بازی بعدی، اسپانیا؛ خشن باشیم و پرشور

ما احتمالا با یک بلندپروازی خاص به استقبال روز چهارشنبه می رویم. شاید شب ها در رویای پیروزی بزرگ بخوابیم، شاید خیال تکرار جشن های خیابانی را تکرار کنیم، شاید هم ته وجودمان کمی بلرزد از ترس.

پیروزی مقابل مراکش، بالاترین حد خوش بینی برای آغاز جام جهانی 2018 بود. حالا در دومین قدم، باید مقابل گران قیمت ترین تیم حاضر در روسیه قرار بگیریم که در تمامی ابعاد، براساس تمام پارامترها، یکی از سه بخت اول قهرمانی است. اسپانیا حتی در تناسب با سایر مدعیان قهرمانی هم تیم کامل تری است. تیم این کشور را کنار آرژانتینِ ناکام، آلمانِ مغلوب، حتی فرانسه پیروز یا برزیلِ افول کرده که قرار دهیم، خوفناک به نظر می رسد. مقابل پرتغال بیش از این که متکی به فرد باشد، کاملا یک دست و مجموعه ای کامل است.

با «اکبر محمدی»، سرمربی سابق تیم های ملی نوجوانان و جوانان ایران و «وحید هاشمیان»، ملی پوش سابق ایران به تماشای دوباره بازی با مراکش می نشینیم. اکبر محمدی این بازی را از زاویه متفاوتی می بیند: «کارلوس کی روش فلسفه مشخصی دارد که آن را مو به مو از روی دست "الکس فرگوسن" برداشته است. شما لابه‏لای حرف های فرگوسن، به یک نکته می رسید. او می گوید فوتبال 70 درصد تلاش و سخت‏کوشی شما است، 30 درصد هم شانس. بازی با مراکش با ریسک بزرگ کی‏روش شروع شد. شاید ما در ابتدای بازی، حتی از عربستانی که پنج گل از روسیه خورد هم ضعیف تر بودیم. اما این سیاست کی‏روش بود.»

این سیاست ویژه کارلوس کی‏روش است؛ 15 دقیقه ابتدایی بازی را به حریفش می دهد؛ هم توپ و هم حتی گاهی زمین بازی را. بعد به تماشا و تحلیل تمام پلن ها و برنامه های هجومی حریفش می نشیند. 75 دقیقه بعدی بازی، او با دستی پر و با خواندن تمام فکر و ایده های حریفش بازی می کند. این روش تاحدودی مقابل مراکش هم پیاده شد. اما اجرای آن نیاز به یک شهامت ویژه داشت.

وحید هاشمیان با این فاکتور شهامت هم عقیده است: «بله، شهامت می خواست. اما شهامت هم زاییده فکر شما است. این شما هستید که تعیین می کنید چه زمانی، کجا و براساس چه داشته هایی باید شجاعت به خرج دهید. کی‏روش ابزار دفاعی لازم مقابل مراکش را در دستش داشت. بازی را بسته آغاز کرد و به مراکش برای حمله کردن چراغ سبز نشان داد. ممکن بود در همان دقایق اولیه دروازه اش باز شود. این ریسک بود. این شهامت می خواست اما قبول کنیم که بهترین روش ممکن بود.»

روش ایران برای مقابله با مراکش هنوز مورد تحسین و طعنه «هروه رنار»، سرمربی مراکش است. او گفته است که کی‏روش برای لحظه به لحظه اش فکر داشت و ما را بازی داد.

اکبر محمدی این جمله را کامل تر تعریف می کند: «کی‎روش بازی با روان را خوب بلد است؛ نه فقط در جنگ های رسانه ای و دعوا با مربیان. او تمامی پلن های هجومی مراکش را در کم‏ترین زمان ممکن بیرون کشید. درست وقتی مراکشی ها داشتند به این فکر می کردند که با یک حریف دست و پا بسته که برای خوب باختن به روسیه آمده بازی می کنند، تیر خلاص خود را به روح آن‏ها زد. آن ضدحملات ایران، مراکشی ها را عصبی کرد. شما نمی دانید وقتی "سردار آزمون" به قلب خط دفاعی مراکش زد، چه بلایی بر سر مراکش آمد. تازه فهمیدند ایران آن جلو، سه بازیکن سرعتی با قدرت حمل توپ فوق العاده دارد. حالا نمی توانستند مثل قبل حمله کنند یا از آن طرف، دفاع را خالی بگذارند. در یک فضای گنگ مانده بودند.»

این تخریب فکری، مراکشی ها را نه تنها عقب نگه داشت که حتی باعث از دست رفتن برنامه های تاکتیکی آن ها، چه در دفاع و چه در حمله شد. اما چه قدر این روش در بازی های بعدی جواب می دهد؟ وحید هاشمیان می گوید: «این روش کی‏روش است و او استاد این مدل از بازی شده است. نمی شود از او ایراد گرفت که چرا در ابتدای بازی، تیم خود را این حد عقب نگه می داری. ما یا باید به تفکر کی‏روش اعتماد کنیم یا نه و بگوییم با مدل ما جلو برو. شاید روش های مربی‏گری کی‏روش اصلا مورد علاقه من نباشد ولی می بینم که او با همین روش نتیجه می گیرد.»

کار کی‏روش، یک ریسک بزرگ بود. تصور کنید کرنری که بازیکنان مراکش با تغییر تاکتیک، زمینی فرستادند و به پشت 18 قدم رسید، از زیر پای مهاجم مراکش نمی لغزید و رد نمی شد. صحنه ای که توپ در شش قدم ایران میان مدافعان ما و مهاجمان مراکش پر پر می زد که یا وارد دروازه شود، یا بیرون برود هم همین طور. کار تمام نبود؟

نمونه همین اتفاق در بازی با ترکیه افتاد. گل اول را خوردیم، گل دوم روی ضدحمله وارد دروازه ایران شد، بعد هم با شکست برگشتیم. اکبر محمدی می گوید: «کی‏روش یک بلاتکلیفی بزرگ برای همه دنیا درست کرده است. حتی ما نمی دانیم که او می خواهد همیشه دفاع مطلق بکند یا در پی آن است که 20 دقیقه اول بازی را به حریف بدهد. کسی دقیقا مطلع نیست که بازی را هجومی آغاز خواهد کرد یا اصلا میانه زمین را می بندد.»

باز هم می توان به جملات تاریخی الکس فرگوسن برگشت؛ کسی که محمدی هم او را الگوی تمام قد کی‏روش می داند. فرگوسن با یک فلسفه ویژه در فوتبال زندگی کرده است که می گوید: «تمام بازی ها با یک روش مشخص آغاز می شوند اما توقع نداشته باشید که بازی با همان روند هم به پایان برسد.»

کی‏روش در جریان هر بازی، مدل های رفتاری تیمش را براساس دقایق بازی تغییر می دهد؛ مانند بازی با مراکش. اما آیا این روش برابر اسپانیا جواب خواهد داد؟

وحید هاشمیان را به تار و پود فکری کی‏روش می بریم. او دچار تردید می شود: «هیچ چیز قابل پیش بینی نیست. او گفته است بازی را هجومی آغاز می کنیم. این شاید فقط یک پولیتیک نباشد و ایران بازی را در دست بگیرد. مساله این است که کی‏روش قطعا برای بازی با اسپانیا، تیم جدیدی را به زمین می فرستد، نه همان بازیکنانی که مقابل مراکش بازی کردند. فکر می کنم او ماه ها است که به روش های خود فکر کرده و حتی برای هر سه بازی، سه مدل متفاوت از ترکیب یا تاکتیک را در نظر گرفته باشد.»

این که کی روش شاید به اسپانیا هم پولیتیک بزند، غیرقابل درک نیست. طبیعی خواهد بود که سرمربی ایران باز هم با حریفش بازی کند. هاشمیان به ورود یک تازه وارد، یعنی «فرناندو هیرو» روی صندلی سرمربی‏گری اسپانیا اشاره می کند و می گوید: «مسلما او به اندازه "لوپتگی"، روی افکار کی‏روش تحقیق نکرده است و این شاید برگ برنده ما باشد.»

اما اکبر محمدی خلاف این نظریه را دنبال می کند: «من کادر رهبری تیم ملی اسپانیا را از نزدیک می شناسم. آن‏ها از 10 سال قبل، یک تیم مشاوره فنی ثابت را کنار تمام سرمربی های خود داشته و هنوز هم دارند. آن تیم مشاوره به هیرو همه چیز را در مورد ایران و کی‏روش خواهند گفت.»

از دیدگاه اکبر محمدی، بازی اول نشان داد که تغییر مربی در تیم ملی اسپانیا تاثیرگذار نیست: «بازیکنان اسپانیا هر کدام یک مربی هستند. "آندریاس اینیستا" همین الان با سه پیشنهاد مربی‏گری در فوتبال اروپا و اسپانیا روبه رو است. وقتی شما در این سطح قرار می گیرید، چه قدر فرق می کند که چه کسی و از چه زمانی مربی شما می شود؟»  

وحید هاشمیان بازی ایران و اسپانیا را شبیه سازی از مدل «ایران – آرژانتین» در سال 2014 می داند: «ما می دانستیم که کی‏روش برای آرژانتین برنامه داشت. می دانستیم که برای تک تک فضاهای زمین نقشه هایی دارد. بعید می دانم همین رویه را برای بازی با اسپانیا تکرار نکند. من فکر می کنم باید سرعت حرکت توپ اسپانیا را کم کرد و این مهم‏ترین دستور کی‏روش باید باشد.»

سرعت حرکت توپ؛ این کلیدی ترین بخش داستان فوتبال باشکوه اسپانیا است. تیمی که توپ را هم از بازیکنان خودی و هم از مدافعان حریفش سریع‏تر جابه‏جا می کند. برتری اسپانیا در همین جابه‏جا کردن توپ در فضاهای محدود است. درست برخلاف مراکش که سعی می کرد بازی را در عرض عوض کند، به کناره ها ببرد، «اورلب» کند و دوباره برگردد به عمق دفاع ایران.

اکبر محمدی می گوید: «بازی ما مقابل اسپانیا برای من یک معنی ویژه دارد و آن هم «دقایقی جهنمی» است. من امیدوارم 70درصد تلاش و 30 درصد سخت‏کوشی همراه ما باشد.»

وحید هاشمیان و اکبر محمدی، هر دو از فاکتورهای لازم برای موفقیت مقابل اسپانیا حرف می زنند. هاشمیان روی قدرت فکری بازیکنان تاکید می کند: «ما می دانیم کی‏روش شورورزی خاصی برای بازیکنان دارد. مهم ترین امیدواری ما همین است که بتوانیم با روحیه ای که برای بازیکنان می سازد، قدرت اجرایی تیم در زمین بالاتر برود. یادمان باشد که تاکتیک ها همیشه هستند، همه تاکتیک ها را هم مربیان می شناسند. مساله اصلی، بازیکنانی هستند که قدرت اجرای آن برنامه ها را داشته باشند؛ حتی فراتر از خودشان.»

اکبر محمدی اما بر توان روحی و جسمی بازیکنان تاکید دارد: «ما باید بازی را به سمت درگیری های فیزیکی و بازی درگیرانه ببریم. عامیانه کلام من این است که باید خشن بازی کنیم و سرعت بازی اسپانیا را با خطاهای فنی در همان اولین قدم بگیریم. اما در عین حال مهم است که داور به بازیکنان ما کارت ندهد چون تیمی که کارت می گیرد، خود به خود با ترس بازی می کند. اما چاره ای نیست. از سویی دیگر، معتقدم ظرفیت روحی بازیکنان ما باید مقابل اسپانیا حتی از بازی با آرژانتین هم بالاتر باشد.»

کلام آخر با اکبر محمدی، مردی که مربی بیش از نیمی از بازیکنان این تیم ملی در رده های پایه بوده است، به ستاره های کنونی تیم برمی گردد. «علیرضا بیرانوند»، «مرتضی پورعلی گنجی»، «حسین حسینی»، «روزبه چشمی»، «علیرضا جهانبخش»، «وحید امیری» و سردار آزمون شماری از بازیکنانی هستند که از تیم های پایه تحت مربی‏گری محمدی به روسیه رسیده اند. او حالا می گوید: «سردار، جهانبخش، میلاد، مرتضی، بیرانوند و چشمی بازیکنان من بودند. من علیرضا جهانبخش را در بالاترین سطح جهانی می بینم. امیدوارم سردار باز هم آن ضربه روحی بزرگ را به پیکره اسپانیا بزند. من به این بچه ها ایمان دارم.»