شيرينى اسكار در ايران

ميترا نوروزى، شهروند خبرنگار

« مبارک باشه شیرینی چی هست حالا؟!» همان طور که جعبه را به سمت دختری که در کنارش ایستاده می گیرم می گویم:« جایزه اسکار آقای فرهادی.» صبح روز دوشنبه نهمین روز از اسفند 1395 است و چند ساعتی از لحظه ای که شرلی مک لین که در کنار شارلیز تیرون ایستاده نام اصغر فرهادی را به عنوان برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی از پاکت در آورده است. چند ساعت پیش تر که انوشه انصاری و دکتر فیروز نادری بر صحنه یکی از مهمترین جوایز سینمایی جهان در لوس آنجلس رفته اند و پیام فرهادی را به آکادمی علوم سینمایی آمریکا و به همه مردم جهان را خواندند. اما این جا در خط یک متروی تهران نشانه ای به چشم نمی خورد که کسی از این اتفاق مهم خبر داشته باشد.هرچند که با توجه به واکنش های زیادی که به این خبر در شبکه های اجتماعی شده چنین قضاوتی شاید درست نباشد. قبل از این که وارد مترو شوم از شیرینی فروشی که نزدیک ایستگاه بود یک جعبه بزرگ شیرینی خریدم. وقتی داشتم شیرینی را انتخاب می کردم از شیرینی فروش خواستم تا از سینی که تازه از فر در آمده برایم در جعبه بچیند و گفتم شیرینی شادی است. شیرینی فروش همین طور که شیرینی ها را می چید گفت:« انشالله که همیشه خوشحال باشید. برای چند نفر شیرینی می خواهید.» گفتم :« نمی دانم هرچند نفر شد. تعداد زیاد. آخه می خواهم در مترو پخش کنم.» همکارش که سینی تازه شیرینی را آورده بود گفت:« چه خبر مهمی شده که می خواهید شیرینی تو مترو تعارف کنید؟ خیرات می کنند این طوری.» گفتم:« به خاطر اسکار گرفتن اصغر فرهادی.» هر دو با تعجب نگاهم کردند. انگار خبر را نشنیده بودند. شاید هم به خاطر این که کسی برای جایزه سینمایی شیرینی نمی خرید. این دومی البته به عقل نزدیکتر است. آن که جوانتر است پرسید:« ا مگه گرفت؟ برای همین فیلم چی بود اسمش؟ شهاب حسینی و ترانه بازی می کردند؟» می گویم بله. می گوید:« چه جالب تو تلگرام خوانده بودم که قرار است اسکار بگیرد اما نمی دانستم دیشب بود. » آن دیگری که دارد شیرینی ها را می چیند می گوید :« ما که خبر دار نشدیم آخه تو تلویزیون که این چیزا را نشان نمی دهد. » وقتی دارم حساب می کنم متوجه تخفیف می شوم. شیرینی فروش می گوید که می خواهد در این خوشحالی شریک باشد. 

حالا اما در ایستگاه مترو هستم. جعبه را باز می کنم و جلوی مردم می گیرم. اولین کسی که شیرینی را جلویش می گیرم همان زنی است که می پرسد مبارک باشد ... وقتی می گویم شیرینی اسکار بردن اصغر فرهادی است با تعجب نگاهم می کند. دختر جوان کنار دستش می گوید:« آره دیشب جایزه اسکار را دادند به فیلم فروشنده. من صبح داشتم فیلم هاشو توی تلگرام می دیدم. خیلی لحظه جالبی بود. » اما زن دیگری آن سوتر که لباس زیر می فروشد می گوید که آن قدر بدبختی دارد که نمی تواند به جایزه و این ماجراها فکر کند. همکارش که یک کیسه بزرگ جعبه دستمال کاغذی دارد دو تا شیرینی بر می دارد و می گوید که خوب بدبختی ما سر جاش اما این که یک هموطنمان تونسته جایزه بگیره خودش خیلی مهم است. من که کلی ذوق می کنم. خانم دستت درد نکند چه  شیرینی خوب و تازه ای هم هست.» زن لباس زیر فروش گفت:« این جایزه ها آخه چیش به من و تو می رسد؟ الان شب عیدی باید فکر یک قرون دوزار باشیم.» 

اما چند دختر جوانی که داشتند سر کارشان می رفتند آن سو خیلی خوشحال بودند و درباره جایزه فرهادی داشتند حرف می زدند. یکی از آن ها می گفت نصف شب بیدار بوده و اخبار را از طریق توئییتر و تلگرام پیگیری کرده است:« با این که دیشب نخوابیدم اما انقدر خوشحالم که اصلا خوابم نمی آید. راضیم از فرهادی که نرفت اسکار و به جاش حال این ترامپ رو گرفت.» یکی دیگر از این دختران جوان از ترند شدن اسم فرهادی در توییتر گفت و  برای ثابت کردن حرفش کانال وحید آن لاین را باز کرد و نشانم داد و گفت می بینید کنار اسم های دیگر اسم فرهادی و فروشنده آمده است.  آن دختر اولی از کسانی که به جای فرهادی جایزه گرفتند هم تعریف می کند و شیفته انوشه انصاری و لباسش شده است. به من می گوید:« دیدید چه شال خوشگلی انداخته بود. نقشه فضایی شهر مشهد بود. چقدر هم خوب حرف زد.» دوستش حرفش را تصحیح می کند که او یادداشت فرهادی را خواند. جعبه شیرینی تقریبا خالی شده است. اما به جز این چند دختر جوان کمتر کسی به این جایزه واکنش نشان می دهد. یک زن میانسال که معلوم است خیلی اهل شبکه های اجتماعی است و در قطار هم دارد از روی تلگرام چیزی می خواند از این که جز اقای ظریف کسی پیام تبریک نگفته راضی نیست و می گوید اگر حالا یک کشتی گیر یا فوتبالیست یک جایی برده بود همه پیام تبریک می گفتند اما این سینمایی ها را کسی تحویل نمی گیره. الان نباید رییس جمهور تبریک می گفت؟» او هم از انتخاب فرهادی برای فرستادن انوشه انصاری و فیروز نادری خیلی راضی است و می گوید با این کارش نشان داد که ایرانی های چه جایگاهی در دنیا دارند. خانم تقریبا همسن و سالش که آن طرف نشسته می گوید:« اما دیشب تو اخبار من و تو می گفتند کاش به جای این دو نفر  یک کسایی دیگر را می فرستاد. » زن اولی می گوید:« مثلا کی رو می فرستاد؟ خوب این دو نفر آدم های معروفی بودند که می تونستند به اون رییس جمهور دیوونه آمریکا نشان دهند ما ایرانی ها این طوری هستیم و این شما آمریکایی ها هستید که به ایرانی ها احتیاج دارید.»  

از قطار بیرون می آیم و به سمت بیرون حرکت می کنم و با مرد جوانی همراه می شوم که گوشی بزرگی به گوش دارد. دارد آهنگ گوش می کند. از او درباره فروشنده می پرسم. می گوید خیلی پیگیر سینمای ایران نیست اما فرهادی فرق می کند. او صبح از طریق شبکه های اجتماعی خبردار شده است. خیلی خوشحال است اما فکر می کند که باید به کلاسش برسد. 

این جا اما کسی نیست که فکر کند جایزه فرهادی سیاسی است و به خاطر اعتراض او به ترامپ به فرمان ویزا ندادن به ایرانی ها است. خیلی ها فروشنده را ندیدند. این جا خیلی ها حتی جدایی نادر از سیمین را ندیدند. اما فرهادی را می شناسند و می دانند که جایزه اسکار جایزه مهمی است مثل جام جهانی و یا حتی برجام. اما این یک فقط جمعیت کم از تهران است که در فاصله چند خط ایستگاه خط یک مترو همراهشان هستم. کسانی که در روزهای آخر اسفند وقتی برای خوشحال بودن برای دریافت جایزه اسکار ندارند.  همین طور که از ایستگاه خارج می شوم باز این را تکرار می کنم این همه مردم تهران نیستند. رو به رویم روی شیشه مغازه ای می بینم نوشته برنده جایزه اسکار فروشنده موجود است.