سقوط هلی‌کوپتر «ابراهیم رئیسی» و مرگ غیرمنتظره رییس جمهور ایران با پایان دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی همزمان شده است. به این ترتیب، جمهوری اسلامی ایران در یک هفته پایانی اردیبهشت و هفته اول خرداد ۱۴۰۳، نه رییس جمهور دارد و نه مجلس شورای اسلامی.
***
در حالی که هنوز مجلس دوازدهم تشکیل نشده، و رییس جمهور چند روز پیش از آن کشته شده، از میان سه قوه در جمهوری اسلامی، رییس دو قوه تا چند روز آینده نامشخص خواهد بود. این همان دو قوه ای است که «مادلین آلبرایت» وزیر خارجه دولت «بیل کلینتون» آن را «بخش انتخابی» حکومت ایران خوانده بود که نامزدهای آن از فیلتر سیاسی شورای نگهبان رد می‌شوند که همگی اعضای آن مستقیم و غیرمستقیم منصوب «علی خامنه‌ای» هستند و تصمیم‌هایشان بدون موافقت و چراغ سبز او گرفته نمی‌شود.
پس از انقلاب بهمن ۵۷، آیت‌الله «روح‌الله خمینی» برای اداره کشور یک نهاد موقت به نام شورای انقلاب تاسیس کرد تا قانون اساسی جمهوری اسلامی نگارش و به همه‌پرسی گذاشته شود. پس از آن در بهمن ۱۳۵۸ برای اولین‌بار انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار شد که پیروز آن «ابوالحسن بنی‌صدر» بود. اسفند همان سال اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شد که آن زمان هنوز نام آن مجلس شورای ملی بود.
از آن زمان تاکنون که حدود ۴۵ سال می گذرد، این اولین بار است که جمهوری اسلامی ایران در یک دوره مشخص زمانی و بر حسب اتفاق نه رییس‌جمهور دارد و نه مجلس شورای اسلامی. مجلس دوره دوازدهم در هفتم خرداد تشکیل می‌شود اما تا زمان تایید اعتبارنامه نمایندگان و برگزاری انتخابات هیات رییسه، انتخاب رییس مجلس که برای یک دوره یک ساله است، زمان‌بر خواهد بود.
چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هم که به دلیل مرگ ابراهیم رئیسی به صورت غیرمنتظره و یک سال زودتر برگزار می‌شود، در روز ۸ تیرماه خواهد بود. اگر انتخابات به دور دوم کشیده نشود، دست کم در یک ماه آینده ایران رییس‌جمهور هم نخواهد داشت و همچنان اداره دولت به‌دست کفیل ریاست‌جمهوری خواهد که اکنون «محمد مخبر» است.
انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم تقریبا همزمان با سی‌و‌پنجمین سالگرد به رهبری رسیدن خامنه‌ای است که اینک ۸۵ سال دارد. از همین‌رو انتخابات پیش در ایران برای هیات حاکمه این کشور حکم انتخاب فردی را دارد که احتمالا رییس‌جمهور دوره گذار از خامنه‌ای به سومین رهبر جمهوری اسلامی است. سرنوشتی که به نظر می‌رسد آقای خامنه‌ای برای رئیسی تدارک دیده بود اما سرانجام با مرگ غیرمنتظره او، آغاز روندی پیش‌بینی نشده در جمهوری اسلامی شد.
برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری از ۱۰ خرداد آغاز می‌شود و از آن‌جا که گروه‌های سیاسی تصورشان بر تداوم ریاست‌جمهوری رئیسی برای یک دوره چهار ساله دیگر بوده، خود را آماده شرکت در انتخابات نکرده بودند. به همین دلیل، روزهای پیش رو برای حکومت ایران و افرادی که خود را معتمد و بخت ریاست‌جمهوری می‌دانند، روزهای مهمی است.
روز برگزاری چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی در شورایی متشکل از کفیل ریاست جمهوری یعنی محمد مخبر، «محمدباقر قالیباف»، رییس دوره یازدهم مجلس و «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، رییس قوه قضاییه ۸ تیرماه در نظر گرفته است.
سرتیپ پاسدار «احمد وحیدی»، وزیر کشور روز ۱۰ خرداد فرمان آغاز روند برگزاری انتخابات را خطاب به فرمانداران صادر می‌کند و پس از تشکیل هیات‌های اجرایی در همان روز، ثبت‌نام از داوطلبان نمایندگی آغاز و به مدت ۵ روز تا ۱۴ خرداد که با سال‌مرگ آیت‌الله خمینی مصادف است، ادامه خواهد داشت.
شورای نگهبان از روز ۱۵ خرداد به مدت یک هفته کار بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی را آغاز می‌کند. شورا در این مرحله باید «صلاحیت» افرادی را که خواهان نامزدی هستند، «احراز کند». یعنی اصل بر این است که افراد چنین صلاحیتی ندارند و شورای نگهبان باید به نتیجه بر خلاف آن برسد. این سیاسی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه شورای نگهبان در هر چهار سال است. در دوره قبلی، شورای نگهبان صلاحیت شماری از افراد را رد کرد تا پیش از آن تصوری از احتمال رد صلاحیت خود نداشتند. «علی لاریجانی» که ۱۲ سال رییس مجلس شورای اسلامی و ۱۰ سال با حکم خامنه‌ای رییس سازمان صداوسیما بود، مهم‌ترین رد صلاحیت شده سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود.
اسامی نامزدهای نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری، ۲۲ خرداد منتشر می‌شود و تبلیغات آن‌ها یک روز بعد تا ۷ تیرماه ادامه خواهد داشت. اگر انتخابات به مرحله دوم کشیده شود، یعنی نامزدها نتوانند نیمی از آرای رای‌دهندگان را کسب کنند، مرحله دوم انتخابات جمعه بعدی ۱۵ تیرماه خواهد بود.
رییس‌جمهور جدید حداکثر تا ۱۷ تیرماه مشخص شده است. سپس مراسم تنفیذ رای ریاست جمهوری توسط خامنه‌ای انجام و بلافاصله مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود. هیات وزیران جمهوری اسلامی که توسط ابراهیم رئیسی تشکیل شده بود، در این مرحله باید دوباره به مجلس معرفی شود تا پس از کسب رای اعتماد، آغاز به کار کند.
سال ۱۴۰۳ سالی استثنایی در جمهوری اسلامی ایران شده است. هم مجلس خبرگان دوره ششم خود را آغاز کرده هم مجلس جدید است و دوره دوازهم آن افتتاح شده و هم رییس جمهور در انتخاباتی غیرمنتظره، یک سال و به تعبیری ۵ سال زودتر، دوره خود را آغاز کرده است.
از جمله تصادفاتی که مرگ غیرمنتظره رئیسی رقم زده این است که رییس‌جمهور جدید جمهوری اسلامی، این بار چند ماه زودتر از رییس جمهور ایالات متحده مشخص می‌شود.
جمهوری اسلامی که سالی سخت و هفته‌های نامطلوب را با برگزاری انتخابات دوره دوازدهم مجلس و دوره ششم خبرگان با کمترین میزان مشارکت در تاریخ خود برگزار کرد، حالا باید تن به برگزاری یک انتخابات دیگر بدهد که روزگاری علی خامنه‌ای مشارکت اندک در آن را نشانه زوال حکومت‌ها خوانده بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر