رفتگر محله و کابوس انتخابات

«مشهدی برات»، رفتگر محله است. کابوس مشهدی برات، «انتخابات» است. وقتی مردم کوچه و بازار رای خود را دادند و شور و هیجان و خشم و دل‏خوشی شان را ریختند کف خیابان و رفتند بخوابند، چهره شهر دیگر همان چهره پیش از انتخابات نبود. خیابان ها لباسی از کاغذ به تن کردند و مشهدی برات با یک سطل و کاردک تیز افتاد به جان دیوارها، تیرهای چراغ برق، صندوق های پست و باجه های تلفن.

با وجود منع و هشدار شهرداری، ستادهای انتخاباتی کاندیداها دست از چسباندن عکس نامزدهای مورد نظرشان روی در و دیوار شهر برنداشتند. انتخابات تمام شده اما چهره های خندان نامزدها روی دیوار خانه های مردم، کرکره مغازه ها، کف خیابان ها، حتی روی علامت های هشدار راهنمایی و رانندگی و ستون های برق فشار قوی به چشم می خورند.

مشهدی برات وقتی 11 سالش بوده از روستا به شهر آمده و الان 21 سال سابقه کار دارد. او از حقوق 35 هزار تومان شروع کرده و الان پایه حقوقش 825 هزار تومان است که با اضافه کار و مزایا، به یک میلیون و 170 هزار تومان می رسد. ساعت کاری مشهدی از یک نیمه شب تا هشت صبح است.

او هر شب باید شش خیابان را از سر تا ته با جارو بروبد و زباله ها را جمع کند و به محلی برساند که صبح به صبح ماشین شهرداری آن ها را جمع آوری می کند: «ما از همان شب بعد از انتخابات، حتی هنوز نتیجه معلوم نشده که شروع می کنیم. گاهی وقت ها هر کاری می کنم، یک عکس از دیوار کنده نمی شود و همان جا تا سال ها باقی می ماند تا خودش با آفتاب و هوا بپوسد و بریزد زمین. آوردن آب هم با سطل کار سختی است. این ها به کنار، مساله خطرات کار شبانه هم هست. این است که تمام روز حال و روز آدم عادی نمی شود. زندگی معمولی را از دست می دهی. با زن و بچه ات نمی توانی وقت بگذرانی چون تمام مدت روز باید بخوابی. حتی احتمال مرگ های عجیب هم در این شغل هست. چند سال پیش یک ماشین گذری توی تاریکی شب از روی یکی از همکارانم  گذشت و رفت. کار کردن در طول شب سختی های خودش را دارد.»

او قرارداد دارد ولی بیمه اش سامانی ندارد:  «بیمه داریم اما نداشتنش بهتر از داشتنش است. پیمان‎کار همه جوره از زیر بار تعهدش در می رود. اول زیر نظر شهرداری بودیم که حقوق و مزایا کم تر بود. اما به هر حال، سر وقت دریافت می کردیم. حالا رفته ایم زیر نظر پیمان‎کار. پیمان‎کارها هم از خودشان هستند؛ یعنی فقط اسمش عوض شده. همان دولتی ها هستند که شرکت پیمان‎کاری زده اند ولی بهتر و راحت تر می توانند از چهار طرفِ حقوق ما بزنند. گاهی سه ماه حقوق‎مان را نمی دهند. بیمه مان قطع می شود تا چند ماه.»

او برای دوران انتخابات، فقط چند ساعت اضافه کاری می گیرد: «بچه ها می گویند پیمان‎کار قرارداد خیلی خوبی با شهرداری بسته است تا وضعیت شهر را شب انتخابات عادی کند. از دولت پول گرفته اند اما چرا پول ما را نمی دهند؟ الله و اعلم. آن ها می دانند ما محتاجیم و هیچ جا نمی رویم. من با 48 سال سن کجا بروم؟  فقط همین کار را بلدم.»

فعالان حقوق کارگری و صنفی بارها شرکت های پیمان کاری را به «استثمار» رفتگران و «برده داری نوین» متهم کرده و می گویند برای این شرکت ها که معمولا به کارتل های دولتی و نظامی وابسته اند، کارگردان شهرداری به مثابه یک مهره برای راه اندازی یک سیستم سوددهی هستند.

در ایران، عمده تبلیغات نامزدهای انتخاباتی بر خلاف رویه کشورهای پیشرفته که صرفا از طریق رسانه های مجازی یا رسانه های رسمی برنامه هایشان را اعلام می کنند، به روش سنتی و کاغذی انجام می شود.

مشهدی برات می گوید انتخابات زیادی را پشت سر گذاشته و هر بار از بی ملاحظگی مردم تعجب کرده است.  یکی از آرزوهای او این است که زنده بماند و انتخاباتی را به چشم ببیند که در آن از هیچ گونه تبلیغات کاغذی استفاده نکنند چون به جز همکارانش، دلش برای آن همه درخت و کاغذی که برای یک جنگ و جدال سیاسی هدر می روند، می سوزد.