فردا جمعه ۲۹ اردیبهشت ماه، همزمان با دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، انتخابات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر نیز در سراسر کشور برگزار خواهد شد. تنها یک روز مانده به انتخابات اما همچنان چند دستگی میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان ادامه دارد و در حالی‌که شرایط اصول گرایان منسجم‌تر است و با وجود چندین لیست انتخاباتی در هر دو جناح، اصرار به کاندیداها، به ویژه مستقل‌ها برای انصراف ادامه دارد.
در پی انتشار لیست اصلاح‌طلبان مورد حمایت محمد خاتمی که توسط «شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان» به ریاست «محمدرضا عارف» ارایه شده، چندین لیست دیگر هم از سوی اصلاح‌طلبان منتشر شده است. اما شورای عالی سیاست‌گذاری معتقد است مثل تجربه انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، در نهایت لیست «امید» رای خواهد آورد.
در این دوره انتخابات شورای اسلامی برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب، از جمله زندانیان سیاسی سابق و روزنامه‌نگاران هم ثبت‌نام کرده اند. برخی از آنها تایید صلاحیت شده و گروه بیش تری صلاحیت‌شان رد شده است. چهره‌هایی مثل «عبدلله مومنی»، «علی تاجرنیا»، «عماد بهاور» و «نسرین وزیری» ابتدا صلاحیت‌شان تایید شد اما در پی تصمیم هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهی اسلامی شهرها و روستاها، رد صلاحیت شدند. سخنگوی این هیات گفته بود اجازه نخواهند داد افراد دارای سابقه «فتنه و فساد» در انتخابات کاندیدا شوند.
پیش از اعلام رد صلاحیت این افراد، «غلامحسین اسماعیلی»، رییس کل دادگستری تهران تایید صلاحیت برخی از زندانیان سیاسی سابق را «خسران برای شوراها» دانسته بود. اگرچه «علی مطهری»، نایب رییس مجلس شورای اسلامی رد صلاحیت کاندیداها در مرحله دوم را «خلاف قانون» خواند و «محمود صادقی»، دیگر نماینده مجلس گفت: «هیات نظارت مرکزی اختیار رد تصمیم هیات‌های نظارت شهرستان و استان در مورد تایید صلاحیت کاندیداها را ندارد.»
اما در لیست نهایی اصلاح‌طلبان امثال «یاشار سلطانی»، «آزاده تاج‌علی»، «آمنه شیرافکن» و «لیلا ارشد»، کاندیداهای تایید صلاحیت شده هم وجود نداشتند. این در حالی است که کاندیداهای مستقل گفته‌اند می‌خواهند صدای سومی در شورا باشند که نه به جناح اصول‌گرا وابسته باشد و نه به اصلاح‌طلبان.
«مراد ثقفی» یکی از افرادی بود که از ارایه لیستی متفاوت دفاع می‌کرد و در نقد شورای شهر گفته بود: «باید افرادی به شورا بروند که نماد مبارزه با فساد گسترده هستند.»
او قانون شوراها را خلاف نص «قانون اساسی» می‌دانست اما به انتخابات نرسید و در پی این اظهارات، بازداشت شد.
رد صلاحیت‌های گسترده و ارایه لیست چالش‌برانگیز «امید» توسط اصلاح‌طلبان، لیست «شهر دیگر» را هم در پی داشت که بیش تر افراد آن فعالان مدنی، پژوهش گر و روزنامه‌نگار هستند و خود را به هیچ‌یک از دو جناح اصلاح‌طلب و اصول‌گرا وابسته نمی‌دانند. لیلا ارشد عضو این لیست بود که ناگهان از ادامه مبارزه انتخاباتی انصراف داد و دلیل آن را وجود موانع و محدودیت‌‌ها عنوان کرد. در پی انصراف او، برخی دیگر از کاندیداها از فشارهای امنیتی یا اصرار برخی از اصلاح‌طلبان برای انصراف خبر دادند. تعدادی از این کاندیداها مثل یاشار سلطانی و آزاده تاج‌علی در شبکه‌های اجتماعی خود نوشتند انصراف نخواهند داد.
«عبدالحسین مختاباد» از کاندیدهای انتخابات و عضو فعلی شورای اسلامی شهر تهران گفته است قصد انصراف به نفع لیست اصلاحات را ندارد: «نمی‌شود فردی خودش هم داور باشد و هم بازیکن.»
او نبود اسامی برخی از اعضای پیشین شورای شهر را در لیست اصلاح‌طلبان، بی‌احترامی به تجربه آنها دانسته بود.
لیست ۲۱ نفره اصلاح‌طلبان از میان دو هزار و۷۵۰ کاندیدای تایید صلاحیت شده انتقادهای بسیاری به همراه داشت. سازوکار غیردموکراتیک تهیه این لیست، اولویت رابطه بر ضابطه، عدم وجود نام کاندیداهای روزنامه‌نگار یا زندانیان سیاسی سابق و منتقدان شهرداری، شمار کم زنان و ناکارآمدی افراد حاضر در لیست از جمله انتقادهای مطرح شده است. همین باعث تهیه و انتشار لیست‌های موازی شد. اگرچه محمدرضا عارف از لیست «امید» دفاع کرد و خاتمی نیز در پیام خود گفت: «قرار نگرفتن در فهرست نشانه عدم شایستگی افراد نیست.»
دوشنبه شب در مراسمی که توسط شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان برای نامزدان و حامیان این جریان برگزار شده بود، محمدرضا عارف و برخی چهره‌های اصلاح‌طلب مثل «مصطفی تاج‌زاده» از نامزدانی که در لیست «امید» نیستند، خواستند انصراف دهند تا از شکسته شدن آرا جلوگیری کنند. در پایان مراسم نیز نامزدان امضا کردند که حتما چنین خواهند کرد. هرچند از یک ماه پیش برخی از کاندیداها میثاق‌نامه‌ای را امضا کرده بودند که اگر در لیست نهایی نباشند، انصراف خواهند داد. برخی از کاندیداها هم که حاضر به انصراف نشدند، تهدید شدند در صورت عدم انصراف ممکن است در آینده این شورا، از دسترسی به صندلی‌های مدیریتی محروم می‌مانند.
عارف در این مراسم قسم خورد در تعیین لیست نقش نداشته است. در صورتی‌که اعضای این شورا، خود عارف، «عبدالواحد موسوی‌لاری»، «محمد صادقی»، «الهه کولایی»، «الهام فخاری»، «حسن رسولی»، «محسن رهامی» و «محمود میرلوحی» هستند که حق رای دارند. محمدرضاعارف خودش در مراسم دوشنبه شب گفته بود: «کاندیدایی بود که هیچ‌کس به غیر از من به او رای نداد.»
در کشاکش ارایه لیست نهایی «امید» اما نام «معروف صمدی»، نماینده سنی مذهب و سابق سنندج در مجلس با نام «مرتضی الویری»، شهردار سابق تهران جایگزین شد. پیش‌تر هم بسیاری از اقلیت‌های مذهبی رد صلاحیت شده اند؛ مثل اکثر داوطلبان اقلیت مذهبی «یارسان» که تنها در «هشتگرد» ۲۸ نفر آنها رد صلاحیت شدند و تنها صلاحیت دو نفر از آنها تایید شد. قبل از آن، «احمد جنتی»، دبیر شورای نگهبان تایید صلاحیت اقلیت‌های مذهبی را مغایر قانون اساسی دانسته بود.
در عین‌حال، ۹ چهره اصلاح‌طلب درباره چگونگی تنظیم لیست‌های انتخاباتی به شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هشدار داده بودند اگر افراد معرفی شده در گذشته عملکرد شفافی نداشته باشند یا در آینده انحراف اقتصادی پیدا کنند، لطمه جدی به سرمایه اجتماعی داوطلبان وارد می‌شود؛ همان اتفاقی که در انتخابات مجلس رخ داد و بسیاری از نمایندگان لیست «امید» به برنامه‌های اصلاح‌طلبان پاینبد نماندند یا مثل دوره چهارم شورای شهر و ابقای محمدباقر قالیباف در سمت شهردار تهران.
چند دستگی اما تنها سهم اصلاح‌طلبان نبود؛ رد صلاحیت‌های گسترده دامن اصول گرایان را هم گرفت و افرادی چون «علیرضا دبیر»، «الهه راستگو»، «مرتضی طلایی» و «عباس جدیدی» رد صلاحیت شدند. اگرچه برخی از آن ها در مرحله بعد صلاحیت شان مورد تایید قرار گرفت. «مهدی چمران»، رییس فعلی شورای شهر تهران هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها را به سیاسی کاری متهم کرد. در نهایت، «محمد محمودی‌شاه‌نشین»، عضو هیات رییسه این هیات گفت گرایش‌های سیاسی در رد صلاحیت‌ها دخیل نبوده است و تنها مواد ۲۶ و ۲۹ قانون شوراها مد نظر قرار گرفته اند؛ یعنی اقلیت‌های دینی و سوابق داوطلبان.
از سوی دیگر، «جبهه پایداری انقلاب اسلامی»، تشکل تندروی اصول گرا که پیش‌تر حمایت خود را از «ابراهیم رییسی» در انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرده بود، در اطلاعیه‌ای خبر داد که برای انتخابات شورای شهر تهران لیستی ارایه نخواهد داد و از هیچ لیستی هم حمایت نکرد.
حالا لیست «خدمت» بنا است جریان اصول‌گرا را در انتخابات شوراها نمایندگی کند؛ گروهی که همکاری با «جمنا»(جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی) را تحریم کرده بودند. پیام ویدیوی «حداد عادل» با الگوبرداری از پیام ویدیویی محمد خاتمی نیز در حمایت از همین لیست منتشر شد. در حالی‌که «حسن بیادی»، دبیرکل «جمعیت آبادگران» و نامزد اصول گرا درباره این لیست گفته بود بسیاری از گروه‌های اصول گرا آن را قبول ندارند و بیش از ۱۵ گروه مشغول بستن لیست جداگانه هستند.
پیش از او نیز «حسین کنعانی مقدم» واکنش نشان داده بود که قرار است زیرمجموعه «جبهه ایستادگی» لیستی با عنوان «همت» ارایه دهد.
تا پیش از این، اصلاح‌طلبان شکایت داشتند که اصولگرایان با سیاسی کاری، سد راه آنها برای ورود به شوراهای شهر و روستا شده‌‌اند. حالا اصولگرایان هم با همین استدلال، شاکی هستند. علاوه بر این، هر دو طیف شکایت دارند که انبوهی از لیست های موازی و غیرواقعی در خیابان‌ها و شبکه‌های مجازی پخش می‌شود و ممکن است بر تعداد برندگان طیف آن ها تاثیر منفی بگذارد. انتخابات شوراها از قبل لیست محور بوده و اکنون جنگ لیست ها بیش از این که نقطه قوت باشد، به دغدغه و نگرانی تبدیل شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر