چشم‌هایی که روز دربی برای بانوان تیز می‌شود؛ نصب ۵۰۰ دوربین شایعه است یا واقعیت؟

پدرام قائمی؛شهروندخبرنگار

خبر با تصاویری از دستگیری دو دختر منتشر شد؛ دو دختری که برای تماشای دربی تهران، با آرایش مردانه و پوشش مبدل قصد ورود به ورزشگاه «آزادی» را داشتند. در این تصاویر نشان داده می شود که دست‎بند به دست به سمت خودروی نیروی انتظامی برده می شوند.
اما حدود 20 بانوی ایرانی دیگر هم در همان روز با همان پوشش همیشگی، پشت درهای آزادی ایستادند و از ورود منع شدند؛ مانند تمام چهار دهه اخیر.

خبر دوم اما حیرت‌انگیزتر بود؛ ۵۰۰ دوربین مداربسته برای شناسایی دخترانی که با پوشش مردانه قصد ورود به ورزشگاه را دارند، در آزادی نصب شده است. رقمِ 500 دوربین کمی عجیب به نظر می‌رسد.

تماشاگران برای ورود به ورزشگاه 100هزار نفری آزادی، دو دسترسی و ورودی در ضلع‌های غربی و شرقی دارند. درِ غربی ورزشگاه کم‎تر مورد استقبال تماشاگران عادی قرار می‌گیرد چون سکوهای «وی آی پی»(VIP)، «وی وی آی پی»(VVIP)، جایگاه خبرنگاران و سالن همایش‌های آزادی در این سمت قرار گرفته اند. پس تماشاگرانی که بلیت‌های جایگاه ویژه را نداشته باشند، کم‏تر از این سمت وارد می‌شوند. سکوهایی که به ورودی شرقی متصل شده اند هم روبه روی دوربین‌ تلویزیونی قرار دارند. این سکوها مشهور شده‌اند به «روبه روی جایگاه».

از زمان تاسیس ورزشگاه آزادی، روی میله‌های اطراف زمین چمن و کنار بلندگوها، چندین دوربین وجود داشته است. تعدادشان به عدد 20 هم نمی‌رسید. اما بیرون ورزشگاه تقریبا از وجود دوربین‌های مداربسته تهی بود.

حالا خبرگزاری‌ها در ایران از نصب ۵۰۰ دوربین برای شناسایی کسانی که «عوامل آشوب» روی سکوها نامیده شده اند و همین طور ردیابی دخترانی که تلاش می کنند با لباس مبدل وارد ورزشگاه شوند، خبر می‌دهند.

داستان دوربین‌های مداربسته مختص به روزهای اخیر نیست؛ فروردین‌ماه سال 1395، سرهنگ «سعید مطهری زاده»، فرمانده یگان ویژه تهران از لزوم تجهیز ورزشگاه آزادی به گیت‌های الکترونیکی حرف زد. اردیبهشت‌ماه امسال هم سردار «حبیب الله جان‌نثاری»، جانشین یگان‌های ویژه نیروی انتظامی تأکید کرد که وزارت ورزش و جوانان باید گیت‌های الکترونیکی و فضای بازرسی بدنی را در ورزشگاه آزادی به‌زودی تأمین کند.

سردار جان‌نثار گفته بود نیروی انتظامی وظیفه تامین نیازهای سخت‌افزاری ورزشگاه آزادی را ندارد و در عین حال نمی‌تواند با امکانات محدود امنیتی که در آزادی وجود دارد، مسوولیت عواقب حضور پرتعداد تماشاگران را هم بپذیرد.

از سال 1394 یگان ویژه تهران از یگان «اسواران» (یگان اسب‌سوار) برای بالا بردن ضریب امنیت در ورزشگاه‌ها استفاده می کند؛ یگانی که از اردیبهشت سال ۱۳۹۲ برای مقابله با شورش ها و اعتراضات مردمی شکل گرفت. ورزشگاه آزادی در حقیقت محلی برای آماده‌باش یگان اسواران شد؛ یگانی که کارایی‌ آن فقط در روزهای خاص و در خیابان‌ها تعریف شده است، نه یک ورزشگاه فوتبال.

در عین حال، مساله‌ای که به‌صورت موازی در کنار تأمین امنیت در ورزشگاه‌ها مورد توجه یگان ویژه تهران قرارگرفت، حضور مجدد بانوان در ورزشگاه بود. انتشار فوری تصاویر دخترانی که با آرایش و ظاهری مردانه به ورزشگاه می‌روند، باعث شد نیروی انتظامی به صورت رسمی اعلام کند که از ۲۲ دی‌ماه سال گذشته، ۳۰ درصد به ظرفیت نیروهای خود در ورزشگاه آزادی اضافه خواهد کرد. نکته جالب این که افزایش نیروها، در بخش یگان ویژه بود.

نیروی انتظامی نظارت خود را بالاتر برد و وزارت ورزش هم مایل به همکاری بیش تر با یگان ویژه بود. روز چهاردهم دی‌ماه سال 1396، «عبدالحمید احمدی»، معاون فرهنگی وزیر ورزش و جوانان گفت: «حضور دختران با گریم مردانه در ورزشگاه، توهین به خانم‌ها محسوب می‌شود. این کار به ورزش لطمه می‌زند و قطعاً یک هنجارشکنی است. این خانم‌ها حتی برای تماشاگرانی که در ورزشگاه‌ هستنند، مساله ایجاد می‌کنند.»
البته مشخص نبود منظور و مقصود عبدالحمید احمدی از «ایجاد مشکل» برای آقایانی که به ورزشگاه می‌روند، چیست.

«محسن»، از سربازان يگان يکم پادگان «اميرالمومنين» است. او بارها به ورزشگاه آزادی رفته و در پست‌های بازرسی بیرون از ورزشگاه یا امنیت روی سکوها مشغول بوده است. او در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، وجود دوربین‌های جدید را تایید می‌کند: «ما دقیق نمی‌دانیم چه تعداد دوربین جدید نصب کرده‌اند ولی می‌دانیم مرکز مانیتورینگ به شدت تجهیز شده است.»

محسن یکی از سربازانی است که با وجود خدمت در نیروی انتظامی، مشکلی با ورود بانوان به ورزشگاه ندارد: «برای خود من پیش آمده بود که زمان بازرسی بدنی از یک تماشاگر، متوجه شدم او دختر است. دست‌هایم را عقب کشیدم و گفتم سریع وارد شو. خیلی از بچه‌‌های ما این کار را می‌کردند اما دوستانی هم دارم که وقتی متوجه می‌شدند طرف دختر است، حس این که سرباز دشمن گرفته است را پیدا می‌کردند.»

اما حالا داستان برای سربازان هم کمی فرق کرده است: «انگار ما را زمان بازرسی‌ها می‌بینند. اگر حس کنند کسی را تعمدی رد کردیم و اجازه ورود دادیم، با ما برخورد می‌شود.»

ولی به آن ها گفته‌اند این دوربین‌ها در راستای همان تجهیز ورزشگاه به امکانات سخت‌افزاری برای بالا بردن ضریب امنیت نصب شده‌اند.

هنوز از گیت‌های الکترونیکی خبری نیست. فعلا دوربین‌ها باید به ورود تماشاگران نظارت کنند. وظیفه اصلی‌ این دوربین ها هم جلوگیری از ورود دخترانی است که با لباس مبدل و مردانه قصد حضور در ورزشگاه را دارند.

روز پنج‌شنبه البته اجازه ورود به «آرزو جعفرپور» هم داده نشد. جعفرپور مجری باسابقه «رادیو جوان» است که از مردادماه امسال همراه با برادرش، بعضی از بازی‌‌های لیگ برتر را از ورزشگاه آزادی به صورت زنده گزارش می‌کرد. روزهای دربی انگار درهای ورزشگاه تنگ‌تر می‌شوند، چشم‌ها تیزتر و ورود بانوان بیش‏تر از همیشه ممنوع.