۲۹شهریورماه سال جاری ده ها داوطلب بهائی به روال 20 سال گذشته، بار دیگر با اعلام «نقص پرونده»، از انتخاب رشته و تحصیل در دانشگاه‌ها و موسسات عالی ایران محروم شدند. در پی گیری‌های داوطلبان، مشخص شده است که حداقل 129 نفر از این شهروندان پس از قبولی در آزمون سراسری و مجاز شناخته شدن، به دلیل اعتقاد به آیین بهائی، تحت عنوان نقص پرونده از تحصیل بازمانده‌اند؛ داستانی که سابقه ۳۴ ساله دارد.
27 آذر ماه 1361 دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایران پس از 30 ماه تعطیلی، دوباره بازگشایی شدند. این دوره که در تاریخ جمهوری اسلامی، «انقلاب فرهنگی» نام گرفته است، سرآغاز محرومیت از تحصیل شهروندان بهائی در ایران به شمار می‌رود. با انقلاب فرهنگی، کلیه اساتید و دانشجویان بهائی از دانشگاه‌های کشور اخراج یا به تعبیر «ستاد انقلاب فرهنگی»، پاک سازی شدند.
اولین آزمون (کنکور) سراسری پس از انقلاب فرهنگی درتیرماه سال 1362 برگزار شد. داوطلبان باید فرم های ثبت نام را در سال 61 تکمیل و ارسال می کردند. یکی از بندهای فرم ثبت نام، «دین» داوطلب بود که متقاضی مجبور بود از بین چهار گزینه اسلام، مسیحی، کلیمی و زرتشتی، یکی را انتخاب و علامت بزند. داوطلبان بهائی به دلیل آن که پیرو هیچ کدام از این چهار دین نبودند، خودشان گزینه «بهائی» را به فرم اضافه می کردند و علامت می‌زدند.
در آن سال، برای داوطلبان بهائی نامه‌هایی دست نویس ارسال شد که آن ها را فاقد شرایط عمومی شرکت در کنکور سراسری معرفی می کرد. در سال‌‌های بعد دیگر هیچ نامه‌ای برای آن ها ارسال نشد و هر سال در آستانه کنکور سراسری با این پاسخ که «کارت شرکت در آزمون برای شما صادر نشده است»، مواجه می‌شدند.
سال 1383 خورشیدی ناگهان اعلام شد منظور از گزینه دین در فرم ثبت نام آزمون سراسری دانشگاه‌ها و موسسات عالی، درس «معارف دین» است که داوطلب برای امتحان انتخاب می‌کند. بر این اساس، داوطلبان بهائی با انتخاب گزینه «اسلام»، در کنکور سراسری سال 84 ثبت نام کردند. در تیر ماه همین سال، پس از 23 سال محرومیت از شرکت در امتحان آزمون سراسری، داوطلبان بهائی توانستند همراه با سایر داوطلبان در کنکور دانشگاه‌ها و موسسات عالی ایران شرکت کنند.
پس از اعلام نتایج کنکور و رتبه داوطلبان، به ده‌ها جوان بهائی پذیرفته شده اجازه انتخاب رشته داده نشد ولی در آخرین روز مهلت انتخاب رشته که یک روزِ تعطیل بود، کلیه داوطلبان بهائی به سازمان سنجش آموزش کشور واقع در کرج دعوت شدند.
یکی از شهروندان بهائی از این روز می‌گوید: «در همه اتاق‌ها بسته بود و فقط در یکی از آن ها باز بود که چند نفر پشت میزها نشسته و داوطلبان را ملاقات می کردند. مشخص نبود افرادی که پشت میزها نشسته بودند، مسوولیتی در سازمان داشتند یا از طرف یک نهاد دیگر مثل وزارت اطلاعات مامور اجرای این کار شده بودند. ابتدا از داوطلبان، نام و دین آن ها را می پرسیدند و سپس به آن ها اعلام میکردند که به دلیل نقص پرونده، مجاز به انتخاب رشته نیستند ولی پی گیری خواهد شد و داوطلبان هم فرم درخواست پی گیری را امضا میکردند. به داوطلبان تهرانی برگه رسیدی دادند ولی به شهرستانی ها گفته شد رسید را برایشان ارسال خواهند کرد که هیچ‌گاه ارسال نشد.»
این آغاز یک دوره جدید در محرومیت از تحصیل شهروندان بهائی بود که هر چند اجازه شرکت در آزمون سراسری دانشگاه‌های دولتی ایران را یافته بودند ولی پس از پذیرش، تحت عنوان نقص پرونده، مجاز به انتخاب رشته نمی شدند و این محرومیت به شکل جدید ادامه می‌‌یافت.
«سراج» یکی از جوانان بهائی محروم از تحصیل است. او در یکی از شهرهای جنوب ایران زندگی می کند و تازه دیپلم گرفته است. او برای اولین بار در کنکور شرکت کرده و برای ورود به دانشگاه، مجاز شناخته شده است: «۲۹ شهریور ماه کلیه داوطلبان باید برای انتخاب رشته و دانشگاه اقدام می کردند اما وقتی من و سایر بهائیان به سایت و صفحه های خود مراجعه کردیم، نوشته شده بود به دلیل نقص پرونده، امکان انتخاب رشته نداریم.»
او می گوید نقص پرونده به هیچ وجه شامل او و سایر داوطلبان بهائی که امتحان کنکور داده‌اند، نمی‌شود زیرا برای ثبت نام در آزمون باید یک فرم 49 گزینه‌ای را پر کرد که اگر حتی یکی از این گزینه‌ها پرنشده باشد، ثبت نام به طور اتوماتیک انجام نمی‌شود و داوطلب امکان شرکت در آزمون را نخواهد داشت:«به همین دلیل، نقص پرونده معنا ندارد و این فقط بهانه‌ای است برای جلوگیری از تحصیل جوانان بهائی.»
اما چه گونه سازمان سنجش متوجه بهائی بودن او و دیگران شده است: «در فرم ثبت نام، پرسشی از دین متقاضی نشده و فقط گزینه امتحان معارف دینی هست که بهائیان معارف اسلامی را تیک می زنند. هنگام ثبت نام در اکثر مدارس، دین دانش آموز پرسیده می شود یا آمارهای مختلف که هر از چندگاه در ایران گرفته می شود، اسامی بهائیان را مشخص می کنند. به نظرم داوطلبان بهائی از همان لحظه ثبت نام در سایت، شناسایی و مجاز نبودنشان جهت انتخاب رشته برای سازمان سنجش محرز است. مراحل بعد از ثبت نام مثل آزمون های آزمایشی، آزمون اصلی و اعلام نتایج و رتبه فرمالیته و فقط برای فرد بهائی هزینه زا است.»
یک شهروند بهائی دیگر که تاکنون چندین دفعه در آزمون سراسری ثبت نام کرده ولی هر سال به بهانه نقص پرونده، از تحصیلات عالیه بازمانده است، در مورد چگونگی پی گیری پرونده‌اش در روزهای گذشته به «ایران‌وایر» گفت: «من و دو نفر دیگر ابتدا به سازمان سنجش مشکین دشت کرج مراجعه کردیم اما به طور شفاهی گفتند بهائی بودن مشکل اصلی ما است.»
مسوولان در ادامه از آن ها خواسته اند که نامه ای را با این مضمون امضا کنند: «اینجانب در کنکور سال 95 شرکت کرده ام ولی جهت انتخاب رشته، صلاحیت من توسط سازمان سنجش تایید نشده است. با توجه به این که اینجانب هیچ مشکل قضایی، امنیتی و اخلاقی ندارم و تاکنون به دادگاه احضار نشده ام، خواهشمند است صلاحیت عمومی مرا دوباره بررسی کنید.»
می گوید: «من و دوستانم این نامه را امضا نکردیم و گفتیم مانند همه ایرانیان، دارای حقوق شهروندی هستیم و صلاحیت عمومی برای تحصیل داریم. اعلام نقص پرونده برای محرومیت از تحصیل بهائیان فقط به دلیل اعتقادات مذهبی آن ها است و تحصیل هم به دین شخص ربطی ندارد. البته نامه‌هایی را با انشا و خط خودمان نوشتیم و تحویل دبیرخانه دادیم اما گفتند این نامه‌ها فایده ای ندارد و فقط باید نامه چاپی را امضا کنیم تا پی گیری و بررسی شود! در سازمان سنجش کرج یک لیست از اسامی 129 نفر بهائی وجود داشت که به بهانه نقص پرونده، محروم از تحصیل شده بودند. اسامی ما را پرسیدند و کنار اسم هایمان تیک زدند.»
آن ها دوباره پی گیری کرده اند: «آقای نعیمائی، معاون بخش گزینش دانشجو به ما اعلام کردند نقص پرونده به خاطر اعتقادات مذهبی ما است. از ایشان تقاضای بررسی کردیم زیرا از نظر قانون، هر فرد فارغ از عقیده، مذهب و نژاد، حق تحصیل دارد. در پاسخ گفتند طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که بهائیان را ممنوع از تحصیلات دانشگاهی کرده است، عمل می کنیم. پس از پی گیری فراوان، متوجه شدیم تنها فردی که دسترسی به پرونده بهائیان دارد، "مرتضی نوربخش"، مدیر هسته گزینش سازمان سنجش آموزش کشور است. ایشان از خرداد ماه 81 تاکنون با عوض شدن سه دولت، هم چنان این سمت را دارا هستند. با ایشان ملاقات کردیم، گفتند فعلا کاری برای رفع این مشکل نمی توان کرد و همین که بهائیان توانسته اند در آزمون شرکت کنند، به خاطر اقدامات ایشان بوده است. شرکت در کنکور چه فایده ای برای یک جوان بهائی دارد وقتی اجازه تحصیل در دانشگاه را ندارد. این فقط برای او موجب صرف وقت و هزینه بسیار است و از طرف دیگر، جنبه تبلیغاتی دارد که به دنیا نشان می دهد بهائیان هم در ایران مثل سایرین در کنکور دانشگاه‌ها شرکت می کنند.»
در روزهای گذشته چند نفر از جوانان بهائی که نقص پرونده نداشته و در دانشگاه ثبت نام کرده‌اند، پس از شروع ترم جدید اخراج شده‌اند. 12 مهرماه به «حنان حر»، قبولی روزانه در رشته مهندسی مکانیک «نوشیروانی» بابل اجازه ورود به کلاس داده نشد و مدیریت دانشگاه به وی اعلام کرد که سازمان سنجش صفحه شما را بسته و دیگر نمی توانید به کلاس روید.
همچنین «آفاق افشاری» پس از ثبت نام در دانشگاه یزد و پرداخت شهریه و دریافت کارت موقت دانشجویی، از تحصیل در دانشگاه منع شد. به این جوان بهائی در سازمان سنجش گفته شد که به یکی از این سه دلیل مذهبی، سوءپیشینه و سیاسی منع تحصیل شده اید و خودتان ببینید کدام یک هستید
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر