دانش‌آموزان محروم افغانستانی چگونه می‌توانند حق خود را پیگیری کنند؟

با وجود وعده محمد بطحائی، وزیر آموزش و پرورش مبنی بر ثبت نام تمام مهاجران قانونی و غیرقانونی در مدارس، روند ادامه تحصیل این گروه از مهاجران از سال‌های قبل سخت تر هم شده است.

دشوارتر شدن این روند در پی بخشنامه جدید اداره کل امور اتباع خارجی وزارت کشور روی داده است. در بخشنامه جدید این وزارتخانه که اواخر تیرماه صادر شده، ادامه تحصیل "اتباع غیر قانونی" منوط به در اختیار داشتن مدارکی شده که بخش بزرگی از این جمعیت فاقد آن هستند؛ دستوری که به نوشته رسانه ها، با هدف محروم‌سازی عملی این دانش‌آموزان از تحصیل در آموزش و پرورش ایران صادر شده است.

این بخشنامه همزمان با اعمال برخی سیاست‌های سختگیرانه در مورد اقامت مهاجران افغانستانی از سوی وزارت کشور صادر شده است. 

در ابلاغیه جدید، تنها کودکان اتباع افغانستانی «دارای برگ حمایت تحصیلی از سال گذشته» یا «دارای مدارک نامعتبر صادره از ایران» مجاز به ادامه تحصیل شناخته شده اند؛ در حالی که بسیاری از این مهاجران حتی از داشتن همین مدارک هم محروم هستند.

برای مثال، همراه داشتن کارنامه مدرسه دولتی از سال تحصیلی قبلی یکی از مدارکی است که مدارس برای ثبت نام این دانش آموزان ملزم شده‌اند. در حالی که بسیاری از آنها سال گذشته با ثبت‌نام نشدن در مدارس دولتی، مجبور به ادامه تحصیل در کلاس‌هایی شده اند که برخی سازمان‌های غیردولتی برگزار کرده و مدارک آنها برای مدیران مدارس، معتبر نیست.

دومین مشکل هم لزوم شرکت در سرشماری سال گذشته و اثبات یک سال اقامت در ایران برای دریافت "کارت حمایت تحصیلی" است. در حالی که به نوشته روزنامه شرق، سرشماری سال گذشته "اتباع غیرقانونی" «به‌هیچ‌وجه فراگیر نبود و در عرض دو هفته به شکلی شتاب‌زده و بی‌برنامه انجام شد، درحالی‌که نه خانواده‌های مهاجر از ضرورت‌ها و نتایج عملی آن اطلاع داشتند و نه خود مسئولانِ امر جدیتی نشان دادند. همچنین بسیاری از خانواده‌ها که بعد از پایان آن طرح وارد ایران شده‌اند (از جمله خانواده‌هایی که تلاش‌شان برای مهاجرت دوباره از طریق ترکیه ناکام مانده و به ایران و افغانستان دیپورت شده بودند)  فاقد حداقلِ مدارک‌ هستند. » 

اجبار به مهاجرت به شهرهای دیگر برای دریافت "کارت حمایت تحصیلی" از سوی وزارت کشور و از سوی دیگر الزام برای تحصیل در شهر مبدا، از دیگر معضلات حل نشدنی است که امسال جلو پای مهاجران قرار گرفته است.

مسئولان چه کسانی هستند و چگونه پیگیری کنیم؟

اداره کل امور اتباع خارجی وزارت کشور این بخشنامه را صادر کرده است. احمد محمدی‌فر، مدیریت این اداره را بر عهده دارد. 

شماره تلفن این اداره کل ۸۸۷۸۷۶۶۴ و کد تهران هم ۰۲۱ است. دفتر این نهاد نیز در خیابان ولیعصر بالاتر از میدان ونک، میرداماد غربی، جنب شیرخوارگاه آمنه قرار دارد. 

دو معاونت در وزارت آموزش و پرورش هم می‌توانند پاسخگوی روند پیش آمده باشند. از آن جا که بخش زیادی از دانش آموزان در انتظار ثبت نام در مدارس، در رده تحصیلی ابتدایی هستند، معاون آموزش ابتدایی این وزارتخانه می‌تواند در مورد راه‌حل ها برای حل موانع تحصیل کودکان اتباع غیر ایرانی به شما پاسخگو باشد.

رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش است. [email protected] آدرس ایمیل شخصی او است. در وبسایت این وزارتخانه راه تماس مستقیم با این مدیر ارائه نشده است. 

معاونت ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات این وزارتخانه هم می‌تواند صدای شما را به دیگر مسئولان متولیان آموزش و پرورش کشور برساند.

دو شماره تلفن ۸۲۲۸۲۲۲۱ و  ۸۲۲۸۲۲۰۹ برای پاسخگویی به شما در این معاونت در نظر گرفته شده است. بعد از تماس با این معاونت می توانید شماره داخلی معاونت آموزش ابتدایی و معاون امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش را بپرسید و با مسسئولان صحبت کنید.

معاون امور بین‌الملل وزارت آموزش و پرورش که مرکز امور بین الملل و مدارس خارج از کشور هم هست، غلامرضا کریمی نام دارد. در مرکز امور بین الملل این وزارتخانه، معاونت های مختلفی هست که معاونت آموزش آن مسئول امور تحصیل اتباع خارجی است. تلفن این بخش ۲۲۰۸۱۲۹۲ است.

همکاران آقای کریمی امروز به تماس ایران‌وایر در این زمینه پاسخ ندادند. ولی شما می‌توانید با پیگیری بیشتر، پاسخ  سوال خود را بگیرید.

از مسئولان این مرکز هم می‌توانید در مورد راهکارهای آسان‌تر کردن تحصیلات اتباع خارجی قانونی و غیرقانونی سوال کنید.

اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم قول داده‌اند در صورت دریافت شکایت در این مورد حتما پیگیری کنند. میرزاده، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس  در گفتگو با روزنامه افغانستانی صبح نو گفته: «ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات هیچ شکایتی از این موضوع دریافت نکرده‌ایم. قبلا موردهایی از مشکلات تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی داشتیم ولی امسال هیچ شکایتی دریافت نکردیم. اگر مشکلی در شهر و یا مدرسه‌ای وجود داشته باشد، ما سریعا در مجلس شورای اسلامی، درباره مشکلات تحقیق و سعی می‌کنیم تا همه‌چیز را حل کنیم.»

۰۹۱۲۲۲۷۳۶۴۰ شماره تلفن آقای میرزاده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس است. با او تماس بگیرید و شکایات خود را در مورد سنگ‌اندازی های وزارت کشور به گوش او برسانید.

لطفا نتیجه پیگیری های خود را با ما به نشانی [email protected] در میان بگذارید.