close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

۱۸ پرسش و پاسخ مهم درباره نفتکش سانچی

۲۶ دی ۱۳۹۶
ایران وایر
خواندن در ۹ دقیقه
احتمالا کشتی چینی بعد از برخورد بدنه ی نفکش را پاره کرده و به قسمت مخزن رسوخ کرده، همانجایی که ماده ی قابل اشتعال حالا در تماس با اصطلاک و جرقه های بدنه ی فولادی دو کشتی قرار گرفته و به سرعت مشتعل شده
احتمالا کشتی چینی بعد از برخورد بدنه ی نفکش را پاره کرده و به قسمت مخزن رسوخ کرده، همانجایی که ماده ی قابل اشتعال حالا در تماس با اصطلاک و جرقه های بدنه ی فولادی دو کشتی قرار گرفته و به سرعت مشتعل شده

نفتکش سانچی غرق شده ولی دریایی از پرسش و ابهام باقی ماند، ابهام هایی که دست به دست در فضای مجازی می چرخند و هر کس فارغ از تخصص و اطلاعاتی که دارد، فرضیه و پاسخی برای حل شان تولید می کند. در گزارش پیش رو از خلال یک گفتگوی مجازی مفصل، نظرات یک کارشناس درباره مهم ترین پرسش های مطرح درباره سانچی استخراج شده است. کارشناسی با اکانت دریانورد در توییتر فعال است و به سوالات پاسخ داده، خود را مدرس دوره های دریایی با ده سال سابقه کار روی شناورهای نفتکش معرفی کرده است. در پاسخ به سوالات همچنین از نظر یک کارشناس دیگر هم استفاده شده است.

 

۱- کشتی ها تصادف می کنند؟

بله به راحتی! اگر عبارت collision at sea را گوگل کنید، نتیجه شما را شگفت زده خواهد کرد و خواهید دید که کشتی ها هم مثل سایر وسایل نقلیه آمار تصادف بالایی دارند. در یکسال اخیر سه کشتی نیروی دریایی آمریکا نیز در همان منطقه تصادف کرده اند. کشتی یک وسیله ی نقلیه است و اگر راهبرش خطا کند،‌ تصادف اتفاق می افتد. کشتی یک وسیله ی نقلیه است که توسط انسان هدایت می شود و دقیقا مثل یک ماشی می ماند. تمام دستگاه های کمک ناوبری ماشین هستند و قدرت تصمیم گیری ندارند. افسر ناوبر است که تصمیم نهایی را می گیرد. بنابراین خطای انسانی بخش جدا نشدنی از این ماجراست. اگر افسر ناوبری تصمیم اشتباهی بگیرد یا دیر تصمیم بگیرد، نتیجه اش می شود تصادف که اصلا اتفاق نادری نیست محدوده ی دریایی که تصادف رخ داده، یعنی از دریای چین تا دریای زرد، بسیار پر تردد و با سابقه ی زیاد حوادث دریایی است.

۲- آیا نفرات حاضر در نفتکش سانچی در موتورخانه بودند؟

خیر. دستورالعمل های ایمنی دریایی خیلی شفاف و مشخص هستند. بعد از تصادف باید تعادل کشتی، اطفا حریق و ترک کشتی را مدنظر قرار داد. هیچگاه هیچ دستوری مبنی بر پناه گرفتن در کشتی در حال غرق شدن نبوده و نیست.

۳- آیا کشتی چیزی به نام اتاق ایزوله یا اتاق امن دارد؟

خیر. فقط از موتورخانه تنها در زمان حمله ی دزدان دریایی به عنوان اتاق امن استفاده می شود. هیچ ناخدایی در یک کشتی گرفتار حریق که هر لحظه امکان غرق شدن دارد، از نفراتش نمی خواهد که در پایین ترین نقطه ی کشتی که موتورخانه است، پناه بگیرند. نهایتا نفرات در بحرانی ترین حالت با پوشیدن لباس شناوری و جلیقه نجات به دریا می زنند.

۴- امکانات ایمنی این کشتی چطور بوده است؟

امکانات ایمنی این مدل کشتی های نفتکش بسیار زیاد است. دو قایق نجات، 5 قایق نجات بادی، 14 حلقه ی نجات، جلیقه ی نجات و لباس شناوری بیشتر از تعداد سرنشینان. هر دو هفته یکبار هم پروسه تخلیه و استفاده از این تجهیزات تمرین می شود و همه نفرات دانش کافی دارند. همچنین امکانات اطفا حریق این کلاس کشتی ها بسیار زیاد است. دو نوع فوم مختلف با ظرفیت بالا، سیستم اطفا حریق با آب با تغذیه نامحدود از آب دریا، انواع کپسولهای قابل حمل در سایزها و تایپهای مختلف و ... در این کشتی وجود دارند. احتمالا دارد قایق های نجات طعمه انفجار شده باشند که پرسنل نتوانستد از آنها استفاده کنند.

۵- چرا پرسنل خودشان اطفا حریق نکردند؟

تصادف در نقطه ی بسیار بدی اتفاق افتاد. محموله ی کشتی 1میلیون بشکه میعانات گازی (condensate) بوده و به اندازه ی بنزین قابلیت اشتعال دارد. اطفا حریق نزدیک به 160 هزار تن سوخت در یک کشتی تصادف کرده و از کار افتاده، انتخاب اول یک ناخدا نخواهد بود.

۶- چرا آتش سوزی رخ داد؟

احتمالا کشتی چینی بعد از برخورد بدنه ی نفکش را پاره کرده و به قسمت مخزن رسوخ کرده، همانجایی که ماده ی قابل اشتعال حالا در تماس با اصطلاک و جرقه های بدنه ی فولادی دو کشتی قرار گرفته و به سرعت مشتعل شده. احتمالا تصمیم ناخدا به ترک کشتی طبق دستورالعمل ایمنی بوده و در حین جمع شدن افراد در محوطه ی قایق نجات گرفتار یک انفجار کاری شده اند و همه چیز برایشان به پایان رسیده است. کشتی طوری طراحی شده که رو به باد قرار می گیرد. باد شدید آن شب، سوخت نشت کرده را به سمت قبل که قایق نجات بوده، می برده و همراهش شعله های چند ده متری و حجم عظیمی از گازهای کشنده و دود را به قسمت عقبی برده و دسترسی و کارایی نفرات در امر نجات را کاهش داده است. به غیر از گرما، شعله، دود که روند عملیات و کارآیی نفرات را کند می کرده، تاریکی شب و از همه مهمتر، کشندگی گازهای سمی که تمام محوطه را دربرگرفته اند هم اضافه کنید. در این حین اگر انفجاری رخ داده باشد، همه بی پناه در معرض میلیون ها ترکش و صدها متر شعله و چند صد درجه گرما بوده اند.

۷- آیا کشتی ها جعبه سیاه دارند؟

بله، دستگاهی ضد ضربه، ضد آب و ضد حریق به نام VDR تمامی مکالمات پل فرمادهی، مکالمات رادیویی، اسکرین شات لحظه ای رادارها و نقشه های الکترونیک و سایر اطلاعات ناوبری مثل موقعیت جی پی اس، سمت و قطب نما و ... را در خودش هر لحظه ذخیره می کند. VDR توسط تیم امداد و نجات چینی روز قبل از غرق شدن برداشته شد و تحویل مقامات شد و از اطلاعاتش به راحتی می توان تمام جزئیات تصادف و واکنش های بعدی در پل فرماندهی را دید و شنید. جعبه سیاه طبق قانون تحویل پاناما خواهد شد ولی از ایران هم یک تیم در روند بررسی اطلاعات جعبه سیاه حضور خواهند داشت.

۸- چرا اجساد را پیدا نکردند؟

یک روز قبل از غرق شدن سانچی یک تیم امداد چینی موفق شد حدود نیم ساعت وارد سانچی شود. در همین نیم ساعت پیکر دو نفر و جعبه سیاه را خارج کردند. به خاطر دمای بالای محیط، ریسک انفجار و انتشار گاز بیش از این مقدور نبوده است.

۹- مقصر تصادف کیست؟

در تصادف کشتی ها مثل ماشین یک نفر مقصر و یک نفر متضرر نداریم بلکه درصدی از تقصیر بین طرفین توسط کارشناسان خبره تقسیم می شود. چون در دریا در هر صورت هر دو شناور موظف به انجام مانور جهت جلوگیری از تصادم هستند و وظیفه ی قانونی هر دو طرف ماجراست. کشتی ها بیمه های پوششی بسیاری دارند که تمامی ابعاد یک حادثه را برای مالک جبران می کنند، اعم از خسارت مالی، خسارت جانی و حتی مسئولیت های اجتماعی مثل خسارت ناشی از آلودگی زیست محیطی و ....

۱۰- آیا چینی ها کارشکنی کردند؟

چون دریانوردی در آبهای آزاد انجام می شود، قوانین بین المللی ای وضع شده که این نوع حوادث، کشورهای درگیر حادثه در خم و پیچ قوانین داخلی همدیگر نشوند. چینی ها از روز اول در صحنه حاضر بودند. با این حال در نظر بگیرید که دولت عقب افتاده و کمونیستی چین خیلی از کنوانسیونها و معاهدات بین المللی را نپذیرفته و تعهد و الزام ندارد. از طرفی چینی ها بسیار منفعت طلب و کاسبکار هستند و هیچ چیزی برایشان مثل پول اهمیت ندارد. آنها معمولا همه چیز را بسیار پیچیده و قرار دادی می کنند. احتمالا برای همین کارهایی که کرده اند، تاکنون صدها هزار دلار از ایران چاپیده و صدها هزار دلار دیگه فاکتور آماده کرده اند، درصورتی عملیات امداد و نجات طبق کنوانسیون های دریایی یک اقدام داوطلبانه و انساندوستانه است که در تمام دنیا ظاهرا به جز چین انجام می شود.

۱۱- با وجود این همه تکنولوژی مثل GPS و رادار و ...، یک سیستم برای جلوگیری از برخورد یا حتی هشدار در صورت نزدیک شدن کشتی ها درست نشده است؟

- سیستم ارتباطی کشتی ها یه تلفن ماهواره ای و ایمیل ماهواره ای هست که در اختیار کاپیتان است و شبانه روز وصل است. وجود رادار لزوما باعث پیش گیری از تصادف نمی شود. همه کشتی هایی که در طول تاریخ تصادف کردند، رادار داشتند. در هر کشتی فقط یه نفر مسئول هدایت و راهبری است و در پل فرماندهی مستقر شده. در آن ساعتی که تصادف رخ داده، کار عرشه هم تعطیل بوده، حتی روی عرشه هم کسی نبوده است.

۱۲- چرا از عملیات اطفا حریق هوایی استفاده نشد؟

اطفا هوایی برای کشتی استفاده نمی شود. کشتی یا از تجهیزات خودش استفاده می کند، اگه ناتوان باشد، از کشتی ها و یدک کش های آتشخوار استفاده می کنند.

۱۳- کشتی دوم چه شد؟

کشتی کریستال، کشتی باری بوده و غلات حمل می کرد. طبیعتا هیچ آتش سوزی و آسیب جدی نداشته. از سمت دماغه به نفتکش سانچی زده که محکمترین بخش کشتی هست و مخصوص مقاومت برای تصادف طراحی شده. یک سوم جلوی این کشتی آسیب دیده است. چون در تانکر ایرانی حریق رخ داده بود و خطر انفجار داشته و آن کشتی هم آسیب دیده بوده، از صحنه خارجش کردند.

۱۴- چرا کشتی گارد نظامی نداشت؟

کشتی ها بسیار مجهز و تمام اتوماتیک هستند و تعداد پرسنل کافی بوده و حتی بیشتر از حالت عادی بوده. تعداد نفرات قوانین خاصی داره و نمی تواند کمتر باشد. گارد نظامی فقط برای عبور از محدوده ی دزدان دریایی خلیج عدن استفاده می شود و سایر جاها لزوم و کاربردی ندارد.

۱۵- آیا کشتی به سمت کره شمالی حرکت می کرد؟

خیر، مالک بار کشتی شرکت هانوا توتال کره جنوبی است. کره جنوبی مهم ترین مشتری معیانات گازی ایران است.

۱۶- آیا امکان نجات افراد وجود داشت؟

از همان لحظه اول هیچ نشانی از حیات روی سانچی نبود.

۱۷- چرا وزیر نفت پیگیر ماجرا نبود؟

کشتی سانچی متعلق به سازمان تامین اجتماعی بود و به همین جهت وزیر کار و رفاه مسئول اصلی پیگیری ماجرا بود.

۱۸- چرا سانچی با پرچم پاناما تردد می کرد؟

پاسخ دکتر محمد هادی ذاکر حسین، دکترای حقوق کیفری بین المللی مدرس دانشگاه تیلبرگ هلند: سانچی در سال ٢٠٠٨ میلادی توسط كره ای ها برای شركت ملی نفتكش ایرآن ساخته شد. نامش سامان بود؛ تحریم ها كه شروع شد مجبور به تغییر نام و تغییر پرچم شد تا بتواند نفت ایران را جابجا كند. از پرچم مصلحتی استفاده می كرد. نامش نیز فرنگی شد از سامان و سپید به اسب دریا و سانچی تغییر یافت. مدتی پرچم تانزانیا را حمل می كرد؛ امریكایی ها فهمیدند و تانزانیا را تحت فشار قرار دادند. بعد از آن زیر پرچم پاناما رفت و از حیث قانون رسمی، ثبت شده این كشور و در مالكیت آن بود. عرصه كشتی، در صلاحیت دولت صاحب پرچم است. برای همین است كه جعبه سیاه سامان/سانچی را نزد صاحب قانونی اش یعنی پاناما بردند. ایران برای دور زدن از تحریم ها مجبور بود كه سامان را عروس هزار دامادی سازد كه هر جایی راهش بدهند. استفاده از پرچم مصلحتی امر رایجی است كه پاناما در آن بیشترین سهم را دارد؛ بیشتر برای فرار مالیاتی و استثمار كارگران اما گاهی هم برای رفع تحریم های ظالمانه. می گویند ایران ماجرای حریق سانچی را در ابتدا رسانه ای نكرد. این بی توجهی شاید دلیلش ترس از افشای هویت ایرانی آن بوده باشد. مصلحت اندیشی ای كه اگر چنین بوده باشد خلاف تدبیر بوده است.

ثبت نظر

گزارش

«مادر سارو قهرمانی می گوید بدن فرزندش کبود بوده»

۲۵ دی ۱۳۹۶
شیما شهرابی
خواندن در ۷ دقیقه
«مادر سارو قهرمانی می گوید بدن فرزندش کبود بوده»