بعد از دیدار روز ۱۷ فروردین «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان با «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه امریکا و «اورزولا فون در لاین»، رییس کمیسیون اروپا در بروکسل، رسانه‌های جمهوری آذربایجان با انتقاد از کمک‌های غرب به ارمنستان، از افزایش ارسال مهمات نظامی از سوی جمهوری اسلامی به ارمنستان با چراغ سبز غرب خبر داده‌اند.
در سه سال اخیر جمهوری آذربایجان بارها از ارسال مهمات نظامی از سوی ایران به ارمنستان انتقاد کرده و جمهوری اسلامی نیز با رد این ادعاها، در حمایت از صلح در منطقه سخن گفته و در جنگ قره‌باغ خود را حامی آذربایجان قلمداد کرده است. با این حال، ارسال سلاح از سوی ایران به ارمنستان هر از چندگاهی موضوع داغ رسانه‌های آذربایجان می‌شود.
رسانه‌های جمهوری آذربایجان چه می‌گویند؟
به نوشته «ویزیون تی‌وی»، در روزهای اخیر اطلاعاتی مبنی بر گسترش حمل‌ونقل محموله‌های نظامی از ایران به ارمنستان در رسانه‌ها دیده می‌شود. کانال‌های تلگرامی تحت کنترل جمهوری اسلامی نیز عکس‌های مربوط به این ادعاها را به اشتراک می‌گذارند. بر اساس اطلاعات منتشر شده، تنها از تاریخ ۱۰ تا ۱۶ فروردین ۱۴۰۳، حداقل پنج پرواز از سراب و تهران به مقصد ارمنستان توسط هواپیمای باری از نوع «بویینگ» که پیش از این توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای حمل محموله‌های نظامی استفاده می‌شد، انجام شده است.
«آپا»، رسانه نزدیک به حکومت آذربایجان نوشته است: «موضوع فرستادن محموله‌های نظامی از سوی ایران به ارمنستان در کانون توجه افکار عمومی آذربایجان قرار دارد. با این حال، مقامات ایرانی این بار اطلاعات منتشر شده را نه تایید و نه تکذیب می‌کنند.»
این رسانه افزوده است: «بارها در خصوص این موضوع از سفارت ایران در جمهوری آذربایجان سوال کرده‌ایم اما نمایندگی دیپلماتیک نشان می‌دهد که قصد دارد به سکوت خود ادامه دهد. شاید این سکوت نشان داد که ادعاهای منتشر شده درست است و ایران در مقابل حقیقت، حرفی برای گفتن ندارد. یا به این دلیل که نه تهران و نه سفارت آن در باکو به خود زحمت نمی‌دهند در مورد موضوعی که افکار عمومی آذربایجان را نگران می‌کند، اظهار نظر کنند.»
«گلوبال اینفو» نیز در مورد حمل سلاح از ایران به ارمنستان نوشته است: «در روزهای اخیر بحث پروازهای فشرده هواپیماهای باری از ایران به ارمنستان مطرح شده است. برخی کارشناسان مدعی شده‌اند که هواپیماهای باری در حال انتقال سلاح و مهمات از ایران به ارمنستان هستند. حتی ادعا می‌شود که این سلاح‌ها از کشورهایی مانند هند و فرانسه به ایران و از آن‌جا به ارمنستان منتقل شده‌اند.»این رسانه افزوده است: «در ماه مارچ، وزیر دفاع و معاون اول نخست وزیر ارمنستان به ایران سفر کردند و در مورد خرید تجهیزات نظامی، تسلیحات و تجهیزات بین طرفین توافق شد. پیش از آن نیز نمایندگان نظامی ارمنستان به ایران سفر کرده و از عملکرد مجتمع‌های نظامی بازدید کرده بودند. اکنون به نظر می‌رسد که ایران هواپیماهای بدون سرنشین را به ارمنستان عرضه می‌کند.»
کارشناسان چه می‌گویند؟
مشاور رسانه‌ای یکی از مقامات بلندپایه جمهوری آذربایجان که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» با اشاره به روابط و همکاری نزدیک نظامی جمهوری اسلامی و ارمنستان گفت: «ایران نشان می‌دهد که شریک قابل اعتماد ارمنستان در بسیاری جهات، از جمله در زمینه نظامی است. زمانی که اراضی آذربایجان تحت اشغال بود، در جریان جنگ دوم قره‌باغ، مقامات جمهوری سعی کردند برخی از روابط خود را با ایروان را پنهان کنند.»
او اضافه کرد: «تهران هنوز به درخواست رسمی باکو در خصوص اعزام غیرقانونی ۱۴ مستشار ایرانی به سرزمین‌های مستقل آذربایجان در سال ۲۰۲۲ برای آموزش جدایی‌طلبان در قره‌باغ پاسخی نداده است.»
این مشاور رسانه‌ای در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» افزودد: «مقامات ایران به بهانه تضمین آزادی مردم فلسطین، حضور خود را در منطقه حفظ و با این کار، لقب حافظ مظلوم و امت اسلامی را توجیه می‌کنند. مقامات جمهوری اسلامی بارها به دروغ از حق قانونی آذربایجان در قره‌باغ سخن گفته ولی در عمل کنار ارمنستان ایستاده و نشان داده‌اند که نه تنها کنار مسلمانان نیستند بلکه برای توجیه حضور خود در منطقه، جان میلیون‌ها مسلمان را نیز به خطر می‌اندازند؛ کاری که برای حفظ بقای رژیم، در مقابل هم‌وطنان معترض خود نیز انجام می‌دهند و در هر اعتراضی هزارن نفر را می‌کشند.»
«اسماعیل اسماعیل‌اف»، کارشناس مسایل سیاسی در آذربایجان به «ایران‌وایر» می‌گوید: «ایران قصد دارد با تسلیح ارمنستان و طرح عمدی ادعاها در مورد آذربایجان، فشارهایی را بر آذربایجان وارد کند.»
به گفته او، اظهارات برخی مقامات ایرانی علیه آذربایجان در روزهای اخیر نیز این فرضیه را تقویت می‌کند: «در چنین زمینه‌ای، مقامات ایرانی از اظهارات تهدیدآمیز خود علیه آذربایجان دست بر نمی‌دارند. چند روز پیش یکی از نمایندگان مجلس ایران سفارت اسراییل در آذربایجان را تهدید کرد. جمهوری اسلامی ایران با تسلیح مداوم ارمنستان نشان می‌دهد که چه‌قدر برای دولت و مردم آذربایجان که با ابزارهای مختلف سعی در فشار بر آن دارد و همبستگی اسلامی و شریعت اسلامی که مدعی هدایت آن است، اهمیت قائل است. این دقیقاً همان تصویری است که در پس‌زمینه سکوت توهین‌آمیز مقامات ایرانی و عدم پاسخگویی آن‌ها است.»
اشاره این کارشناس به صحبت «جلال رشیدی کوچی»، نماینده مجلس است. او پس از حملات اسراییل به سفارت‌خانه جمهوری اسلامی در دمشق، در شبکه «ایکس» (توییتر) نوشت: «تعلل، صبر و تاخیر در پاسخ قاطع و مشابه به حمله نظامی صهیونیست‌ها به خاک ایران تحت هر عنوان برابر است با ضربه سنگین به آبرو و عزت نام بزرگ ایران. پیشنهاد من، هدف قرار دادن آشکارا و مستقیم یکی از مراکز دیپلماتیک صهیونیست‌ها در یکی از کشور‌های منطقه، ترجیحا آذربایجان است.»
پیش از این، جمهوری آذربایجان روز ۱۹تیر ۱۴۰۲ اعلام کرده بود یک تبعه افغانستان به نام «فوزان موسی خان» که سفارت اسراییل در این کشور را برای اقدامات تروریستی زیر نظر گرفته بود، دستگیر کرده است. بعد از این خبر، وزیر خارجه اسراییل جمهوری اسلامی را به تلاش برای حمله به سفارت اسراییل در جمهوری آذربایجان متهم کرد.
«آرزو نقی‌اف»، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس آذربایجان نیز در مصاحبه با روزنامه «مساوات» گفته است: «در خصوص حمل سلاح از ایران به ارمنستان، غرب موضع روشنی دارد و از آن حمایت می‌کند. هم‌چنین باز شدن مرز ارمنستان ترکیه، حمل‌ونقل تحت عنوان محموله‌های بشردوستانه و جاده گرجستان، همه این‌ها باید روشن شوند. ارمنستان به جای اظهارات کذب، با تکیه بر حامیان خود از تریبون‌های بین‌المللی باید پشت میز بنشیند و مشکلات را حل کند. در غیر این صورت آذربایجان این امکان را دارد که از روش اجبار برای صلح استفاده کند. هم ارمنستان و هم حامیان آن‌ها باید این را درک کنند.»
«آی‌نور جمال»، کارشناس سیاسی و مدیر گروه رسانه‌ای «تلگراف» در واکنش به خبر ارسال سلاح ایران به ارمنستان در حاشیه نشست بروکسل می‌گوید: «احتمال این که نشست بروکسل به موضوع حمایت نظامی از ارمنستان اختصاص داشته باشد، بسیار زیاد است. هدف غرب، دور کردن ایروان از مسکو و پر کردن جای خالی روسیه در ارمنستان است. ایران که بارها مخالفت خود را با ورود نیروهای خارجی به منطقه اعلام کرده است، نه تنها به نشست بروکسل که زمینه را برای ارمنستان برای آوردن نیروهای غربی به منطقه تحت عنوان مأموریت اتحادیه اروپا فراهم می‌کند، اعتراضی نکرد بلکه برای گسترش بیشتر این روند در فرآیندهای قبل از جلسه شرکت کرد و حمل سلاح به ایروان را انجام می‌دهد. همین عامل باعث می‌شود بگوییم یک معامله پنهانی بین ایران و غرب وجود دارد و تسلیح ارمنستان نیز در این معامله گنجانده شده است. از این قاعده مستثنی نیست که تسلیحاتی که غرب برای ارمنستان در نظر گرفته است، از ایران تامین می شود.»
پیش‌تر سفیر برکنار شده جمهوری اسلامی در آذربایجان، «سیدعباس موسوی» در مصاحبه‌ای که منجر به برکناری او شد، در پاسخ به سوال خبرنگار «باکو تی‌وی» در مورد حمایت جمهوری اسلامی از ارمنستان در جنگ با جمهوری آذربایجان و فرستادن مهمات به این کشور گفته بود: «من به این سوال پاسخ می‌دهم ولی حتما پاسخ من را به طور کامل منتشر کنید. ایران هر زمان طرف حق و مظلوم بوده است. رهبر جمهوری اسلامی بارها از اشغال ارمنستان و کشتار مسلمان‌ها و قتل عام آذربایجانی‌ها انتقاد کرده است. ایران هر زمان طرف آذربایجان بوده و رهبر ایران در این مورد فتوا هم داده است. ما در جنگ دوم قره‌باغ به آذربایجان هم سلاح فروختیم. سلاح‌های وارد شده به ارمنستان، سلاح‌های روسی بودند و ما به درخواست روسیه اجازه ارسال این مهمات را دادیم و بعد با درخواست آذربایجان دوباره مرزها را برای ارسال مهمات بستیم.»
چرا در سالیان اخیر روابط باکو تهران پرتنش بوده است؟
بعد از جنگ دوم قره‌باغ، روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی پرتنش بوده است. پیش‌تر، «الهام علی‌اف» با انتقاد از جمهوری اسلامی، با اشاره به روابط نزدیک ایران و ارمنستان گفته بود: «باز کردن آغوش کشور مدعی اسلام‌گری به کشوری که مساجد را نابود کرده است، چیزی جز ریاکاری و خیانت نیست.»
کارشناسان می‌گویند نفوذ جمهوری اسلامی بر جمعیت شیعه آذربایجان به دلیل نگرشی که در جنگ دوم قره‌باغ اتخاذ کرد، ضعیف شده است. جمهوری اسلامی در جنگ قره‌باغ نه‌تنها کنار کشور مسلمان نبود بلکه کنار ارمنستان و روبه‌رو جمهوری آذربایجان ایستاد.
حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، دستگیری افراد متهم به جاسوسی و ارتباط با دستگاه‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی توسط آذربایجان، ترور نماینده مجلس ملی جمهوری آذربایجان و منتقد سیاست‌های ایران توسط افراد نزدیک به جمهوری اسلامی، پناه دادن به مخالفان جمهوری آذربایجان در خاک ایران، اخراج چهار دیپلمات از هر دو طرف با عنوان «عنصر نامطلوب»، روابط دوستانه جمهوری آذربایجان با اسراییل و افتتاح سفارت آذربایجان در اسراییل و تلاش برای حمله به سفارت اسراییل در باکو از دیگر مواردی هستند که به تنش بین دو کشور افزوده‌اند.
این تنش‌ها به حدی رسیدند که دیدار «ابراهیم رئیسی» و ـ«الهام علی‌اف» که ماه گذشته گویا قرار بود در کنار رود «ارس» برگزار شود نیز لغو شد و برخی رسانه‌های جمهوری اسلامی دلیل آن را ناخرسندی تهران از برخی سیاست‌های منطقه‌ای باکو عنوان کردند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر