پایان جشنواره تیرگان؛ چند روز زندگی ایرانی در قلب کانادا

شب گذشته جشنواره «تیرگان» در میان شور و شوق حضار و تماشاچیان به پایان رسید. در سه روز گذشته، نوای خاطره انگیز گیتار «لیلی افشار»، رقص «شاهرخ مشکین قلم»، صدای «مژگان شجریان»، کف و سوت تماشاچیان برای نمایش «آرش» به کارگردانی «سهیل پارسا»، موسیقی «رعنا منصور»، انواع رقص‌های محلی و موزیک‌های ایرانی و ده ها برنامه هنری و فرهنگی دیگر، خاطره دل‏پذیری را در ذهن تماشاچیان ایرانی و غیرایرانی مقیم کانادا از فرهنگ و هنر ایران به جای گذاشت.

تیرگان فقط یک فستیوال نیست، نمایش چند روزه زندگی ایرانی است؛ از عطر لذت بخش بستنی‌ها و فالوده‌های ایرانی که هر روز در محوطه «هاربر فرونت سنتر» به فروش می‌رسند تا سخن‎رانی زنانی که با وجود همه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های حکومت جمهوری اسلامی، به هرآن چه می‌خواسته اند، رسیده‌ و قوی‌تر شده‌اند.

مخاطبان این فستیوال فرهنگی تنها بزرگ‏سالان نیستند؛ رقص هیپ هاپ، حباب بازی، شعبده بازی، انواع بازی‌ و موسیقی، کودکان زیادی را راهی محوطه هاربر فرونت سنتر کرده است؛ کودکانی که همه به زبان انگلیسی حرف می‌زنند اما در ایرانی‌ترین فستیوال فرهنگ و هنر، سرخوشانه قدم می‌زنند و بیلبوردهای برنامه‌های هنری را می‌خوانند.

یکی دیگر از برنامه‌های پربیننده این جشنواره در چند روز اخیر، رقص شاهرخ مشکین قلم با صدای «فریبا مهاجر» بود. برنامه او، «دریای خزر تا خلیج فارس» نام داشت و همراه با موسیقی زنده و آواز نقاط مختلف ایران ‌رقصید. پیچ و تاب‌های بدن شاهرخ مشکین پور، تماشاگران غیر ایرانی را هم محو هنر او کرده بود. مشکین قلم از هنرمندان ایرانی است که از اولین دوره برگزاری تیرگان در این جشنواره حضور داشته است. او می‌گوید: «در برنامه امسال با موسیقی نقاط مختلف کار کردیم تا ایران را از خزر تا خلیج فارس به هم پیوند دهیم.»

تک نوازی گیتار لیلی افشار هم یکی دیگر از پرطرف‏دارترین برنامه‌های چند روز گذشته این جشنواره بوده است. او اولین زنی است که در رشته گیتار دکترا گرفته است. لیلی افشار 16 سال است که هر سال برای تدریس گیتار و برگزاری کنسرت به ایران می‌رود. او دو روز پیش از ایران بازگشته است تا خودش را به فستیوال تیرگان برساند. او اولین بار است که به این جشنواره دعوت شده است: «توسط "بابک امینی" با این جشنواره آشنا و دعوت شدم. برایم سخت بود که از ایران بیایم اما هر وقت می‌فهمم ایرانی‌ها قرار است با یک‎دیگر کاری انجام دهند و دست در دست هم دهند، قلبم تندتر می‌زند. برای همین خودم را به تیرگان رساندم و از این برنامه‌های منظم شوکه شدم.»

او در روز اختتامیه هم نیم ساعت با گیتار به تک نوازی چرداخت. بخش آهنگ‌های ایرانی و آذری او تماشاگران را غافل‏گیر کرد: «هر جا کنسرت اجرا می‌کنم، اغلب تماشاگران با موزیک‌های آذری- ایرانی ارتباط بیش تری برقرار می‌کنند. برای غیر ایرانی‌ها هم این آهنگ‌ها جدیدتر و خواستنی‌تر است.»

«فرهاد محیط» یکی از سخن‎رانان فستیوال تیرگان بود. خودش تاکنون موفقیت زیادی در حوزه تجارت به دست آورده اما موضوع سخن‏رانی او مجسمه آزادی است که ایرانیان در روز استقلال امریکا به این کشور هدیه داده اند. او یکی از اعضای «موسسه فرهنگ» کالیفرنیا است؛ همان بنیادی که اعضایش ایده ساخت و نصب این مجسمه را در یکی از مهم ترین خیابان‌های لس آنجلس اجرا کردند. او می‌گوید: «تیرگان و بنیاد فرهنگ مثل دو خواهر هستند؛ هر دو غیر سیاسی، غیر مذهبی و عام المنفعه و من خوشحالم که این جا حضور دارم.»

فرهاد محیط در سخن‎رانی‌ خود از چگونگی شکل‌گیری ایده مجسمه، مراحل جمع‌آوری کمک، انتخاب طرح مجسمه و... حرف می‌زند و می‌گوید: «حالا هر روز افراد بیش تری این مجسمه را می‌بینند و درباره آن و فرهنگ ایران کنجکاو می‌شوند.»

سمینار زنان که در موزه «آغاخان» شهر تورنتو برگزار شد هم یکی از بهترین کارگروه های جشنواره تیرگان بود. موفق‌ترین زنان ایرانی-امریکایی و ایرانی-کانادایی دور هم جمع شدند و از راه هایی که برای رسیدن به موفقیت طی کرده‌اند، حرف زدند؛ راه‌هایی که آسان نبوده اما آن‌ها را خسته نکرده‌اند.

سمینار زنان با پیام ویدیویی نخست وزیر کانادا و سخن‎رانی «رضا مریدی»، از نمایندگان کنگره کانادا آغاز شد. «رودی بختیار»، «آذر نفیسی»، «شهلا ثابت» و «شهره آغداشلو» هم از شرکت‌کنندگان این سمینار بودند. «علی احساسی»، یکی از نمایندگان کنگره عوام کانادا که در این مراسم حضور داشت، می‌گوید: «حرف‌های زنان موفق ایرانی که هر کدام در کشورشان به خاطر زن بودن با ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های زیادی رو به رو بوده‌اند، قلب تمام زنان دنیا را گرم نگه می‌دارد.»

مراسم تقدیر از «بهرام بیضایی» با سخن‏رانی «مژده شمسایی»، «عباس میلانی» و چند نفر دیگر شوق و شور زیادی را دربین ایرانیان حاضر به وجود آورد. بهرام بیضایی سال‌ها برای فرهنگ ایران تلاش کرده است و حالا تیرگان به پاس یک عمر فعالیت هنری او در زمینه ادبیات و سینما، از وی تقدیر کرد. عباس میلانی می‌گوید: «کارهایی را که بیضایی برای فرهنگ ایران انجام داده، فقط با کاری که شکسپیر شاعر و نمایش‏نامه نویس انگلیسی انجام داده، قابل مقایسه است.»

تیرگان در میان شادی و تشویق تماشاگران ایرانی و غیر ایرانی افتتاح شد و در میان شور و شوق همه آن‌ها به پایان رسید. غیر ایرانی‌هایی که در این جشنواره شرکت کردند، حالا بیش تر از گذشته از هنر و فرهنگ ایران می‌دانند و با شنیدن نام ایران، یاد موسیقی‌های محلی، رقص‌ها و طعم دل‏پذیرغذاهای خوش‏رنگ و خوش‎بو آن می‌افتند. یکی از داوطلبان کمک به تیرگان می‌گوید: «رسالت تیرگان همین است.»