جیسون رضاییان از دولت ایران شکایت کرد

جیسون رضاییان، خبرنگار واشنگتن پست که به مدت ۱۸ ماه در ایران زندانی بود، روز دوشنبه سوم اکتبر علیه حکومت ایران به دادگاه فدرال ایالات متحده آمریکا شکایت کرده‌است. رضاییان و خانواده‌اش ایران را متهم به شکنجه‌‌های روانی و گروگان‌گیری برای اعمال نفوذ در مذاکرات هسته‌ای کرده‌اند.

در این شکایتنامه ۶۸ صفحه ای آمده است که  حکومت ایران جیسون رضاییان را با هدف تبادل زندانیان ایرانی در آمریکا و همچنین گرفتن امتیاز در مذاکرات هسته‌ای زندانی کرده بود.

رضاییان و خانواده‌اش در این شکایتنامه جزییاتی از آنچه بر وی و همسرش گذشت را بیان کرده اند.

به گفته آن‌ها، مقامات ایرانی بارها به جیسون رضاییان و همسرش یگانه صالحی که او هم دو ماه در زندان بود، گفته بودند که رضاییان فرد ارزشمندی‌است که می‌توان از او برای چانه زنی برای تبادل یک زندانی ایرانی در آمریکا استفاده کرد.

از سوی دیگر دوران بازداشت رضاییان و محاکمه وی همزمان با دوران مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهان بود. و البته آزادی وی نیز همزمان با  از اجرایی شدن توافق‌نامه هسته ای بود.

جیسون رضاییان به همراه امیر حکمتی، سعید عابدینی و نصرت‌الله خسروی رودسری، سه شهروند ایرانی - آمریکاییزندانی در ایران آزاد شدند و در قبال این آزادی، آمریکا هفت ایرانی که به اتهام نقض قوانین تحریم ها در آمریکا زندانی بودند را آزاد کرد.

در همان روز دولت آمریکا ۴۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران در سال ۱۹۷۹ را به صورت نقد به تهران انتقال داد که چنین اقدامی، از سوی برخی منتقدان دولت بارک اوباما «باج دادن» برای آزادی زندانیان آن کشور معرفی شد.

خانواده رضاییان در شکایت خود آورده‌اند که اگرچه ۹ ماه از آزادی جیسون رضاییان و چهار زندانی دیگر آمریکایی می‌گذرد، اما تاثیرات مخرب و ویرانگر آنچه بر خانواده رضاییان گذشت، تمام نشده است و این خانواده همچنان از آن رنج می‌برد. «جیسون، ۵۴۴ روز در زندان اوین مورد بد رفتاری و آزار روانی قرار گرفته بود، او هیچ وقت نمی‌تواند مثل قبل شود. او تا زمانی که زنده است باید زیر نظر پزشک باشد و دوران درمان خود را بگذراند.»

یگانه صالحی و روزنامه واشنگتن پست شاکیان این پرونده نیستند و شاکیان اصلی علی رضاییان، بردار جیسون، ماری رضاییان و خود جیسون رضاییان هستند که حکومت ایران را متهم به «تروریسم»، «گروگان‌گیری» و «شکنجه» کرده‌اند.

رضاییان و خانواده‌اش در این پرونده تاکید کرده اند که «ایران نزدیک به ۱۸ ماه جیسون را مورد آزار قرار داده و ترور کرده تا به اهداف خود در مذاکرات هسته‌ای و تبادل زندانیان با آمریکا برسد.»

در ۳۱ تیر ۱۳۹۳ ۲۰ مامور امنیتی سپاه پاسداران در حالی که ماسک پزشکی به صورت داشتند، به زور وارد خانه یگانه صالحی و جیسون رضاییان شدند. ماموران تمام وسایل شخصی این زوج از جمله پاسپورت، تلفن، لباس‌‌ها، جواهرات، دوربین عکاسی و کامپیوتر آن‌ها را جستجو کردند. ماموران با اسلحه گرم رضاییان را تهدید به مرگ کردند و یا این اقدام  رمز عبور حساب بانکی، ایمیل‌های شخصی، حساب های کاربری شبکه‌های اجتماعی و حتی گاوصندوق این زوج را گرفتند. این در حالی رخ داد که جیسون رضاییان تنها یک خبرنگار ایرانی-‌آمریکایی بود که در ایران تمام فعالیت‌های خبری خود را مطابق قوانین ایران پیش‌می‌برد.

ماموران بعد از تفتیش خانه، رضاییان و همسرش را در منزلشان دستگیر کردند و شبانه آن‌ها را به زندان اوین منتقل کردند.

رضاییان و صالحی از هم جدا می‌شدند و هر دو در زمان بازداشت مورد آزار و اذیت‌های جسمی و روحی قرار گرفتند که جزییات آن‌ها در این شکایتنامه آمده است.

هر دو در بازجویی‌های طولانی تهدید به از دست دادن عضو بدن یا اعدام شده بودند. بازجو ها به آن ها اجازه خوابیدن نمی‌دادند و در حالی که از کمبود خواب رنج می‌بردند بازجویی می‌شدند و بازجوها نه تنها خود آن‌ها را تهدید می‌کردند بلکه همسر و دیگر اعضای خانواده آن‌ها را نیز تهدید به مرگ می‌کردند.

رضاییان به مدت ۵۰ روز در سلول انفرادی زندانی بود، سلول کوچک سرد و مرطوبی که پر از سوسک و حشرات دیگر بود. او در این دوران دچار افسردگی، تشویش روانی و توهم می‌شود به طوری که از دید او گاهی دیوار حرکت می‌کرد یا دیوارها با او حرف می‌زدند.

ماموران زندان به رضاییان اجازه نمی‌دادند بخوابد. چراغ سلول او همیشه روشن بود و صدای فن بسیار بلند بود. در چهار ماه اول دوران زندان، رضاییان تنها روی قالیچه‌ای که روی زمین سیمانی سرد بود، می‌خوابید. به او قرص‌های خواب‌آور داده می‌شد.

جیسون رضاییان بعد از ۵۰ روز از سلول انفرادی خارج شد و به سلول دیگری انتقال پیدا کرد، اما او همچنان باید تنها می‌ماند، در حالی که هم سلولی‌های وی اجازه داشتند به بخش عمومی زندان بروند، به او اجازه داده نمی‌شد.

رضاییان امکان دسترسی به خدما ت پزشکی نداشت. در حالی که وی از مشکل فشار خون بالا رنج می‌برد، ماموران زندان دارویی به او نمی‌دادند. رضاییان در دوران زندان ۲۳ کیلوگرم وزن کم کرد وی در شکایتنامه خود توضیح داده است که تغذیه مناسبی در زندان نداشته است و بسیاری اوقات در غذای وی سنگ، خاک یا چیزهای کثیف دیگر پیدا می‌کرده است.

بازجوها از روش‌های مختلفی برای گرفتن اعتراف اجباری از جیسون رضاییان بازجویی می‌کردند. برخی اوقات بازجوها او را تهدید می‌کردند که سرش را از تنش جدا می‌کنند، در حالی که برخی اوقات به او می‌گفتند قصد آزاد کردن وی را دارند.

رضاییان در پنج روز متوالی مجبور شده بود هشت ساعت در روز متن اعتراف اجباری را که به او داده بودند در مقابل دوربین بخواند. مقامات ایرانی با اینکار به دنبال «جمع‌آوری اسناد قانونی» علیه رضاییان بودند.

یگانه صالحی که خود شاکی این پرونده نیست اما نامش در این پرونده به وضوح دیده می‌شود، از ۷۲ روز دوران زندان، ۶۹ روز را در سلول انفرادی گذراند. سلول انفرادی وی کوچک و بدون پنجره و پر از سوسک و حشرات موزی بود. صالحی ۱۲ روز دسترسی به حمام نداشت و نمی‌توانست دوش بگیرد یا خودش را تمیز کند. او شب‌ها صدای جیغ دیگر زندانیان را می‌شنید که وی معتقد است این صداها برای شکنجه وی بوده‌اند.

یگانه در هر روز دو بار و هر بار به مدت چهار ساعت بازجویی می‌شد، بسیاری اوقات او اجازه آب خوردن تا ۱۹ ساعت را نداشت.

یگانه مورد آزار و اذیت زیادی قرار گرفته بود. بازجو یگانه را تهدید کرده بود که دست راست و پای چپ و همچنین بازوی چپ و پای راستش را قطع خواهند کرد. همچنین بازوجو به یگانه گفته بود اگر همکاری نکند، جیسون را از بالای دره پرت می‌کنند.

بعد از آزادی یگانه صالحی تنها سه بار توانست اجازه ملاقات با همسرش را بگیرد.

براساس قوانین ایران، متهم باید ۱۲ روز قبل از محاکمه از جلسه دادگاه مطلع شود، اما این قانون در مورد جیسون رضاییان اجرا نمی‌شد و وی تنها یک روز یا شب قبل از جلسه دادگاه باخبر می‌شد.

شکایت خانواده رضاییان از حکومت ایران تنها و آخرین راهی است که این خانواده برای جبران خسارت‌ها و آسیب‌هایی که به آن ها وارد شده، می‌توانند انجام دهند، اما تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که حکومت ایران، به ویژه سپاه پاسداران ایران که مسوول اصلی این اتفاقات است، در مقابل این شکایت‌ها سکوت می‌کنند.