نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد مسافران مترو در تهران از فعالیت و کیفیت کالاهای دستفروشان مترو «به نسبت زیاد راضی» هستند. نتایج این پژوهش در تازه‌ترین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «اقتصاد و مدیریت شهری» و با عنوان «کنکاشی در پدیده دستفروشی زنان در متروی کلان‌شهر تهران» منتشر شده است.
یکی از اهداف این پژوهش ارزیابی میزان رضایت مسافران زن مترو نسبت به فعالیت دستفروشان در مترو و کالاهای ارائه شده توسط آنها بوده است. ویژگی دستفروشان زن متروی تهران و دلیل گرایش این زنان به دستفروشی از دیگر اهداف این پژوهش اعلام شده است. این پژوهش در درجه نخست مشخص کرده مسافران زن مترو از حضور دستفروشان در مترو «رضایت نسبتا بالایی» دارند. این مطالعه میدانی همچنین به بررسی نظر مسافران زن مترو درباره «کیفیت، بهداشتی بودن، تنوع و قیمت محصول» ارائه شده از سوی دستفروشان پرداخته که نتایج آن در خور توجه است.
بر اساس نتایج این مطالعه مشخص شده که بیشترین رضایت مسافران زن مترو مربوط به قیمت اجناس ارائه شده از سوی دستفروشان است و در مجموع مسافران «از کالاهای ارائه شده توسط دستفروشان رضایت نسبتا بالایی دارند.»
دستفروشان زن حاضر در مترو، طیف گسترده‌ای از محصولات از جمله انواع لباس، خوراکی٬ تنقلات٬ لوازم آرایشی- بهداشتی، زیورآلات، برخی از لوازم آشپزخانه، لوازم جانبی الکترونیکی و لوازم التحریر را می‌فروشند. دست فروشان این کالاها را که به طور عمده محصول چین هستند را از عمده فروشی‌های موجود در بازار محدوده میدان پانزده خرداد تهیه می‌کنند و نسبت به استاندارد بودن آنها اطمینان ندارند.
این کالاها متناسب با فصل و نیاز مشتریان تغییر می‌کنند. این افراد از ساعت ۷ صبح تا ۹ شب در مترو به فعالیت می‌پردازند. ۵۸.۷ درصد از این افراد تمام روزهای هفته، ۲۶.۷ درصد آنها از شنبه تا پنجشنبه و ۱۴.۷ درصد نیز به صورت پراکنده و نامنظم در طول هفته به این فعالیت می‌پردازند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که ۶۶.۷ درصد دستفروشان همواره کالای ثابتی را بته فروش می‌رسانند، اما ۳۳.۳ درصد با توجه به شرایط٬ کالاهای مختلفی را به فروش می‌رسانند.
بر اساس نظرات دستفروشان هیچ‌یک از پرسش شوندگان برای سازمان، فرد خاص یا به صورت گروهی و شراکتی با فرد یا افراد خاصی کار نمی‌کنند و فعالیت آنها نوعی خوداشتغالی محسوب می‌شود. این تحقیق همچنین نشان می‌دهد ۵۲.۸ درصد از این افراد، قبل از دستفروشی ٬ دارای شغل دیگری بوده‌اند که یا از شغل قبلی اخراج و یا به دلایل دیگری آن شغل را از دست داده‌اند.
۹۲ درصد دستفروشان شرکت کننده در این تحقیق هم گفته‌‌اند در حال حاضر، دستفروشی در مترو شغل اصلی آنهاست و تمام درآمد خود را از طریق این شغل کسب به دست می‌آورند. دلیل انتخاب این شغل از سوی دستفروشان در این مطالعه هم «نداشتتن سرمایه کافی برای شروع کسب و کار رسمی» اعلام شده است.
«عدم یافتن شغل مناسب در بخش رسمی»٬ «فرار از مالیات و هزینه‌های اضافی»٬ «نداشتن مهارت برای سایر مشاغل»٬ «درآمد نسبتا مناسب این شغل نسبت به مشاغل دیگر» از دیگر عوامل گرایش این افراد به دستفروشی اعلام شده است.
یافته‌های این تحقیق تنها بخشی از واقعیت دستفروشان در مترو تهران را بازتاب می‌دهد که حضور فراوان آنها در خطوط مختلف مترو با اعتراض گروه دیگری از مسافران همراه است.
براساس اعلام مسئولان سابق شهرداری تهران٬ متروی این شهر بین چهار تا شش هزار دستفروش دارد که حدود ۶۰ درصد آنها مرد و مابقی زن هستند.
دستفروشان با این جمعیت بالا در نهایت به عضو جدایی ناپذیر متروی تهران تبدیل شده‌اند که برای تامین معاش زندگی خود رو به دستفروشی آورده‌اند.
دستفروشی زنان در مترو یکی از شکل‌های رایج دستفروشی در ایران است که از دید جامعه‌شناسان و مطالعاتشان هم پنهان نمانده است. در حالی که دستفروشی در مترو شغلی کاذب به حساب می‌آید، آمار نشان از افزایش سال به سال تعداد زنان دستفروش مترو دارد.
به اعتقاد گروهی از همین کارشناسان افزایش فقر٬ بیکاری و بحران‌های متعدد اقتصادی و اجتماعی از مهمترین عوامل گسترش پدیده دستفروشی در کلان‌شهرهای ایران است.
در این میان هستند مسئولان و کارشناسانی که دستفروشی را یک شغل کاذب می‌دانند که باید با آن مقابله کرد زیرا به بدنه اقتصاد کشور لطمه وارد می‌کند و با فروش اجناس قاچاق باعث بیکاری کارگرها و تضییع حق کسبه می‌شوند. علاوه بر آن، دیدگاه غالب٬ دستفروشان را عامل زشت شدن چهره شهر می‌دانند که با بساط‌گستری و سد معبر تخلف می‌کنند.
با این‌حال، با ادامه رکود اقتصادی و ناتوانی بخش رسمی در ایجاد اشتغال از یک سو و همچنین پدی دآمدن دیدگاه‌های نوین اقتصاددانان در رابطه با کارآفرینی که مشاغل غیررسمی را مکمل بخش رسمی می‌دانند، دیدگاه‌های رایج و برخوردهای سلبی با دستفروشان به چالش کشیده شده است. تابستان سال گذشته ۱۰ اقتصاددان با نوشتن نامه‌ای به شهردار وقت تهران، خواستار به رسمیت شناخته شدن این شغل و عدم برخوردهای خشن با دستفروشان شدند.
بیشتر بخوانید:
کودک، جوان و کهنسال؛ دختران و زنان دستفروش در پیاده روهای شهر
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر