آموزشگاه آنلاین سلامت جنسی

گروه فعال در کلینیک و آموزشگاه آنلاین «کنترل اس» به مناسبت هشتم مارس ۲۰۱۷ در ویدیوهایی که منتشر کرده، بار دیگر بر ضرورت دانستن و آگاهی پیدا کردن از سلامت جنسی تاکید کرده است.

این آموزشگاه نزدیک به چهار سال است که از طریق اینترنت و کارگاه‌های آموزشی در ایران، سعی دارد همه‌گان، به ویژه زنان را نسبت به سلامت جنسی، فیزیکی، روحی و اجتماعی خود آگاه سازد.

این گروه خود را متعهد دانسته است که از طریق بسته‌های آموزشی، کمپین‌های اطلاع‌رسانی و فراهم آوردن نیروی انسانی، در سلامت جنسی کودکان و بزرگ‎سالان موثر واقع شود. مهم‌ترین زمینه های فعالیت این گروه، «بیماری‌های آمیزشی»، «سوءاستفاده‌های جنسی» و «سلامت باروری» ‌است که بر اساس «یافته‌های علمی»، دانش‌محور هستند.

بنا بر تعریف سازمان بهداشت جهانی، «اس‌تی‌آی» بیماری‌هایی هستند که به طور ویژه از طریق روابط جنسی بین افراد منتقل می‌شوند. در توضیحاتی که این گروه روی وب‌سایت خود گذاشته، بیش از ۳۰ نوع باکتری، ویروس و انگل، بیماری‌های جنسی را میان افراد منتقل می‌کنند. گروه کنترل اس نیز سعی دارد نسبت به این ۳۰ نوع بیماری، شایع‌ترین اطلاعات را جمع‌آوری کرده و در  اختیار مخاطبان قرار دهد.

این گروه گفته‌اند که مراجعه‌کننده‌ها در کم تر از ۲۴ ساعت، پاسخ سوال‌های خود را خواهند گرفت. البته گروه کنترل اس کارگاه‌های آموزشی مختلفی را در شهرهای گوناگون ایران برگزار کرده است و تنها فعالیت آن‌ها، آنلاین نیست.

پروژه کنترل اس از دسامبر سال ۲۰۱۳ آغاز به فعالیت کرد. اما موسسان آن از شش ماه قبل از آن در حال برنامه‌ریزی برای آغاز این مسیر بودند. آن‌ها از طریق پرسش‌نامه‌ای آنلاین در داخل تهران، سواد جنسی شرکت‌کننده‌ها را درباره بیماری‌های آمیزشی سنجیدند. سواد جنسی درباره ایدز «خوب» ارزیابی شد اما دیگر بیماری‌های جنسی «بسیار کم».  

حالا با گذشت چهار سال از آغاز فعالیت این گروه، روزانه حداکثر ۳۰سوال دریافت می‌کنند که تعیین‌کننده پست‌ها و اطلاعات آموزشی است که این گروه در ادامه مسیر ارایه خواهد داد. بیش تر سوال‌ها از طریق اینستاگرام و وب‌سایت مطرح می‌شوند و در میان سوال کننده ها، شهروندان افغانستانی و دیگر فارسی‌زبان‌ها هم دیده می‌شوند.

در پرسش‌نامه‌های آنلاین کنترل اس گزینه‌ای هست که افراد می‌توانند بدون ذکر نام و مشخصات‌ خود، سوال‌هایشان را بپرسند اما کم‌تر از ۲۰ درصد این سوال‌ها بدون مشخصات مطرح می‌شوند. بیش تر سوال‌ها درباره «واکسن» هستند؛ این‌که کجا و چه طور و چه واکسن‌هایی را باید استفاده کرد و همین‌طور «HPV» یا همان «زگیل تناسلی» چیست. کم ترین اطلاعات نیز مربوط به عفونت‌های آمیزشی مثل «هرپیس»، «اچ پی وی»، «کلامیدیا»، «گانوريا» و «تريكومانياسيس» است.

اما در میان اطلاعاتی که روی وبسایت این گروه وجود دارد، صفحات بیش تر مربوط به زنان هستند زیرا توانایی باروری، پیشرفته و پیچیده‌تر بودن اندام‌های تولیدمثل آن ها، حاملگی، پریود و یائسگی باعث می‌شود زنان تغییرات بیش تری را در مورد اندام‌های جنسی خود تجربه کنند.

در بخش زنان این وب سایت، مشاوره و اطلاعاتی درباره رابطه جنسی پرخطر، باکرگی، عادت ماهانه، آناتومی، میل جنسی پایین، رابطه جنسی دردناک، زنان و عفونت جنسی، تصویر بدن، اختلال عملکرد جنسی، روش‌های جلوگیری از بارداری، پاپ اسمیر، سرطان دهانه رحم، معاینه لگنی، چکونگی وقوع باردارید، خارج کردن رحم، بیماری‌های جنسی زنان باردار و سرطان سینه ارایه شده است.

کنترل اس برای ارایه اطلاعات آموزشی خود از مشاوره چندین پزشک، پرستار و متخصص بهداشت بهره‌مند است که همگی به شکل داوطبانه به این پروژه پیوسته‌اند. در حال حاضر نیز این گروه پذیرای داوطلبان دیگر برای همراهی این فعالیت مدنی آموزشی است.

بیماری‌های آمیزشی همان‌قدر مهر سکوت خورده اند که روابط جنسی در ایران تابو شناخته می‌شوند. مدت زمان زیادی از عیان شدن این مسایل میان مردم و رسانه‌ای شدن آن‌ها نمی‌گذرد و هم‎چنان اغلب از ابراز بیان بیماری‌های خود خجل هستند یا حتی بدون آن‌که اطلاع درستی داشته باشند، مخفی‌کاری می‌کنند که به حادتر شدن وضعیت آن‌ها می‌انجامد.

اما برخی از سوال‌هایی که در این وبسایت موجود است، مربوط به آزارجنسی می‌شود که صحبت کردن از آن و حتی در مورد روابط خصوصی هم‏چنان تابو است؛ به عنوان نمونه، فردی در این‌باره پرسیده است: «آیا می‌توانم در صورتی‌که مورد آزارجنسی قرار گرفتم، از دوش واژینال استفاده کنم؟»‌
کنترل اس پاسخ داده است: «خیر. شما نباید بعد از این که مورد آزارجنسی قرار گرفتید، حمام بگیرید یا از دوش واژینال استفاده کنید. هر قدر که به نظر سخت و غیر‌ممکن می رسد، باید از شست وشوی خود به هر شکل دست نگه دارید چراکه می تواند شواهد مهمی را از بین ببرد. همین طور دوش وٰاژینال احتمال ابتلا به بیماری های آمیزشی را افزایش می دهد. به نزدیک ترین بیمارستان به صورت اورژانسی و هر چه سریع تر مراجعه کنید. پزشک می تواند داروهایی را تجویز کند که از ابتلا به اچ‌آی‌وی یا بارداری ناخواسته جلوگیری کند.»

اما صحبت از ایدز و ویروس زگیل تناسلی به اندازه دیگر بیماری‌های آمیزشی یا موارد مربوط به آزارهای جنسی پنهان نیست. در دی ماه سال جاری، رییس اداره ایدز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد شیوع و خطرات ویروس زگیل تناسلی که از جمله بیماری‌های آمیزشی محسوب می‌شود، هشدار داد که ابتلا به این بیماری رو به افزایش است. به گفته او، زگیل تناسلی از جمله «شایع‌ترین» عفونت‌های آمیزشی است که در میان «زنان آسیب‌پذیر» تشخیص داده شده است.

طبق تحقیقات گروه کنترل اس، یکی از بیش ترین سوال‌هایی که از این گروه پرسیده می‌شود و نسبت به آن کم ترین اطلاعات وجود دارد، همین ویروس زگیل تناسلی است.

از سوی دیگر، طبق اظهارات رییس اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت در آذر ماه سال جاری، یک سوم جمعیت ایران بین سنین ۱۰ تا ۲۴ سال در معرض رفتارهای پرخطر و آسیب‌پذیر ابتلا به ایدز قرار دارند. بنا بر همین آمار، تا اول مهرماه سال جاری ۳۳ هزار و ۲۲۷ نفر مبتلا به ایدز شناسایی و ثبت شده‌‌اند که ۱۶ درصد آن ها زن و ۸۴ درصد مرد هستند. در عین‌حال، بسیاری از مبتلایان به بیماری ایدز دختران جوانی هستند که تجربه یک بار رابطه پرخطر جنسی دارند که برخی از آن‌ها هنوز مجرد هستند.

چند سال پیش مسوولان آموزش و پرورش گفته بودند که مسوولیت ابتلای دانش‌آموزان به بیماری‌ ایدز بر عهده خانواده‌ها است چون مدارس تفکیک‌شده‌ هستند و دانش‌آموزان امکان برقراری ارتباط جنسی ندارند. با وجود هشدارها و افزایش این بیماری میان مردم، اما باز هم مسوولان از ارایه آموزش خودداری می‌کردند. اما مدتی است که تصمیم گرفته‌اند در این امر شفافیت به خرج دهند به طوری که حالا شاهد اتوبوس‌های مشاوره درباره بیماری ایدز در خیابان‌ها هستیم. اما بیماری‌های آمیزشی صرفا ایدز نیست و این تابو هنوز پابرجا است. در نتیجه، نهادهای مدنی و گروه‌های فعال و داوطلبی چون کنترل اس مسوولیت آگاهی‌بخشی در این خصوص را برعهده گرفته‌ و با استقبال مردمی در شهرهای بزرگ و کوچک روبه‌رو شده‌اند.

«یاسمن اشکی»، از اعضای موسس این گروه در پیامی که کنترل اس به مناسبت هشتم مارس منتشر کرده، گفته است: «تجربه یک سال اخیرم در کنترل اس و کارگاه‌های آموزشی برای زنان، مادران و پدران در شهرها و روستاهای ایران به من یاد داد که زنان تاثیرگذار همه جا هستند. این زنان تاثیرگذار همان مادرها و زنانی هستند که به کارگاه‌ها آمدند تا درباره سلامت جنسی خودشان و بچه‌هایشان یاد بگیرند. به نظر من، روز زن متعلق به تمام کسانی است که بدون هیچ ادعایی زندگی خود و خانواده‌شان را هر روز بهتر می‌کنند.»

کنش‌گران کنترل اس معتقدند بخش مهمی از توانمندسازی زنان و تمامی انسان‌ها ارتباط مستقیمی با تسلط آن‌ها بر سلامت جنسی‌شان دارد.

کنترل اس در تمامی شبکه‌ها و ابزارهای اجتماعی قابل دسترس است؛ سایت، اینستاگرام، تلگرام، توییتر و فیس‌بوک.