۹ کشته، ۲ قطع عضو و ۲ قطع نخاع ماحصل سفری نیمه‌شبانه با راننده‌ای خواب‌آلود برای شرکت در اردوی توانمندسازی دانش‌آموزان است؛ این‌بار در روستای قلعه بیابان داراب از توابع استان فارس. یک روز عزای عمومی در استان هرمزگان برای دانش‌آموزان اهل بندرعباس و شیون خانواده‌ها و همکلاسی‌های دختران نوجوان از دست رفته، نه داغی را کم کرده و نه مرهی بر آن بوده است. حالا خانواده‌ها مانده‌اند و طی مراحل حقوقی برای دریافت دیه و هزینه‌های درمان.
ساعت ۵ صبح روز جمعه، ۱۰ شهریور ماه در حادثه جاده‌ای دیگر، اتوبوس حامل دانش‌آموزان مقطع دبیرستان اهل هرمزگان که به سمت شیراز در حرکت بودند، در پی برخورد با قرنیز پل و ترکیدگی لاستیک جلو، واژگون شد و ۷ دانش‌آموز به همراه یک سرپرست و کمک راننده جان باختند. گفته میشود که فاصله رسیدن اورژانس و گروه امداد چنان طولانی بود که اگر کم‌تر طول می‌کشید، شاید این نوجوانان زنده می‌ماندند.
حالا رییس دادگستری شهرستان داراب اعلام کرده است که دیه دانش‌آموزان جان‌باخته و مصدوم سریع‌تر پرداخت میشود. وزارت آموزش و پرورش هم در اطلاعیه‌ای گفته است که تمامی هزینه‌های درمان مصدومان را تقبل می‌کند و بیمه دانا هم اعلام کرده است که غرامت مصدومان و جان‌باختگان این حادثه را پرداخت می‌کند. اما هنوز مشخص نکرده‌اند که مقصر این حادثه کیست. نمایندگان مجلس به آموزش و پرورش حمله می‌کنند، برخی به وزارت راه و جاده‌های غیراستاندارد، گروهی هم راننده را مسوول می‌دانند.
به عنوان نمونه رضا انصاری، نماینده داراب در مجلس شورای اسلامی در پی این حادثه آموزش و پرورش را مسوول مرگ این دانش‌آموزان دانسته است که در اجرای آیین‌نامه‌های اردوهای دانش‌آموزی کوتاهی کرده‌اند. البته او خواستار تدوین آیین‌نامه‌های دقیقی شده است که مشخص می‌کند چنین آیین‌نامه‌هایی هنوز موجود نیست. به گفته وی این اتوبوس گنجایش ۴۴ نفر را نیز نداشته است. از سوی دیگر محمود غیبی، مدیر سازمان دانش‌آموزی که این دانش‌آموزان تحت پوشش آن بودند نیز پس از این حادثه از سمت خود استعفا داد.
موسی برزین‌خلیفه‌لو، حقوق‌دان در گفت‌وگو با «ایران وایر» شرح داد که در قوانین ایران مقررات خاصی نسبت به جبران خسارت در تصادف‌های رانندگی وجود ندارد بلکه در قالب دیه به آن رسیدگی میشود. مصدومان و اولیا دم کشته‌شدگان می‌توانند از مقصر حادثه مطالبه دیه کنند که در این صورت، اگر اتوبوس بیمه بوده و شامل این نوع حادثه باشد، بیمه دیه را پرداخت می‌کند. اما اگر این نوع حادثه خارج از تعهدات بیمه باشد، دیه تحت شرایطی که حصول آن هم به راحتی امکان‌پذیر نیست، از صندوق تامین خسارت‌های بدنی پرداخت خواهد شد.
علاوه بر این طبق ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی اگر بی‌احتیاطی راننده منجر به مرگ شخصی شود، راننده مقصر به شش ماه تا سه سال حبس محکوم میشود. بنا به گفته برزین «مقامات آموزش و پرورش از بابت این حادثه مسوولیت کیفری ندارند.»
از سوی دیگر در برخی گزارش‌ها آمده است که جرثقیل پس از چندین ساعت تاخیر، به محل حادثه رسیده است. در این صورت به گفته این حقوق‌دان اگر مسوولان مربوطه در ارسال آمبولانس و جرثقیل کوتاهی کرده باشند؛ بر اساس مقررات شغلی خود «مجازات انتظامی» خواهند شد: «اما این‌که بگوییم از لحاظ حقوقی مرگ یا قطع عضو برخی به دلیل دیر رسیدن آمبولانس یا جرثقیل بوده است، بسیار بعید است.»
مجازات انتظامی، مجازاتی است که سازمان‌های مربوطه بدون مراجعه به دادگاه و قوه قضاییه بنا به آیین‌نامه‌های داخلی خود وضع می‌کنند.
در عین‌حال برخی از خانواده‌ها خبر داده‌اند که فرزندان‌شان بدون دریافت رضایت‌نامه کتبی به این اردو فرستاده شده‌اند. البته ممکن است رضایت‌ها شفاهی داده شده باشد اما در این‌صورت، به گفته برزین، نگرفتن رضایت‌نامه هم باعث ایجاد مسوولیت کیفری نخواهد شد بلکه «اگر از لحاظ مقررات مربوط به آموزش و پرورش گرفتن رضایت‌نامه ضروری بوده است، مسوولان مربوطه مرتکب تخلف انتظامی شده‌اند. یعنی مدیر مدرسه یا فردی که مسوول دریافت رضایت‌نامه‌ها بوده است.»
به گفته این حقوق‌دان مسوولیت حقوقی این تصادف برعهده راننده است که به گفته مقامات در حال حاضر در بازداشت به سر می‌برد.
البته طی مراحل قانونی برای دریافت دیه هم به آسانی امکان‌پذیر نیست. اگرچه بیمه دانا و وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده‌اند که متقبل این هزینه‌ها می‌شوند ولی بنا به سابقه چنین حوادثی، ممکن است این اقدام چندین سال به طول انجامد و با موانعی مواجه شود.
به گفته برزین از جمله این موانع تعداد زیاد شاکیان این پرونده است که باعث نامه‌نگاری‌های بسیار و به طول انجامیدن رسیدگی میشود: «از طرف دیگر لازم است تمامی مجروحان در پزشکی قانونی معاینه شده و میزان خسارات وارده مشخص شود. هر شخص می‌تواند به نظر پزشکی قانونی اعتراض کند که این هم زمان‌بر خواهد بود. مشکلات مربوط به بیمه را هم اگر در نظر بگیریم باید بگوییم مهم‌ترین مشکل این پرونده به طول انجامیدن دادرسی خواهد بود. البته با توجه به حساسیت رسانه‌ها در این مورد شاید مسوولان قضایی تدابیر ویژه‌ای برای رسیدگی به این پرونده در نظر بگیرند اما به صورت عادی رسیدگی به چنین پرونده‌هایی چند سال طول می‌کشد.»
این حقوق‌دان در نسبت با چنین پرونده‌هایی تجربه شخصی هم دارد. برادر او در سال ۸۰ در راه اردویی دانشجویی، از دانشگاه تبریز به جمکران دچار چنین حادثه‌ای شد. در آن تصادف هم تعدادی از دانشجویان جان باختند و عده‌ای مصدوم شدند. درمان برادر این حقوق‌دان ۱۰ سال به طول انجامید و در این مدت، پاهای او ۵ بار مورد عمل جراحی قرار گرفت. از سوی دیگر دیه او هم ۵ سال بعد از حادثه پرداخت شد که بسیار کم‌تر از هزینه‌هایی بود که خانواده برای وی پرداخته بودند. البته پزشکان هم در عمل به اشتباه در پاهایش پلاتین کار گذاشته بودند.
بنا به گزارش‌های منتشر شده، از سال ۸۶ تاکنون بیش از ۱۰۰ دانش‌آموز در پی واژگونی اتوبوس‌هایی که در راه اردوهای مدرسه بودند، جان باخته‌اند. خصوصا اردوهایی به نام «راهیان نور» که برای بازدید از مناطق جنگ‌زده ایران ترتیب داده میشود. اسفند ماه ۸۶ بود که چنین حادثه‌ای در خوزستان ۲۲ کشته برجای گذاشت و کم‌تر از دو هفته بعد در فروردین ۸۷ حادثه‌ای دیگر جان ۲۷ دانش‌آموز را گرفت. در حادثه به من ماه ۹۰ «راهیان نور» باعث جان باختن ۳ دانش‌آموز دیگر شد. یکی از پرتلفات‌ترین این حوادث هعم مربوط به مهرماه ۹۱ است که ۲۶ دانش‌آموز دوم دبیرستانی اهل بروجن در حادثه‌ای این‌چنینی جان باختند و ۲۳ نفر زخمی شدند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر