هنوز خبر رسمی درباره مرگ یا زنده ماندن «ابراهیم رئیسی» اعلام نشده، اما گمانه‌زنی‌ها درباره جانشین او، از همان لحظات ابتدایی آغاز شده است. در صورت سالم بیرون نیامدن «ابراهیم از آتش»، صف نامزدهای جانشینی او گسترده است، اما در فرصت محدود حدود ۵۰ روز، گزینه‌های آزمایش شده، شانس بیشتری دارند.
رئیسی به‌نوعی گزینه رهبری آینده نیز محسوب می‌شد و انتخاب رییس‌جمهور آینده، به‌نوعی باید با موضوع جانشینی نیز هماهنگ باشد.
آماده‌ترین گزینه، «محمدباقر قالیباف» است و چهره‌هایی چون «علی لاریجانی» نیز، شاید امیدوار باشند که این بار رهبر جمهوری اسلامی به آنان میدان دهد تا به تعبیر خود، وضعیت فعلی را تغییر دهند. برخی چهره‌ها چون «پرویز فتاح» و «حسین دهقان»، می‌توانند مطلوب گروهی از حامیان حکومت باشند، اما کاری سختی برای قبولاندن خود در مدت ۵۰ روز دارند. از میان اصول‌گرایان نیز جوانان جویای نام بسیاری چون «زاکانی» و «بذرپاش»، سودای ریاست‌جمهوری دارند.
***
بر‌اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی، در صورت مرگ رییس‌جمهور، معاون اول او با موافقت رهبر جمهوری اسلامی، اختیارات و مسوولیت‌ها را بر عهده می‌گیرد و شورایی متشکل از رییس مجلس، رییس قوه‌قضاییه و معاون اول رییس‌جمهور، باید ترتیبی اتخاذ کند که حداکثر تا ۵۰ روز رییس‌جمهور جدید انتخاب شود. در‌حال‌حاضر این دو فرد، «محمدباقر قالیباف» و «غلامحسین محسنی اژه‌ای» هستند.
قالیباف؛ گزینه آماده
در میان گزینه‌های مطرح، محمد باقر قالیباف، آماده‌ترین گزینه است. او نیازی به گرفتن مجوز و معرفی خود در مدت کوتاه ندارد. از طرفی او نسبت به رئیسی، چهره‌ای اجرایی‌تر محسوب می‌شود و از‌نظر حکومت، می‌تواند بخشی از مشکلات موجود را حل کند.
او همچنین می‌تواند به‌نوعی خود را از مخمصه موجود در مجلس و تلاش برای حذفش از ریاست خلاص کند. در این بین، مجلس نیز به‌نوعی به ابزاری برای کنترل او بدل خواهد شد. فساد گسترده، مشکل قالیباف است؛ اما این موضوع تاکنون برای او مشکلی در ساختار حکومت ایجاد نکرده است.
علی لاریجانی؛ نیاز به مجوز
اگر رهبر جمهوری اسلامی اراده داشته باشد که تغییری در فضای عمومی ایجاد کند، می‌تواند برخلاف گذشته، مجوز تایید صلاحیت علی لاریجانی را صادر کند. مشکل لاریجانی اما همچنان نگرانی از قدرت گرفتن تیم روحانی و برادرش «صادق لاریجانی» در فضای عمومی و برنامه‌ریزی برای رهبری آینده است. این وضعیت، معادله را پیچیده‌تر می‌کند و صدور مجوز برای تایید صلاحیت او، تابع ملاحظات بسیاری است.
ظریف؛ گزینه حل بحران خارجی
«محمد جواد ظریف» می‌تواند مطلوب‌ترین گزینه حکومت برای خروج از بحران سیاست خارجی و بخشی از بحران‌های داخلی باشد. مزیت او برای حکومت نسبت به لاریجانی این است که چندان تشکیلات گسترده ندارد و نمی‌تواند در موضوع جانشینی رهبری، فرد مزاحمی باشد. با‌این‌حال، حضور او در انتخابات نیز نیازمند تغییر جدی فضا و نگاه حاکمیت است.
فتاح؛ رای ترک‌ها
«پرویز فتاح» در دوره‌های مختلفی به‌عنوان نامزد انتخابات مطرح بوده، اما اینک از نظرها دور شده است. نام فتاح پیش‌از این نیز برای انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح شده است. در انتخابات ۱۳۹۶ نام او به‌صورت جدی مطرح بود، اما گفت قدر حکمی که رهبر جمهوری اسلامی به او داده را می‌داند و نامزد انتخابات نمی‌شود.
این سخنان، کنایه‌ای به ابراهیم رئیسی تعبیر شد که مانند فتاح به‌تازگی از رهبر جمهوری اسلامی حکم گرفته بود، اما نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد. فتاح پس‌از آن گفت که قصد کنایه زدن به رئیسی را نداشته است.
مزیت او نسبت به برخی از دیگر نامزدها، داشتن رای ترک‌هاست که در برخی انتخابات نقش مهمی داشته و گاهی معادلات را به هم زده است.
حسین دهقان؛ سپاهیان غیر قالیبافی
«حسین دهقان» با انتصاب به‌عنوان رییس بنیاد مستضعفان نشان داده که همچنان اعتماد حاکمیت را در اختیار دارد. او از جهت دیگر می‌تواند به نسبت رئیسی، طیف متنوع‌تری از نیروها را در کنار خود داشته باشد. همچنین او مانند قالیباف همچنان در میان گروهی از سپاهیان جایگاه دارد و از طرف دیگر، مشکل قالیباف را نیز ندارد.
دهقان گفته بود که از گزینه‌های روحانی برای دبیری شورای‌عالی امنیت ملی نیز بوده، اما خود تمایل به این سمت نداشته است. با‌این‌حال او نیز این مشکل را دارد که نمی‌تواند در مدت ۵۰ روز، خود را به‌عنوان گزینه اصلی بقبولاند.
ضرغامی؛ تغییر فضای رسانه‌ای
«عزت‌الله ضرغامی» نیز ازجمله گزینه‌هایی است که می‌تواند فضای جدیدی را به‌لحاظ رسانه‌ای ایجاد کند، هر‌چند که او نیز سوابق اجرایی گسترده نداشته و مدیریتش مبهم است. او نیز این مشکل را دارد که هیچ‌گاه به‌عنوان گزینه اصلی مطرح نبوده است.
محمود احمدی نژاد؛ گزینه غیر قابل پیش‌بینی و بدون تیم
در این میان، چهره‌هایی چون «محمود احمدی‌نژاد» نیز ممکن است امیدوار باشند که در فرصت استثنایی پیش آمده، حکومت آنان را برای خروج از بحران انتخاب کند.
احمدی‌نژاد در مقایسه با لاریجانی مشکل حادتری برای تایید صلاحیت شدن دارد. تنها گزینه مثبت او برای حکومت این است که مانند لاریجانی تیم همراه ندارد که بتوانند ارکان حکومت را قبضه کنند و تنها مشکلش، حرکات غیرقابل پیش‌بینی است.
جوانان جویای نام و گزینه‌های امیدوار
در میان کابینه و اصول‌گرایان، جوانان جویای نام بسیاری چون «علیرضا زاکانی» و «مهرداد بذرپاش»، سودای ریاست‌جمهوری دارند، اما وضعیت در مدت ۵۰ روز حکومت نمی‌تواند ریسک کند و باید بر روی گزینه‌های آماده خود فکر کند.
آنان تنها می‌توانند در کنار چهره‌هایی چون «محسن رضایی» و «امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، تنور انتخابات را گرم کنند. حذف احتمالی رئیسی گزینه، قابل پیش‌بینی نبوده و از‌این‌رو ممکن است روحانیونی چون «مصطفی پورمحمدی» نیز، در سودای ریاست‌جمهوری باشند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر