«پاکو خمز»، سرمربی تراکتور، با تسلیم استعفای خود به مدیریت این باشگاه، از سمت خود کنار رفت. آقای خمز دیروز دوشنبه ۲۷فروردین۱۴۰۳، با پروازی مستقیم به اسپانیا برگشت.
«ورزش سه» نخستین بار در خبری اختصاصی، مدعی شد که پاکو خمز در رختکن تراکتور با بازیکنان تیم خداحافظی کرده و گفته است: «حس می‌کنم دیگر در ایران امنیت کافی ندارم.»
در خبر این رسانه، امنیت مورد نظر پاکو خمز، به مناقشات سیاسی و نظامی جدید میان ایران و اسراییل ارتباط پیدا می‌کرد. ورزش سه، دقایقی بعد بخشی از متن این خبر را تغییر داد و به‌جای این عبارت نوشت: «در این بین شایعات و اخبار موثق دیگری هم وجود دارد، اما باید منتظر اطلاعیه رسمی باشگاه تراکتور ماند.»
پاکو خمز، نخستین مربی خارجی ساکن در ایران نیست که از بیم جان خود و خانواده‌اش در پی ماجراجویی‌های جمهوری اسلامی در منطقه یا پس از سرکوب‌های گسترده، ایران را ترک می‌کند. آیا می‌توان این مربیان اروپایی را نمونه‌هایی از سرمایه‌گذاران یا گردشگران خارجی دانست که به‌واسطه سیاست‌های جمهوری اسلامی، کشور ایران را ترک می‌کنند؟
***
قانون بند فسخ در جنگ و ناآرامی‌ها چگونه وارد فوتبال ایران شد؟
از نخستین سال‌های دهه ۸۰ خورشیدی، بندی وارد قرارداد مربیان خارجی که با فوتبال باشگاهی و ملی ایران قرارداد می‌بستند شد که آن‌ها را در یک آسودگی خاطر مطلق قرار می‌داد.
این بند به مربیان یا بازیکنان خارجی که در فوتبال ایران شاغل بودند اجازه می‌داد در صورت «وقوع جنگ نظامی» یا «ناآرامی‌های داخلی»، با استفاده از حق «فسخ یک طرفه قرارداد» و البته دریافت تمامی حق و حقوق‌شان، کشور را ترک کنند.
نخستین مربی که این بند را وارد قراردادهای ورزشی ایران کرد، «کارلوس کی‌روش»، سرمربی پرتغالی بود.
زمستان سال ۱۳۸۹، «عباس ترابیان»، رییس وقت کمیته بین‌الملل فدراسیون فوتبال ایران، مسوولیت مستقیم مذاکره با کارلوس کی‌روش برای حضورش در ایران را برعهده داشت.
او ۲۵بهمن۱۳۸۹ در گفت‌وگو تلفنی با برنامه «۲-۴-۴» در «رادیو جوان» گفت: «وقتی اولین بار با آقای کی‌روش صحبت کردم، به من گفت آیا حقیقت دارد که مردم شما هنوز با شتر در تهران سفر می‌کنند؟ او تصویر درستی از ایران نداشت و ما از او دعوت کردیم که فقط یک روز میهمان تهران باشد. وقتی ایران را دید، قبول کرد که سرمربی تیم ملی ایران شود. اما متاسفانه امروز به ما ایمیلی زد و گفت متوجه شده است که ایران امنیت کافی ندارد. او نوشته است به‌دلیل تامین نشدن امنیت جانی، حاضر به سفر به تهران نیست.»
حدود ۴۰ روز زمان برد تا فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی موفق شود نظر مساعد کارلوس کی‌روش برای حضور در ایران را جلب کند. عباس ترابیان پس از ورود کارلوس کی‌روش به ایران گفته بود که این مربی پرتغالی برای زندگی در ایران، «ضمانت جانی» می‌خواست.
به این ترتیب، فدراسیون فوتبال ایران برای نخستین بار بندی را در قرارداد یک مربی خارجی نشاند که براساس آن، در صورت بروز ناآرامی‌های سیاسی، آغاز جنگ یا تهدیدهای تروریستی در داخل کشور، سرمربی تیم ملی قادر به فسخ قطعی و یک‌طرفه قراردادش باشد.
از آن پس، تقریبا تمامی مربیان و اکثر بازیکنان اروپایی یا آمریکای جنوبی که به ایران آمدند، این بند را در قرارداد خود گنجاندند؛ «برانکو ایوانکوویچ» با پرسپولیس، «وینفرد شفر» و «آندره‌آ استراماچونی» با استقلال، «گابریل کالدرون» و «زلاتکو کرانچار» در تیم امید ایران و «ژوزه مورایس»، سرمربی کنونی سپاهان.
مشهورترین فسخ قرارداد؛ آبان۱۳۹۸ و خروج استراماچونی
مشهورترین خروج از کشور با بند فسخ قرارداد، مربوط به آندره‌آ استراماچونی است. سرمربی محبوب استقلالی‌ها که باوجود دوران مدت حضور کوتاه مدتش در این تیم، مقبولیتی فراموش نشدنی را میان هواداران این تیم به دست آورد. او مدتی کوتاه پس از اعتراضات خونین آبان۱۳۹۸ که با کشتار مردم معترض به گرانی قیمت بنزین در خیابان‌ها از سوی جمهوری اسلامی همراه بود، ایران را ترک کرد.
آندره‌آ استراماچونی ۲۳آذر۱۳۹۸ در گفت‌وگویی با روزنامه «گازتا دلو اسپور» ایتالیا گفته بود: «در ایران از اینکه از خانه خارج شوم، می‌ترسیدم.» او در این مصاحبه روایتی داشت مبنی‌بر اینکه چگونه از سوی برخی افراد ناشناس به‌صورت شبانه‌روزی و پس از خروج از منزل تعقیب می‌شد. او گفته بود نیروهای امنیتی او را دنبال می‌کردند.
همچنین «یوسف دانشیار»،مترجم استراماچونی در باشگاه استقلال هم مدعی شده بود که ترس و نگرانی خانم «دالیلا استراماچونی»، همسر سرمربی استقلال از تکرار ناآرامی‌ها و قطع شدن دوباره اینترنت، یکی از دلایل بی‌میلی این خانواده برای خروج از کشور بود.
پست اینستاگرام خانم دالیلا استارماچونی همسر آندره‌آ، پس از اعتراضات آبان۱۳۹۸، بازتابی بین‌المللی داشت. او در مورد قطع شدن گسترده اینترنت در ایران در صفحه اینستاگرام شخصی خود نوشته بود: «هشت روز آشپزی کردم، کتاب خواندم و مردم را دیدم.» او قطعی اینترنت در ایران را به تصمیم حکومت ایران برای کنترل اعتراضات مرتبط دانست و نوشته بود باوجود ناامید شدن در روزهای نخست، اما تلاش کرد که قوی بماند.
هرچند وبسایت حکومتی «ورزش سه» در تیتری با عنوان «حرف‌های عجیب استراماچونی درباره ایران» منكر هرگونه ناآرامی در ایران شد، اما این سرمربی ایتالیایی، نه‌تنها قراردادش را یک طرفه با استقلال فسخ کرد که مبلغ قراردادش را به‌صورت تمام‌وکمال از این باشگاه براساس همان بند «فسخ قرارداد در ناآرامی‌ها» گرفت.
نمونه‌ای دیگر مهاجم سابق پرسپولیس است؛ دی۱۴۰۱ در فاصله حدود دو ماه پس از آن‌که دولت هلند به شهروندان این کشور اروپایی هشدار داد از سفر به ایران خودداری کرده و اگر در ایران حضور دارند، خاک این کشور را ترک کنند، «یورگن لوکادیا»، بازیکن تیم فوتبال «پرسپولیس»، قراردادش را به صورت یک طرفه با این باشگاه فسخ کرد و از ایران رفت.
بحران بی‌اعتباری در امنیت، کنار تمام بحران‌های قبلی
خروج پاکو خمز از تراکتور، اتفاق جدیدی برای بازیکنان یا مربیان خارجی که از بیم جان و امنیت‌شان، ایران را ترک می‌کنند نیست، اما همین اتفاق می‌تواند پیام‌های منفی و مشخصی را برای جامعه فوتبال جهانی به‌همراه داشته باشد.
«کیومرث هاشمی»، وزیر ورزش و جوانان دولت «ابراهیم رئیسی»، سه‌شنبه ۲۱فروردین۱۴۰۳ در جمع مدیران فوتبال باشگاهی ایران گفت: «عربستان اقداماتی انجام داده که فوتبال دنیا را با پول‌هایی که در ورزش خود تزریق کرده زیر سوال برده است. شاید در کوتاه‌مدت مسیر روشنی برایشان داشته باشد، اما در بلندمدت خیلی جواب نمی‌دهد. این ناشی از این است که در سطح قاره هم گاهی استانداردهای لازم را نداریم.»
پیش‌تر، یعنی ۱۳اسفند۱۴۰۱، «حمید سجادی» وزیر ورزش و جوانان جمهوری اسلامی، دو ساعت پیش از سقوط هلی‌کوپتر و انتقالش به بیمارستان، با تمسخر دولت و ورزش عربستان، حضور رونالدو در این کشور را «نمایش بی‌ارزش» خواند و مدعی شد ورزش ایران با بودجه‌ای کمتر از قرارداد رونالدو، از کلیت ورزش این کشور جلوتر است.
این قیاس‌ها درحالی صورت می‌گیرد که باشگاه‌های فوتبال ایران به‌دلیل واگذار نشدن به بخش خصوصی، ابهامات مالی و مالیاتی، بدهی‌های انباشته داخلی و خارجی و همین‌طور نداشتن امکانات اولیه مانند ورزشگاه اختصاصی، در خطر حذف از آسیا هستند. بحران جدید اما حتی با قراردادهای سنگین مالی نیز حل نمی‌شود؛ جنگ طلبی و ماجراجویی‌های جمهوری اسلامی، مربیان خارجی را از ایران گریزان می‌کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر