صادق زیباکلام: در مناظره دوم، روحانی قالیباف را سر جایش می‌نشاند

«عزت الله ضرغامی»، عضو شورای عالی فضای مجازی و رییس پیشین صداوسیمای جمهوری اسلامی روز یک شنبه پیش بینی کرد که انتخابات ریاست جمهوری 96 به دور دوم می‌رسد. او از مدیران سیما خواست تا برای مناظره‌های دور دوم هم تدارک ببینند.

ضرغامی تنها کسی نبوده که درباره این ماجرا صحبت کرده است؛ در روزهای اخیر، اصول گرایان با قوت بیش تری از دو مرحله ای شدن انتخابات سخن گفته و به ضعیف بودن حسن روحانی در مناظره اول و حتی احتمال کنار نرفتن «اسحاق جهانگیری» اشاره کرده اند. «ایران‌وایر» از «صادق زیباکلام»، استاد علوم سیاسی و تحلیل‌گر مسایل سیاسی در این خصوص پرسیده است:

• عزت الله ضرغامی پیش بینی کرد انتخابات به دور دوم می‌کشد؛ نظر شما در این باره چیست؟

پاسخ این سوال در گرو آرای خاکستری است. مقصودم از آرای خاکستری، آرای کسانی است که اگر همین امروز هم که دو هفته به انتخابات باقی مانده، با آن ها صحبت کنید و بگویید به چه کسی قرار است رای بدهید و یا اساسا در انتخابات شرکت می‌کنید، به شما پاسخ منفی می‌دهند؛ مثلا می‌گویند ما بنا نداریم در انتخابات شرکت کنیم، انتخابات چیزی را عوض نمی‌کند، رییس جمهوری کاره‌ای نیست، مسوولان و رهبری نظام سیاست‌های خودشان را پیش می‌برند و مطالبی از این دست. اصول گرایان بین 5 تا 10 میلیون رای دارند. این رای ثابت اصول گرایان است که نیازی هم به تشویق و ترغیب رای دهندگان نیست. هرکس نامزد اصلی اصول گرایان باشد، رای دهندگان اصول گرا به عنوان یک وظیفه، به عنوان یک تکلیف، به آن فرد رای می‌دهند. حالا اگر چندنامزد اصول گرا وجود داشته باشد، این 5تا 10 میلیون تقسیم می‌شود. همین وضعیت کم و بیش در میان اصلاح‌طلبان وجود دارد. اما آرای ثابت اصلاح‌طلبان بین 10 تا 15 میلیون است. مجموعه این‌ها حدود 25 میلیون می‌شود. در حالی‌که ما بیش از 40 میلیون واجد شرایط رای دادن داریم. واقعیت این است که نتیجه انتخابات را آن 15یا 20 میلیون رای باقی‌مانده، یعنی آرای خاکستری تعیین تکلیف می‌کنند. در مجموع می‌توان گفت که بخش عمده‌ای از این آرای خاکستری اگر پای صندوق بروند، به اصلاح‌طلبان رای می‌دهند. به عبارت دیگر، این تعداد رای دهندگان بالقوه اصلاح‌طلب هستند که به دلایل مختلف با صندوق انتخابات قهر کرده اند. اگر ما بتوانیم این‌ها را تشویق و ترغیب کنیم که رای بدهند، سرنوشت انتخابات به نفع اصلاح‌طلبان رقم خواهد خورد.

• چرا معتقدید آرای خاکستری، آرای اصلاح طلبان است؟

به دلیل این‌که دست کم در دو دهه گذشته ما دوبار شاهد این پدیده بوده ایم؛ یکی در دوم خرداد76، یعنی 20سال پیش که آن سیل 20میلیونی راه افتاد و خیلی از کسانی که نمی‌خواستند در انتخابات شرکت کنند، آمدند و به آقای خاتمی رای دادند. مشابه این در یک ابعاد کوچک تر، در سال 92 اتفاق افتاد و آن 19 میلیون رای را برای آقای روحانی رقم زد. این بار هم اگر ما بتوانیم چیزی حدود 30 تا 35 درصد آرای خاکستری را مجاب کنیم که پای صندوق بیایند، حدود 6 میلیون به 10 تا 15 میلیون رای اصلاح‌طلبان اضافه می‌شود و قطعا آقای روحانی در همان دور اول نامزد اصلی اصول گرایان را شکست می‌دهد و در همان دور اول کار را تمام می‌کند. مقدار زیادی از سرنوشت انتخابات در ایران به این گره خورده که چه قدر بتوانیم آرای خاکستری را بسیج کنیم که پای صندوق بیایند. من امیدم بسیار زیاد است چون بسیاری از آرای خاکستری تحصیل‌کرده هستند، یا شامل اقلیت‌های مذهبی و قومی مثل اهل سنت و یا کردها می‌شوند. این افراد کم‌تر تحت تاثیر شعارهای عوام فریبانه و پوپولیستی آقای قالیباف یا آقای رئیسی قرار می‌گیرند.

• طبعا اصول گرایان هم برنامه برای جذب آرای خاکستری دارند.

به عنوان یک قاعده کلی، اصول گرایان حرفی برای گفتن ندارند و آثار مدیریت آن‌ها در دوران هشت ساله آقای احمدی‌نژاد بر کسی پوشیده نیست. از کوزه همان برون تراود که در او است. پس چه آقای قالیباف و چه آقای رئیسی رییس جمهوری شوند، همان داستان احمدی نژاد و سیاست‌های او کم و بیش ادامه پیدا خواهد کرد. چون اصول گرایان از خودشان حرفی، برنامه‌ای، فکر و اندیشه‌ای ندارند. آن ها سعی می‌کنند اصلاح‌طلبان و آقای روحانی را تخریب کنند و با به راه انداختن این جو که انتخابات به دور دوم می‌کشد، حالت تردید به وجود بیاورند.

• موضوع دیگر هم که از بعد از مناظره اول مطرح شده، این است که اگر آقای روحانی به نفع آقای جهانگیری کنار برود، اصلاح‌طلبان در دور اول با قاطعیت پیروز می‌شوند؛ چنین امکانی وجود دارد؟

نکته مهم در خصوص تحولی است که بعد از مناظره اول به وجود آمد. آقای روحانی در مناظره اول خیلی موفق نبود اما برعکس آقای روحانی، آقای جهانگیری درخشید. وقتی ایشان گفت من به نمایندگی از اصلاح‌طلبان صحبت می‌کنم، یک طوفانی به راه انداخت. این که آقای جهانگیری بمانند و آقای روحانی کنار بروند، مطرح نیست. در واقع، نامزد اصلاح‌طلبان و اعتدالیان، آقای روحانی هستند. اما اصول گرایان یک مقداری دارند روی این موضوع دامن می‌زنند که بین این‌ها اختلاف افتاده و ممکن است آقای جهانگیری بیاید. خیر، تصمیم هم‏چنان روی آقای روحانی است و احتمالا در دور دوم مناظره‌ها، آقای روحانی از این حالت محترمانه تدافعی بیرون بیاید و به قول استالین، سعی کند که توپ را با توپ جواب بدهد و آقای قالیباف را سرجایش بنشاند.