پارادوکس کی روش؛ از غیب طولانی‌مدت تا گلایه در مالزی

پدرام قائمی،خبرنگار

صد روز به آغاز جام جهانی باقی‌مانده و «کارلوس کی روش» از غاز تنهایی‌اش خارج شده است. سرمربی تیم ملی بعد از اردوهای تیم ملی در آبان ماه، دیگر به ایران بازنگشت. بهمن‌ماه راهی تهران شد، اما نه برای تماشای لیگ که به عنوان سخنران، در همایش بانک سامان شرکت کرد.

اما حالا برنامه زندگی‌اش فشرده‌شده است. کی روش هفته گذشته در کارگاه آموزشی فیفا برای مربیان تیم‌های حاضر در جام جهانی شرکت کرد. بعد از کمپ لوکوموتیو مسکو که محل اردوی تیم ملی در دوران برگزاری جام جهانی است، بازدید داشت. او برای ترمیم زمین تمرین این کمپ با مدیران باشگاه «لوکوموتیو» مذاکره کرده است. کیفیت چمن این کمپ و همین‌طور جدا شدن سالن استقرار خبرنگاران از محل استقرار تیم در زمان ورود، جزو خواسته‌های «کی روش» بود. سرمربی ایران از روسیه به یونان رفت تا از نزدیک وضعیت «مسعود شجاعی»، «احسان حاج صفی» و «کریم انصاری‌فرد» را بررسی کند.

مسعود شجاعی در یک قدمی بازگشت به تیم ملی ایران است. مصدومیت اشکان دژاگه و درخشش مسعود در لیگ یونان، دو عاملی است که کی روش را برای بازگشت هافبک مهاجم ایرانی ترغیب می‌کند. کی روش در بدو ورودش به یونان در صفحه فیس‌بوک خود خطاب به مسعود شجاعی نوشت: «آفرین به مسعود. او خوب کار کرد و حالا رهبر لیگ یونان است.» شجاعی پس‌ازآن که حاضر نشد به دلیل بازی مقابل مکابی اسرائیل، از مردم عذرخواهی کند، دیگر از سوی کارلوس کی روش به تیم ملی ایران دعوت نشده بود.

کارلوس بعد از یونان روز دوشنبه به مالزی رسید تا در سمینار AFC برای مربیان فوتبال سخنرانی کند. او یکی از سخنرانان همایشی بود به نام « به سوی توکیو ۲۰۲۰» که برای ارتقای دانش مربیان آسیا برگزار شد. کی روش در این نشست به سابقه ۲۹ سال مربیگری خود اشاره کرد و در مورد خلاصه‌ای از چگونگی برنامه‌ریزی در فوتبال ایران طی دو پروسه بلندمدت و کوتاه‌مدت حرف زد. در نهایت، سخنرانی‌اش به بحث پیرامون تیم ملی ایران رسید.

آنچه از روی یادداشتی که از پیش تهیه کرده بود در این جملات خلاصه می‌شد: «آماده سازی تیم ملی فوتبال ایران برای جام جهانی بدون شک باید اصلی‌ترین اولویت فوتبال ایران باشد اما درباره این موضوع کسانی که حق دارند، باید تصمیم‌گیری کنند.» کی روش البته پیش از این اشاره کرد که «تردیدی نیست اهداف و رؤیاهای فوتبال ایران معطوف به جام جهانی ۲۰۱۸ است» و از خود به عنوان «طراح برنامه‌های تیم ملی» نام برد. سرمربی تیم ملی ایران ادعا کرد «تنها با برنامه آماده‌سازی شجاعانه، بی پروا و نوآورانه» می‌توان در روسیه به موفقیت رسید.

این نخستین بار نیست که کی روش در یک سخنرانی بین المللی یا مصاحبه با رسانه‌های انگلیسی‌زبان، از برنامه‌ها و همراهی فدراسیون فوتبال و بالاتر از آن، وزارت ورزش و جوانان گلایه می‌کند. «کی روش» نخستین بار با دستور «محمود احمدی‌نژاد» به ایران آمد. قرارداد او در حضور «علی سعیدلو» ساعت ۱۱ صبح روز ۱۵ فروردین‌ماه ۹۰ بسته شد. پیش‌ازاین سابقه نداشت قرارداد مربیان فوتبال ایران در حضور رئوسای سازمان تربیت‌بدنی یا وزاری ورزش امضا شود. «علی کفاشیان» رئیس وقت فدراسیون فوتبال گفته بود: «دولت بخش عمده‌ای از هزینه قرارداد کی روش را تقبل کرده است.»

اما این‌که چه کسی یا چه کسانی حامیان کی روش بودند، دلیلی برای مصالحه‌اش نمی‌شد. اول بار زمستان سال ۹۱ در گفت‌وگو با بخش فارسی شبکه BBC از «بدقولی‌های دولت» در قبال تعهدات به تیم ملی سخن گفت. این رفتار را بارها در مصاحبه‌های خود با «ESPN» و «SKY» تکرار کرد. از سال ۹۳ که گفت‌وگوی کی روش با رسانه‌های خارج از کشور (براساس قرارداد جدیدش) باید زیر نظر و تائید فدراسیون فوتبال انجام می‌شد، او گلایه‌های خود را در فیس‌بوک شخصی یا در کنفرانس‌های مطبوعاتی و سخنرانی‌هایش به زبان آورد. مثل آن چه در مراسم قرعه‌کشی جام جهانی روسیه دیدیم. سرمربی پرتغالی تیم ملی به‌صراحت گفت فدراسیون فوتبال از او خواسته تا با رئیس‌جمهور و مسئول دفترش دیدار کند. کی روش معنی این رفتار را گدایی تیم ملی از دولت ایران دانست.

اظهارات کی روش، گاهی با واکنش‌هایی همراه می‌شود. همین امروز وزارت ورزش به‌صورت غیرمستقیم مقابل سرمربی ایران ایستاد. «محمدرضا داورزنی» معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش و جوانان که امروز (سه‌شنبه) برای بازدید از مسابقات اسکی آلپاین قهرمانی آسیا به پیست «دربندسر» رفته بود درباره موضوع قطع همکاری کارلوس کی روش با تیم ملی فوتبال پس از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه حرف زد. او در حاشیه تماشای رقابت‌های اسکی گفت: « اولویت فعلی تیم ملی فوتبال، آمادگی حضور در جام جهانی است، نه تمدید قرارداد سرمربی.» داورزنی البته با گفتن این جمله که «از رسانه‌ها خواهش می‌کنم فعلاً به این موضوع نپردازند» نوعی ابهام را در مورد علاقه وزارت ورزش برای ادامه همکاری با سرمربی ایران نشان داد.

اما «کی روش» دقیقاً از چه چیزی گلایه دارد؟ وزارت ورزش انتقادات او را با توجه به حجم بودجه‌ای که در اختیار فدراسیون فوتبال برای آماده‌سازی تیم ملی گذاشته‌شده، بی‌دلیل می‌داند. «حسن روحانی» پس از صعود ایران به جام جهانی روسیه، با بازیکنان و کادر فنی تیم ملی دیدار کرد. پس از این دیدار، «علی آقازاده» سرپرست معاونت مالی وزارت ورزش و جوانان از اختصاص ده میلیارد تومان کمک دولت به فدراسیون فوتبال خبر داد. «آقازاده» همین‌طور گفت که پیش‌ازاین هم مبلغ ۵/۵ میلیارد تومان به فدراسیون فوتبال از طریق وزارت ورزش و جوانان و به دستور دولت پرداخت شده است. این مبلغ ده میلیارد تومانی که سرپرست معاون مالی وزارت ورزش و جوانان، به‌عنوان کمک دولت به تیم ملی فوتبال از آن یاد کرده، از بودجه فدراسیون در وزارت ورزش و جوانان جدا است.

داورزنی بعد از سخنرانی کی روش در مالزی به خبرنگاران گفته: «تصمیم گیری در مورد کی روش با فدراسیون است. ما در وزارت ورزش به تمامی وعده های خود عمل کرده ایم.»

بخشی از اعتراض کی روش به لغو بازی های دوستانه ایران مقابل اتریش، لهستان و آلبانی برمی گردد. هرچند فدراسیون فوتبال هنوز تلاش می کند تیم ملی اتریش را برای بازی دوستانه به یونان بیاورد، اما بعید است ایران حتی با این تیم درجه سومی اروپا هم روبرو شود.

کی روش در سخنرانی خود گفته: «این نظر فروتنانه اما اعتقاد راسخ من است که وجدان حرفه ای، من را مجاب به بیانش می کند.» سرمربی تیم ملی از فدراسیون فوتبال خواسته بود باشگاه های استقلال، پرسپولیس، ذوب آهن و تراکتورسازی از ملی پوش های خود در لیگ قهرمانان آسیا استفاده نکنند. همزمان با اردوی تیم ملی از اواسط اردیبهشت، تیم های حاضر در مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا باید دو بازی برگزار کنند. ایسنا گزارش داده که در فهرست کارلوس کی روش، 16 بازیکن از این چهار تیم به اردوی تیم ملی دعوت خواهند شد.

آن چه کی روش را مقابل وزارت ورزش قرار داده، موافقت وزارت ورزش با درخواست این چهار باشگاه برای در اختیار داشتن ملی پوش ها در لیگ قهرمانان آسیا است. مسئله ای که سرمربی تیم ملی را در فاز هجومی به فدراسیون و وزارت ورزش قرار می دهد.

گلایه‌های کی روش در مورد تعهد به آماده‌سازی تیم ملی، کمی با غیبت‌های مکرر او طی ماه‌های گذشته، حاضر نشدن در اردوهای ریکاوری بعد از لیگ، عدم حضور در ورزشگاه‌ها و ترجیح دادن سمینارهای بانکی به ملاقات با مربیان لیگ برتر فوتبال ایران در تضاد است.