«زهرا شفیعی دهاقانی»، نویسنده، کارگردان و فعال مدنی که براثر ضربات ناشی از ضرب‌وجرح در هنگام دستگیری دچار مشکلات مغزی شده بود و از روز جمعه ۲۰اردیبهشت۱۴۰۳ در بیمارستان بستری بود، روز سه‌شنبه۲۵اردیبهشت چند روز پس از جراحی مغز از بیمارستان مرخص شد.
او روز ۲۵شهریور۱۴۰۲بازداشت شد و با دو اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد بر هم زدن امنیت ملی» و با تجمیع اتهامات پرونده‌های گذشته که همگی در راستای فعالیت مدنی و حقوق‌بشری بوده‌اند، به ۹ و سال شش ماه حبس و پرداخت جریمه نقدی محکوم شده است. این درحالی‌ست که او براثر ضرب‌وجرح هنگام بازداشت به مشکلات جدی جسمی دچار شده است.
زهرا شفیعی دهاقانی نویسنده و کارگردان، چند فیلم مستند و انیمیشن در راستای مفاهیم اولیه حقوق‌بشر ساخته است. او سال ۱۳۹۷ مستند «سرطان پیشرفته»را در خصوص وضعیت زنان زندانی در زندان قرچک ساخته است.
«ایران‌وایر» با یک منبع نزدیک به خانواده این کارگردان و یکی از وکلای زهرا شفیعی دهاقانی که بخش بین‌الملل پرونده او را دنبال می‌کند، درباره وضعیت این کارگردان نویسنده و فعال مدنی گفت‌وگو کرده است.
***
زهرا شفیعی دهاقانی روز ۲۵شهریور۱۴۰۲ با پوشش اختیاری به خیابان رفته بود که در خیابان انقلاب بازداشت شد.
یک منبع نزدیک به خانواده این هنرمند و فعال مدنی به ایران‌وایر می‌گوید:
«۲۵شهریور، مرکز شهر برای ایجاد رعب و وحشت از اعتراضات به مناسبت سالگرد کشته شدن مهسا امینی یک حالت حکومت نظامی داشت و ماموران برای ایجاد هراس در نقاطی از مرکز شهر همه را بدون این که کار خاصی انجام دهند، بازداشت کرده بودند.»
او توضیح می‌دهد که شب که خانواده شفیعی از بازداشت او مطلع می‌شوند و برای پیگیری وضعیت او به بازداشتگاه می‌روند، با جمعیتی مواجه می‌شوند که عزیزانشان به همین شیوه بازداشت شده‌اند: «مثلا یک نفر می‌گفت مادر چادری‌ام برای خرید نان بیرون آمده، بازداشت شده یا فرد دیگری می‌گفت پدر ۷۰ ساله‌ام را گرفته‌اند.»
خانم شفیعی در آن روز در خیابان انقلاب در نزدیکی شیرینی فرانسه بازداشت می‌شود. او پس از بازداشت به‌دلیل فعالیت‌های مدنی قبلی و پرونده‌هایی که در این خصوص داشته، ابتدا به زندان قرچک و چند روز بعد به بند زنان زندان اوین منتقل می‌شود.
او روز ۱۱مهر۱۴۰۲ در تماس تلفنی از زندان قرچک نحوه بازداشت و ضرب‌وشتم خود توسط ماموران امنیتی هنگام بازداشت را توضیح داد. او در بخشی از این فایل صوتی می‌گوید: «از مترو ولیعصر که پیاده شدم، به‌طرز عجیبی خیابان خلوت بود و اصلا ماموری هم نبود. در خیابان درحالی‌که به سمت خیابان آزادی حرکت می‌کردم، چند فرد مسن هشدار دادند که جلوتر مامورها ایستاده‌اند و همه را می‌گیرند.»
به روایت زهرا شفیعی دهاقانی، سر خیابان شیرینی فرانس، شمار زیادی از زنانی با پوشش «چادر مشکی، لباس نظامی و ماسک مشکی»، به‌همراه مردان پر تعداد با «لباس نظامی و بدون اسم» و «لباس‌شخصی‌ها با پیراهن و شلوار مشکی» ایستاده بودن و به محض اینکه او از خیابان رد می‌شود با فحاشی و ضرب‌وشتم او را بازداشت می‌کنند: «به‌شدت و به‌طرز خیلی بد و عجیبی محکم مرا می‌زدند. دستم را از پشت بسته بودند و همین‌طور در سر و صورتم می‌زدند. یکی از خانم‌ها پایش را بلند کرد و محکم کوبید توی کمرم و بعد هم مردان لباس شخصی‌شان آمدند و مرا هل دادند توی ون. یک عالمه دختر و پسر گرفتند و دخترها همه حجاب داشتند و مانتو داشتند نشسته بودند و گریه می‌کردند که چه‌کار کردیم که ما را این طوری گرفته‌اید و پسرها را وقتی خواستند از دخترها دفاع کنند، در همان ون کتک زدند.»
حالا به گفته فرد نزدیک به خانواده خانم شفیعی، پس از معاینات پزشکی مشخص شده ضربه‌هایی که هنگام بازداشت توی سر او خورده، از سه ناحیه در مغز او لخته ایجاد کرده که این لخته‌ها باعث افزایش فشار خون و ایجاد حالت سکته شده است و روی بینایی و تعادل خانم شفیعی اثر گذاشته است. این درحالی‌ست که او در یک ماه اولی که زندان بوده، با همین شرایط سلامت، به‌طور فشرده ساعت‌ها بازجویی می‌شده.
«سعید دهقان»، یکی از وکلای زهرا شفیعی که جنبه بین‌المللی این پرونده را دنبال می‌کند، این اقدامات را مجرمانه می‌خواند و به ایران‌وایر می‌گوید: «در این موارد فرد بازداشت شده باید از ماموران بازداشت‌کننده، بازجویان و ضابطان قضایی شکایت کند، اما اینکه به کجا شکایت شود، بستگی به این دارد که افراد بازداشت‌کننده، بازجوها و ضابطان تحت نظر چه نهادی کار می‌کنند. بعضی از آن‌ها نظامی هستند و بعضی دیگر نیستند.»
زهرا شفیعی روز ۴آذر۱۴۰۲ با وثیقه آزاد شده است. منبع نزدیک به خانواده او می‌گوید: «زمانی که از زندان با وثیقه بیرون آمد، از قبل می‌دانستیم که فشار خونش بالا است و در زندان به او داروی فشار داده بودند و هر وقت فشار او را می‌گرفتند بالای ۱۸ بود، حتی یک بار فشار او تا ۲۱ که واقعا عدد خطرناکی است هم بالا رفته بود و به او قرص داده بودند. اما علاوه‌‌بر فشار خون، متوجه شدیم او کمی لکنت زبان هم پیدا کرده و عدم تعادل هم دارد و از این که بینایی‌اش کم شده هم شکایت داست.»
خانواده خانم شفیعی او را برای بررسی‌های بیشتر وضعیت سلامت به پزشکان متعدد ازجمله متخصصان مغز و اعصاب ارجاع می‌دهند: «پزشک متخصص مغز و اعصاب به ما گفت که براثر ضربه در سه ناحیه سر ایشان لخته ایجاد شده و این لخته‌ها باعث بالا رفتن فشار خون و سکته مغزی شده‌اند. علائم این وضعیت هم کم شدن بینایی، عدم تعادل در راه رفتن و دیگر نشانه‌هایی است که ایشان دارد.»
به گفته این فرد، پزشکان برای بررسی بیشتر وضعیت مغزی خانم شفیعی آزمایش‌های متعددی از جمله اسکن و ام آر آی و … انجام می‌دهند: «در یکی از تصاویر مغزی ایشان مشخص شد غیر از سه لخته‌ای که پزشکان معتقدند دراثر ضربه سر خانم شفیعی به وجود آمده، در سمت دیگر مغز او هم یک تومور وجود دارد.»
جراح مغز و اعصاب این تومور را تومور مننژیوم مغزی خوانده است که بدون هیچ علائمی ممکن است سال‌ها در مغز افراد وجود داشته باشند و به‌صورت اتفاقی پس از اسکن برای ضربه به سر و …، کشف شوند. درست مثل اتفاقی که برای زهرا شفیعی دهاقانی افتاده است.
زهرا شفیعی روز سه‌شنبه۲۵اردیبهشت، چند روز پس از عمل جراحی مغز از بیمارستان مرخص شد.
فرد نزدیک به خانواده شفیعی می‌گوید که تمام مراقبت‌های پزشکی او در مراکز درمانی و نزد متخصصانی انجام شده که مورد تایید پزشکی قانونی هستند، تا شاید بتوانیم برای ایشان درباره عدم تحمل حبس اقدام کنیم.»
زهرا شفیعی دهاقانی با اتهامات اجتماعی و تبانی و تبلیغ علیه نظام و همین‌طورتجمیع اتهامات پرونده‌های گذشته که همگی در راستای فعالیت مدنی بوده‌اند، به ۹ و سال شش ماه حبس و پرداخت جریمه نقدی محکوم شده است.
سعید دهقان می‌گوید: «باتوجه به شرایط خانم شفیعی، مساله ما الان این است که به‌دنبال توقف اجرای حکم یا تبدیل مجازات باشیم تمامی این‌ها در ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است.»
ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری می‌گوید: «هرگاه محکوم علیه، به بیماری جسمی یا روانی مبتلا باشد و اجرای مجازات، موجب تشدید بیماری و یا تاخیر در بهبودی وی شود، قاضی اجرای احکام کیفری، با کسب نظر پزشکی قانونی، تا زمان بهبودی، اجرای مجازات را به تعویق می اندازد.
چنانچه در جرائم تعزیری، امیدی به بهبودی بیمار نباشد، قاضی نهاد اجرای احکام کیفری پس از احراز بیماری محکوم علیه و مانع بودن آن برای اعمال مجازات، با ذکر دلیل، پرونده را برای تبدیل به مجازات مناسب دیگر با در نظر گرفتن نوع بیماری و مجازات، به مرجع صادر کننده رای قطعی ارسال می کند.
تبصره - هرگاه حین اجرای مجازات، بیماری حادث شود و تعویق اجرای مجازات فوریت داشته باشد، قاضی اجرای احکام کیفری، ضمن صدور دستور توقف اجرای آن، طبق مقررات این ماده اقدام می کند.»
منبع نزدیک به خانواده شفیعی می‌گوید: «زهرا شفیعی سال‌هاست در حوزه حقوق‌بشر فعالیت می‌کند و فیلم می‌سازد و می‌نویسد و همه کارها و فعالیت‌هایش در حوزه فعالیت‌های مدنی است.»
سعید دهقان می‌گوید زهرا شفیعی دهاقانی نویسنده کتاب «نامه یک زن ایرانی به استیون هاوکینگ» است و به‌عنوان تصویربردار در پروژه تاریخ شفاهی وکالت در ایران همکاری داشته است.
ازجمله آثار انیمیشن او می‌توان به «آن روی سکه»، «شاه شن» و «در اسارت یک انگشت» اشاره کرد. او همچنین فیلم‌های کوتاهی با عنوان «غیرت، حجاب، ماهواره» ساخته است. « سرطان پیشرفته» نیز عنوان مستند او از رنج زنان زندان قرچک است.
فیلمنامه بلند «آن روی دیگری» نیز، ازجمله آثار اوست که در جشنواره اسکریپت تاپالوزا و چند فستیوال معتبر فیلم‌نامه‌نویسی دیگر شرکت کرده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر