ویدیو و عکس‌هایی که در برخی رسانه‌های محلی ایران و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند شماری از کارکنان فروشگاه «رفاه» تبریز بعد از اخراج حدود ۲۰۰ نفر از همکاران‌شان، در روز شنبه سوم تیر ۱۴۰۲ در داخل فروشگاه تجمع کرده‌اند.
در همین رابطه هم مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی اعلام کرده است: «فروشگاه‌های رفاه دچار مشکلات اقتصادی شده‌اند و قرار است درباره نحوه ادامه فعالیت‌شان تصمیم‌گیری شود.»
بررسی‌های میدانی «ایران‌وایر» نشان می‌دهند در حال حاضر تمام شعب فروشگاه‌های «وین‌مارکت» که از شرکت‌های فرعی وابسته به مجموعه «رفاه» هستند، تعطیل شده و شعبات فروشگاه رفاه نیز یکی پس از دیگری تعطیل می‌شوند. اخراج گسترده پرسنل این مجموعه و هم‌چنین عقد قرارداد یک‌ماهه با مابقی کارکنان آن، بحران دیگری در حوزه کارگری است. با یکی از کارکنان فروشگاه رفاه در این باره گفت‌وگو کرده‌ایم.
***
اگر چه تعدیل و اخراج شماری از کارکنان فروشگاه‌های رفاه در شهرهای مختلف ایران آن‌چنان که باید و شاید در رسانه‌های داخلی بازتاب نداشت ولی بر اساس اطلاعات رسیده به «ایران‌وایر»، روند تعدیل نیرو در شعب مختلف فروشگاه‌های رفاه در استان‌های مختلف از چند هفته گذشته آغاز شده و در روزهای ابتدایی تیر ۱۴۰۲ شدت هم گرفته است.
یکی از کارکنان فروشگاه رفاه شعبه «زرتشت» در خیابان «ولی‌عصر» تهران به «ایران‌وایر» می‌گوید: «روز چهارشنبه ۳۱ خرداد با یک تماس تلفنی به جمع زیادی از همکارانم در همین شعبه اعلام شد که از اول ماه دیگر سر کار نیایند، چون تمدید قراردادی در کار نیست. همه دچار شوک شدیم و فکر کردیم اشتباهی از طرف ما رخ داده است. خواستیم با مدیران صحبت کنیم ولی کسی جواب نداد. از همکاران دیگر پرس‌وجو کردیم و دیدیم بله، تعداد تعدیل و اخراج شده‌ها خیلی زیاد است و همه را هم از نیمه خرداد مطلع کرده‌اند که از اول تیر ادامه کارشان ممکن نیست.»
به گفته این فرد، شمار افرادی که تعدیل شده‌اند، به‌صورت دقیق مشخص نیست اما روایت‌ها از هزار و ۲۰۰ تا چهار هزار و ۵۰۰ نفر متغیر هستند: «می‌دانیم که این تعدیل خیلی گسترده است. کم و بیش چیزهایی شنیده‌ایم که فروشگاه رفاه با مشکل تامین هزینه‌های کارکنان، از جمله حقوق و دستمزد مواجه و به نوعی ورشکسته شده است. اما این‌ها همه شنیده‌های ما هستند، هیچ مقام و مسوولی هنوز به خودش زحمت نداده است بیاید برای ما که معلوم نیست فردا سر کار باشیم یا نه، توضیح بدهد مشکل چیست و چرا یک‌باره از کار بی‌کار شده‌ایم.»
این فرد شاغل در فروشگاه رفاه در ادامه از ناامیدی و احساس خشم و استیصال همکارانش که از کار اخراج شده‌اند می‌گوید: «در میان همکارانم، افرادی با سابقه بالای ۱۰ سال هست که از کار بی‌کار شده‌اند. این بندگان خدا با شرایط سنی که دارند، چه‌طور جای دیگری کار پیدا کند؟ همه ناامید و عصبانی هستند و هیچ‌کس هم پاسخ‌گو نیست.»
مسوولان چه می‌گویند؟
بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهند تنها اخبار اعتراض به تعدیل نیروهای فروشگاه رفاه در استان آذربایجان شرقی به رسانه‌ها راه یافته‌اند. در مقابل هم تنها اظهارنظرهای رسمی از سوی مدیران این استان در این زمینه منتشر شده‌اند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی در پاسخ به اعتراضات کارکنان تعدیل شده این فروشگاه گفته است: «مشکل تعدیل نیروی فروشگاه زنجیره‌ای رفاه، کشوری است و تنها یک مشکل استانی نیست.»
«حسین فتحی» در ادامه مشکلات اقتصادی فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه در سطح کشور را تایید کرده و گفته است: «قرار است درباره نحوه ادامه فعالیت این فروشگاه‌ها تصمیم‌گیری شود.»
او گفته است: «فعلا و با توجه به جلسه‌ای که در فرمانداری تبریز برگزار شد، شعبه دروازه تهران فروشگاه رفاه در شهر تبریز تعطیل شده است و شعبه چهارراه لاله به کار خود ادامه خواهد داد.»
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی دلیل این تصمیم از سوی کارفرمایان فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه را زیان‌دهی در تمام شعبات کشور اعلام کرده و گفته است: «مسوولان فروشگاه رفاه در جلسه کمیسیون کارگری استانی در هر استان حضور یافته‌اند تا وضعیت و شرایط را بررسی کنند.»
اما تکلیف کارکنان فروشگاه رفاه چه می‌شود؟ این پرسشی است که یکی از کارکنان شاغل در فروشگاه رفاه شعبه زرتشت در تهران چندین بار تکرار می‌کند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی در گفت‌وگوی خود با خبرگزاری «نصر» گفته است اگر فروشگاه رفاه به شرکت‌های دیگر واگذار شود، پرسنل این فروشگاه به کار خود ادامه می‌دهند و در غیر این صورت این افراد از حمایت‌های بیمه بی‌کاری استفاده خواهند کرد.
حکایت مشکلات فروشگاه رفاه تازه نیست
دی‌ماه ۱۴۰۱، فروشگاه رفاه شعبه میدان «مادر» قزوین که قدیمی‌ترین و اولین فروشگاه رفاه قزوین است، با حکم تخلیه از سوی صاحب ملک مواجه شد. بر اساس این حکم، شهرداری قزوین به دلیل تاخیر در پرداخت اجاره‌بها توسط فروشگاه، اقدام به اخذ حکم تخلیه این فروشگاه کرده بود.
مسوول توسعه فروشگاه رفاه قزوین در همان زمان با اشاره به حکم تعطیلی و تخلیه فروشگاه رفاه شعبه میدان مادر گفته بود: «این فروشگاه اولین فروشگاه رفاه در قزوین است. در چند سال اخیر خدمات خوبی به مردم شهر ارایه کرده اما متاسفانه شهرداری قزوین به عناوین مختلف، از جمله دیرکرد در پرداخت اجاره‌بها اقدام به تعطیلی و تخلیه این فروشگاه از طریق مراجع قضایی کرده است.»
این اقدام شهرداری قزوین موجب شد که ۴۰ پرسنل شاغل در فروشگاه رفاه قزوین در وضعیتی بلاتکلیف و از کار بی‌کار شوند.
پیش از این، در مهرماه ۱۴۰۱ گزارش‌هایی از قطع همکاری بسیاری از شرکت‌های تامین کننده بزرگ با مجموعه فروشگاه‌های رفاه به دلیل بدهی‌های معوقه منتشر شده بود.
یکی از مدیران فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه با تشریح این وضعیت، خواستار ورود نهادهای نظارتی به اتفاقات پیش آمده برای جلوگیری از ورشکستگی احتمالی شده و گفته بود: «بیش از هزار و ۵۰۰ فروشگاه رفاه فعال در سراسر کشور وجود دارد و قریب به ۱۵ هزار نفر در این فروشگاه‌ها مشغول به کارند. به همین سبب، تعطیلی این مجموعه موجب می‌شود همه زحمتی که در امر اشتغال‌زایی طی سال‌های گذشته رخ داده است، هدر برود.»
این مدیر که نامش در گزارش‌ها ذکر نشده است، علت بروز مشکلات متعدد برای فروشگاه رفاه را برخی تصمیمات غلط مالکان عنوان کرده و گفته بود: «املاک فروشگاه‌های جمهوری، آزادی، پاسداران، میرداماد و قیطریه فروخته شده و همین املاک مجددا از مالک جدید اجاره شده‌اند.»
آیا پای یک فساد مالی دیگر در میان است؟
«بولتن‌نیوز» در روزهای گذشته به ضرر و زیان هنگفتی که فروشگاه رفاه با آن روبه‌رو شده، پرداخته و با اشاره به تصمیم برای تعدیل و اخراج کارکنان این فروشگاه نوشته است: «این فروشگاه‌ها سرمایه ملی هستند که به دلیل سوء مدیریت به این روز افتاده‌اند.»
این گزارش، زیان مالی فروشگاه‌های رفاه را چیزی در حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان تخمین زده و تاکید کرده است: «اگر چه حقوق و مزایای کارکنان فروشگاه‌ها به‌موقع پرداخت می‌شوند اما واقعیت آن است که با این وضعیت، پیش‌بینی ورشکسته شدن این فروشگاه‌ها چندان سخت نیست.»
نویسنده این گزارش با اشاره به این که مالکیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه از سال ۱۳۹۵ در روندی غیرشفاف به بدهکاران بزرگ بانکی و ارزی واگذار شده، چنین ارزیابی کرده است که سهام‌داران و مدیران فعلی این مجموعه زنجیره‌ای قصد حیف و میل بیت‌المال، کاهش تعداد فروشگاه‌ها، اخراج پرسنل در سراسر کشور و در نهایت اعلام ورشکستگی دارند.
بولتن‌نیوز در بخش دیگری از گزارش خود مدعی شده است که شماری از مالکان و سهام‌داران فعلی فروشگاه رفاه ساکن کانادا هستند و با عدم پرداخت معوقات مزدی دست‌کم در پنج ماه اخیر به پرسنل و میلیاردها تومان بدهی به بیش از سه هزار تولیدکننده ایرانی، همه آن‌ها را با مشکلات متعدد مالی و معیشتی مواجه کرده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهند پرونده تخلفات فروشگاه رفاه به شماره ۹۸۰۹۹۸۲۲۲۱۵۰۰۱۴۳ که در شعبه ۱۲ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۲ تهران باز شده، یکی از پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی ایران است.
فردی که در شعبه زرتشت این مجموعه شاغل است، با ابراز تاسف از اخراج و تعدیل کارکنان این مجموعه می‌گوید: «اگر کارفرما و سهام‌داران این همه در پرداخت پول تامین کنندگان مواد غذایی، اجاره املاک و تامین معاش کارکنان ناتوان هستند، هزینه‌های تبلیغات چند صد میلیاردی همراه با قرعه‌کشی در صداوسیما را چه‌گونه پرداخت می‌کنند؟»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر