یک روز کاملا مردانه!

اول بار انگلستانی ها در اوایل قرن بیستم از واژه «دربی» استفاده کردند. انتخاب نام دربی برای خودش افسانه هایی دارد؛ گروهی می گویند که این نام برگرفته از جنگ های قومیتی «آنگلاساکسون» ها بوده، گروهی دیگر آن را برگرفته از مسابقات اسب دوانی در قرن هجدهم میلادی می دانند، بعضی هم باور دارند که نام گونه ای اسب سرکش بوده در انگلستان.

حالا چه دربی باشد (با تلفظ امریکایی) و چه «داربی» (با تلفظ انگلیسی) مهم این است که از ابتدای قرن بیستم این لقب فقط به بازی هایی داده شد که دو تیم فوتبال هم‎شهری تحت شرایط حساس مقابل هم قرار می گرفتند. دربی از آن پس معنی «جنگ شهری» پیدا کرد. شاید برای همین بود که «حداد عادل» و همکارانش در فرهنگستان ادب فارسی واژه ای تازه به نام «شهرآورد» را برای جانشینی دربی ساختند. «آورد» به معنای نبرد است و شهرآورد یعنی نبرد شهری.

مردادماه سال 88 نشریه «ورلد ساکر» اقدام به معرفی 50 دربی مشهور جهان کرد.  به صورت مسلم، «ال کلاسیکو» باید در رتبه نخست جهان قرار می گرفت. ورلد ساکر نبرد «بوكاجونیورز» و «ریورپلات» در آرژانتین را دومین دربی بزرگ جهان و البته رویارویی «سلتیك» و «گلاسكورنجرز» را سومین بازی مهم هم‏شهری ها در جهان فوتبال نامید.

نکته جالب، قرار گرفتن دربی تهران در رده بیست و نهم بود. ورلد ساکر در توصیف این مسابقه نوشت: «حداقل ۹۰ هزار تماشاگر مرد، دربى تهران را از نزدیك تماشا مى كنند.»

نشریه انگلیسی که در حقیقت هر سال اقدام به انتخاب بهترین مربی، بازیکن و تیم سال جهان می کند، کنایه ای معنی دار به دربی تهران زده بود: «90 هزار مرد.. .»
بیش از 36 سال است که درهای دربی تهران به روی بانوان بسته مانده  است. تنها دخترانی که طی سال های اخیر موفق به تماشای قانونی دربی تهران از نزدیک شده اند را می توان مرحوم «مهین گرجی»، «شقایق آسیایی» و «دلارام عظیمی» دانست. زمان ریاست جمهوری «محمد خاتمی» به مدت دو سال درهای ورزشگاه به روی خبرنگاران خانم باز بود.

حالا بیست و نهمین دربی مهم جهان، نهمین دربی مهم شهری در دنیا و دومین دربی بزرگ خاورمیانه (بعد از بازی «الاهلى» و «الزمالك» مصر) از راه رسیده است؛ روز جمعه، ساعت 17، ورزشگاه آزادی.

 

هر بلیت چند؟

سازمان لیگ اعلام کرده بود هیچ بلیتی در ورزشگاه آزادی فروخته نمی شود. این سازمان 80 هزار بلیت را در سامانه اینترنتی خود به فروش گذاشت. قیمت ها از هفت هزار تومن شروع می شد و به 18 هزار تومان می رسید. از عصر یک شنبه بلیت ها به صورت اینترنتی ارایه شدند اما سه شنبه عصر اعلام کردند بلیت ها تمام شده اند. روزنامه «خبرورزشی» هم از قول سازمان لیگ نوشت که هنوز تعداد پنج هزار بلیت در جایگاه های هواداران استقلال باقی مانده است که اگر خریداری نشوند، به هواداران مقابل فروخته خواهند شد.

فقط 80 هزار قطعه بلیت می فروشنداما مثل تمام سال های قبل، باز هم بیش از 90 هزار نفر در ورزشگاه خواهند بود. 10 هزار نفر بدون بلیت اینترنتی وارد می شوند و شاید مانند تمام ادوار قبل دربی، تماشاگرانی که بلیت خریداری کرده اند، پشت در بمانند. پس شمارش دقیقی در مورد تماشاگران و میزان خرید و فروش بلیت ها وجود ندارد.

حالا تصور کنید که بلیت دربی را ندارید و همین حالا به سرتان می زند که استقلال و پرسپولیس را از نزدیک تماشا کنید. چندان هم کار سختی نیست. به جای سایت سازمان لیگ، می توانید وارد سایت های خرید و فروش آزاد در تهران شوید. قیمت بلیت ها براساس طبقه بندی سکوها و جایگاه، در بازار آزاد متفاوت است؛ مثلا بلیت هفت هزار تومانی را در سایت «چاره»، از 25 هزار تومان تا 50 هزار تومان می فروشند.

قیمت ها سیر صعودی چشم گیری داشته است. بهای یک بلیت جایگاه ویژه حالا 250 هزارتومان است در حالی که خریداری آن برای کاربران فقط 17 هزار تومان هزینه داشته است.

البته اعتراض هایی هم وجود داشت؛ ساعت های اولیه می گفتند امکان اتصال به سامانه سازمان لیگ نبوده و زمانی که کاربران موفق به باز کردن سایت شده اند، دیگر بلیتی در طبقه اول برای خریداری وجود نداشته است.

حالا یا بلیت را از سامانه سازمان لیگ خریده اید، یا از بازار آزاد، مهم این است که در دست داشتن بلیت، ضامن حضور شما در ورزشگاه نیست. کسی که بلیت طبقه اول ورزشگاه را خریده، باید تا ساعت 12 در ورزشگاه باشد و از آفتاب، سرویس های بهداشتی خراب، ساندویچ های چند هفته مانده، بستنی های آب شده که دست فروش ها می فروشند و کری خوانی لذت ببرد تا بازی شروع شود. به هرحال، تماشای دربی همیشه هزینه داشته است.

 

سکوها

مهم نیست هوادار استقلال باشید یا پرسپولیس، اگر برای تماشای دربی به آزادی رفته باشید، حتما «حافظ» را دیده اید؛ هوادار نابینای زاهدانی که سعی می کند تمام بازی های پرسپولیس را با اتوبوس به تهران بیاید، بازی را با چشم های بسته ببیند و برگردد. حافظ «کم بینا» نیست که کاملا نابینا است. با عصایی سفید به ورزشگاه می آید، کنار مردم می نشیند و با صدای هواداران متوجه جریان بازی می شود. گاهی هم اطرافیانش بازی را برای او تفسیر می کنند، از اتفاقات و جریان بازی می گویند و حتی داور و مربی را برایش نقد می کنند.

امثال حافظ که از شهرهای دور و نزدیک از روزهای قبل برای دیدن بیست و نهمین دربی مهم جهان مسافر پایتخت می شوند کم نیستند. شب قبل از بازی اگر سری به ضلع غربی ورزشگاه آزادی بزنید، چادرهایی را می بینید که برای هواداران شهرستانی برپا شده اند. آن ها از روز قبل به تهران می آیند، کنار ورزشگاه می خوابند، صبح که درها باز شد، وارد می شوند و روی سکوها می نشینند تا بازی شروع شود.

امکانات آزادی کاملا شناخته شده است. رستورانی آن جا وجود ندارد. دو بوفه، یکی در ضلع غربی، یکی در ضلع شرقی ساندویچ سرد تحویل می دهند. سرویس های بهداشتی محدود هستند و اکثر مواقع کثیف و یا خراب. از نیمی از آب خوری ها هم آب نمی آید. آفتاب مستقیم روی سرت می کوبد و از همه بدتر، اگر از جایت بلند شوی، ممکن است صندلی ات را هم از دست بدهی. حالا تصور کنید بازی شروع شده و داور دو سوت اشتباه بزند.

آن چه گاهی در مورد جو ورزشگاه ها، به ویژه در دربی می شنوید، محصول همان لحظه نیست. حتی بازتاب کامل فرهنگ اجتماعی هم نیست. پشت آن هتاکی، یک روز عذاب خوابیده است.

 

شرط بندی

بازار شرط بندی این روزها مثل همیشه داغ شده است. در ایران امکان شرط بندی مستقیم روی بازی ها وجود ندارد اما طی سال های اخیر شبکه های زیر زمینی اقدام به شرط بندی روی بازی های لیگ کرده اند.

سایت شرط بندی «Bet3000» برای برد پرسپولیس در این دربی، ضریب 2.20،  برای مساوی بازی ضریب 2.90 و برای پیروزی استقلال ضریب 3.50 را تعیین کرده است؛ یعنی هرچند شانس برد پرسپولیس را بیش تر از مساوی یا پیروزی استقلال تخمین زده اما باز هم تفاوت زیادی بین دو تیم قائل نشده است.

میزان مبالغی که در روزهای دربی جابه جا می شود، گاهی به مرز 100 میلیون تومان در هر شرط بندی هم رسیده است. محافل قمار زیرزمینی در ایران، به ویژه در تهران و اصفهان در روزهای دربی بالاترین میزان تقاضا را دارند. شما می توانید حتی با 10 هزار تومان هم روی تیم محبوب تان شرط بندی کنید. اما مطمئن نباشید که حتی اگر پیش بینی درستی داشتید، سرمایه تان برگشت داشته باشد. هیچ ضمانتی برای سایت ها و همین طور گروه های شرط بندی در ایران وجود ندارد.

 

آقای خاص!

اتفاق ویژه، قضاوت داوران فینال المپیک ریو در دربی تهران است. یک تیم داوری که در کارنامه خود قضاوت فینال جام باشگاه های جهان و همین طور فینال المپیک ریو را دارند، برای داوری دربی تهران انتخاب شده اند. آن ها ایرانی هستند.

«علیرضا فغانی» با کمک «رضا سخندان» و «محمد منصوری» بازی استقلال و پرسپولیس را قضاوت می کنند. «آقای خاص» که در ایران مورد خشم و محرومیت کمیته داوران و فدراسیون فوتبال (و حتی یک بار وزارت ورزش و جوانان) قرار می گیرد و خارج از ایران مهم ترین بازی های سال را سوت می زند، حالا داور دربی شده است.

پیش از این فغانی دو بار دربی را سوت زده است؛ یک بار پرسپولیس در بازی معروف «ایمون زاید» با داوری فغانی برد، بار دوم در دربی 77 دو تیم به تساوی رسیدند و حالا این سومین قضاوت او است.