رد صلاحیت تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم توسط هیات‌های اجرایی برای شرکت در رقابت انتخاباتی مجلس دوازدهم، توجه افکار عمومی را به خود جلب نکرده و تنها بهانه‌ای برای طرح موضوع انتخابات در این فضای سرد سیاسی و اجتماعی در ایران شده است. این نخستین انتخابات در ایران پس از سرکوب خونین و خشن اعتراضات سال ۱۴۰۱ است که هزینه آن برای جمهوری اسلامی بیش از هر سرکوب دیگری تاکنون بوده است.
***
شماری از نمایندگان کنونی مجلس شورای اسلامی توسط هیات‌های اجرایی برای شرکت در انتخابات مجلس دوازدهم که اسفند سال جاری برگزاری می‌شود، رد صلاحیت شده‌اند.
رد صلاحیت نمایندگان مشهور مجلس یازدهم که علی خامنه‌ای آن را مجلس انقلابی خوانده بود، توسط هیات‌های اجرایی، نشان از بن‌بست سیاسی حتی برای خالص‌ترین طیف‌های سیاسی است که خود را وابسته و مطیع خامنه‌ای می‌خوانند.
رد صلاحیت توسط هیات‌های اجرایی که از سوی وزارت کشور مدیریت می‌شود، موضوعی مسبوق به سابقه بوده و بیشتر ناشی از رقابت‌های داخلی در حوزه‌های انتخابیه است. هر یک از نمایندگان رد صلاحیت شده به جنجال‌های خاصی شناخته شده هستند و رد صلاحیتشان در فضای کنونی ایران دور از انتظار نبود.
این رد صلاحیت نهایی نیست و تصمیم نهایی درباره صلاحیت این نمایندگان بر عهده شورای نگهبان است. هر چند رد صلاحیت‌ها بر مشارکت در انتخابات تاثیر می‌گذارد اما تنها عامل موثر نیست و در این دوره پارامترهای بسیاری تعیین کننده خواهد بود.
چه نمایندگانی رد صلاحیت شدند؟
«غلامرضا نوری قزلجه»، نماینده بستان‌آباد و رییس فراکسیون مستقلین مجلس از ردصلاحیت خود خبر داده است. او به دلیل افشای جزییات لایحه حجاب موضوع معرفی دانش‌آموزان به نیروی انتظامی، پس از سه بار ارتکاب به «بدپوششی»، خبر ساز شده بود.
او قبل از نمایندگی و در مجلس دهم در زمان ریاست «علی لاریجانی»، معاون اجرایی مجلس بود.
«جلیل رحیمی جهان‌آبادی»، نماینده اهل سنت تربت جام نیز از نمایندگان رد صلاحیت شده است.او در مجلس دهم به دلیل سخنانش درباره تابعیت افغانی جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد خبرساز شده بود. او پس از اعلام حکم تبعید سردبیر تجارت نیوز به تربت جام نیز به این حکم واکنش نشان داده بود.
«جلال محمودزاده»، نماینده مهاباد در مجلس، نیز به دلیل حمایت از مردم این شهر در جریان اعتراضات و اعتراض به عملکرد نیروهای امنیتی به دادستانی احضار شده بود. او در مجلس هشتم رییس فراکسیون سنی‌ها بود.
در این میان سه نماینده تبریز نیز رد صلاحیت شده‌اند. «احمد علیرضابیگی»، از جمله افراد نزدیک به «محمود احمدی‌نژاد» که به دلیل سخنانش درباره تحویل خودروهای شاسی بلند به زندان محکوم شده است. او پس از اعتراضات سال ۱۳۹۸ نیز روز خواهان استیضاح وزیر کشور شده و گفته بود «دست وزیر کشور آلوده به خون مردم است».
«مسعود پزشکیان» و «علیرضا منادی» دیگر نمایندگان تبریز نیز رد صلاحیت شدند. پزشکیان نایب رییس مجلس دهم و رییس فراکسیون ترک‌های مجلس بود که در دوره‌هایی نیز نامزد انتخابات ریاست جمهوری بوده و رد صلاحیت شده است.
منادی سفیدان نیز نزدیک به طیف علی لاریجانی بوده و چندان فعالیت سیاسی نداشته است. او در روزهای گذشته به دلیل سخنانش در دیدار با نمایندگان معلمان خبرساز شده بود.
خبرهایی نیز درباره رد صلاحیت «معین‌الدین سعیدی»، نماینده چابهار مطرح شده اما او گفته که در این مرحله تایید شده است.
«جلیل مختار»، نماینده آبادان و «سمیه محمودی»، نماینده شهرضا نیز رد صلاحیت شده‌اند. «محمدعلی نمازی»، نماینده سابق لنجان و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، نیز از ردصلاحیتش خبر داد.
«رجب رحمانی»، نماینده تاکستان و «احمد رسولی نژاد»، نماینده دماوند در مجلس یازدهم هم رد صلاحیت شدند. او در جریان سفر وزیر میراث فرهنگی و گردشگری به قزوین با استاندار این استان دست نمی‌داد و او را «نامرد» خطاب کرده بود.
سابقه رد صلاحیت توسط هیات‌های اجرایی
در دوره‌های مختلف سابقه داشته که نمایندگان مجلس توسط هیات‌های اجرایی در انتخابات رد صلاحیت شده و در مراحل بعد تایید شده‌اند. بخشی از رد صلاحیت هیات‌های اجرایی ناشی از درگیری نمایندگان با دیگر مقامات در حوزه‌های انتخابیه بوده و مسبوق به سابقه است.
در دوره‌های گذشته نیز تعدادی از نمایندگان از طیف‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب توسط هیات‌های اجرایی رد صلاحیت شده‌اند که در مراحل بعد تایید شده‌اند.
در انتخابات مجلس دهم ۳۷ نماینده اکثرا اصولگرای مجلس نهم از سوی هیات‌های نظارت استانی رد صلاحیت شدند. بعد از اعتراضات اولیه کاندیداهای رد صلاحیت شده، اواسط بهمن‌ماه برخی افراد لیست ۳۷ نفره نمایندگان، ازجمله علی مطهری تایید شدند.
رحیمی جهان آبادی نیز در انتخابات مجلس یازدهم ابتدا توسط هیات‌های اجرایی رد صلاحیت و سپس تایید صلاحیت شد.
در جریان انتخابات مجلس یازدهم صلاحیت ۹۰ نماینده وقت مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان رد شد. سخنگوی شورای نگهبان «فساد اقتصادی» را دلیل اصلی رد صلاحیت نمایندگان مجلس عنوان کرد ولی بعدتر برخی از نمایندگان رد صلاحیت شده با انتشار برگه رد صلاحیت خود روشن کردند که «نداشتن التزام عملی به اسلام و ولایت فقیه» دلیل رد صلاحیت آن‌ها بوده‌است.
رد صلاحیت داوطلبان و مشارکت در انتخابات
رد صلاحیت تعدادی از نمایندگان مجلس در حالی رخ داده که نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی نمایندگان ادوار مجلس (دوره‌های گذشته) را مجبور کرده بودند که برای انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی کمپین انتخاباتی راه بیندازند.
با این حال موضوع «پیش ثبت نام انتخابات» باعث غافلگیری اصلاح‌طلبان و برخی از نمایندگان ادوار مجلس و کاهش ثبت‌نام شد. این سیاست با خبرهای گذشته درباره استقبال حکومت از مشارکت تناقض داشت.
با این توصیف حکومت همچنان نیازی جدی به حضور چهره‌های مورد علاقه شهروندان ایرانی برای بالا بردن مشارکت نمی‌بیند.
«منوچهر متکی»، وزیر خارجه معزول در دولت احمدی‌نژاد، گفته است «اگر اصلاح‌طلبان همانند انتخابات ریاست جمهوری وارد عرصه نشوند، معتقدیم که رقابت بین اصولگرایان سبب افزایش مشارکت می‌شود».
رقابت داخلی جریان اصولگرا از چند ماه گذشته آغاز شده اما با سقوط میزان مشروعیت حکومت نزد شهروندان پس از سرکوب‌های خونین و خشن سال گذشته، بعید است که تاثیری در مشارکت در انتخابات داشته باشد. در این میان حکومت به دنبال روند سابق برای افزایش مشارکت هستند.
سرمایه‌گذاری آنان بر روی شهرستان‌ها بیشتر از شهرهای بزرگ است.در برخی از حوزه‌های انتخابیه که از چند شهر متشکل شده و یا ترکیب‌های قومی مختلف دارند، ممکن است نهادهای امنیتی نامزدهای متعددی را به صحنه بیاورند تا فضای رقابت‌های انتخاباتی جنجال‌برانگیز شود.
در این میان همچنان کار برای آنان در شهرهای بزرگ سخت‌تر است، چرا که معمولا انتخابات در این شهرها بر پایه حضور احزاب و جریان‌های سیاسی انجام می‌شود. همچنین میان طبیعتا استان‌هایی که درگیر اعتراضات بوده‌اند، کاهش مشارکت بیشتری را شاهد هستند.
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر