازیکن پرسپولیس که هرگز سابقه حضور در تیم استقلال را نداشته، نمونه‌ای بی‌نظیر در تاریخ هواداری استقلال و پرسپولیس است؛ نشانه‌ای از تغییر کردن فضای حاکم بر فوتبال ایران و آمیخته شدنش با آن‌چه در جامعه ایران به عنوان «اتحاد» خوانده می‌شود.

وریا غفوری، کاپیتان سال‌ گذشته استقلال نیز در حالی مورد حمایت قرار گرفت که در کمتر از شش ماه، برای دومین بار به دلایل غیر ورزشی از تیم خود اخراج شد؛ ابتدا پیش از آغاز لیگ از استقلال و حالا از فولاد خوزستان.

 

نتیجه سکوت فیفا چیست؟

در ایران برای ورزشگاهی با گنجایش ۷۵ هزار نفر، پنج هزار بلیت برای مردان در نظر گرفته شده است اما در گوشه‌ای دیگر از جهان، هیچ صدای اعتراضی به تداوم تبعیض جنسیتی به گوش نمی‌رسد.

برای درک آن‌چه بار دیگر در ورزشگاه‌های ایران به عنوان بزرگ‌ترین آپارتاید جنسیتی در تاریخ ورزش جهان رخ می‌دهد، می‌توان یک بار دیگر به اسناد هک شده خبرگزاری «فارس» توسط گروه «بلک ریوارد» رجوع کرد.

یازدهم آذر، در این اسناد فاش شده بود که مهدی تاج، رییس کنونی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی مدعی شده اگر در زمان نامه‌نگاری‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا، رییس این فدراسیون بود، با نفوذش به عنوان نایب رییس کنفدراسیون، اجازه فشار برای ورود زنان به ورزشگاه‌ها را نمی‌داد.

مهدی تاج از هشتم شهریور به رییس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی رسید و از ۲۶ همان ماه، اعتراضات سراسری، هم‌زمان با مرگ «مهسا امینی» هنگام بازداشت در «گشت ارشاد» آغاز شد.

«ایران‌وایر» هم‌زمان با خبر رسانی فدراسیون فوتبال مبنی بر حضور دوباره تماشاگران در ورزشگاه‌های ایران و البته قطعی بودن ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها، با استناد به دو لینک از خبرگزاری‌های رسمی سپاه پاسداران، از فیفا پرسید که آیا از تداوم ممنوعیت ورود زنان ایرانی به تمامی ورزشگاه‌های ایران اطلاع دارد؟

در این متن، ضمن یادآوری آشکار نقض اساسنامه فیفا در نادیده گرفته شدن حق برابری زنان و مردان، تاکید شد: «می‌دانیم فیفا گاهی به فدراسیون فوتبال ایران توصیه کرده است که درهای ورزشگاه‌ها را به روی زنان ایرانی باز کند اما این توصیه هم‌چنان ادامه خواهد داشت یا نه و آیا واکنشی در قبال ادامه ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران در شهرهای مختلف نشان می‌دهید؟» 

فدراسیون جهانی فوتبال هم‌چنان علاقه‌ای به اظهارنظر در مورد فدراسیون تحت هدایت مهدی تاج ندارد. حتی پس از قطعی شدن حضور کمتر از هزار مرد در ورزشگاه آزادی برای تماشای بازی استقلال مقابل فولاد هم پاسخی برای این سوالات نداشت. 

می‌توان فیفا را هزار و یکمین و البته ساکت‌ترین تماشاگر ویژه هفته هفدهم مسابقات لیگ برتر ایران و دیدار استقلال و فولاد دانست. 

فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی در تداوم این سکوت، پروژه نفوذ حداکثری سیاست در فوتبال ایران را پیش می‌برد.