روایت دو راننده کامیون از اعتصاب سراسری

«حسین نویدی» یکی از کامیون دارانی است که بیش از دو ماه گذشته کامیونش را به نشانه اعتراض به وضعیت موجود، در یک گاراژ خوابانده است. او چند روز پیش  یک پیامک تهدیدآمیز دریافت کرده است که اگر هر چه سریع‏تر با هماهنگی شرکت بارگیری طرف قراردادش در پایانه بندر «امام خمینی» اقدام به جا به جا کردن بار نکند، سهمیه سوختش را قطع می کنند و این سهمیه تا پایان سال به او تعلق نخواهد گرفت.

مسیر حسین نویدی، بندرامام خمینی به تهران و بارش اغلب شکر، گندم یا دانه های روغنی است. او پیش از آخرین باری که ناچار شده کامیونش را در یک گاراژ متروکه بخواباند، به سختی 9 میلیون تومان هزینه خرید یک جفت لاستیک نو را پرداخت کرده است.

لاستیک های نو تنها چند هفته چرخ کامیون آقای نویدی را گردانده اند و چند هفته بعد بین راه او را گذاشته اند. می گوید بارها به علت سابیدگی لاستیک های نو، نزدیک بوده به ماشین های عبوری تصادم کند و بعد مشخص شده است که لاستیک ها نو نبوده اند بلکه توسط فروشندگان سودجو، روکش دار شده و به اسم لاستیک نو به او فروخته شده اند.

حسین نویدی جزو رانندگان اعتصابی است. او خواهان تحقق همه وعده های داده شده از سوی دولت است؛ وعده هایی هم‎چون بیمه تکمیلی، دریافت لاستیک و قطعات مصرفی با سوبسید دولتی، افزایش نرخ کرایه ها به طور واقعی و مطابق با میزان تورم روز جامعه، کم شدن عوارض اتوبان ها و از همه مهم تر، هم‎سان سازی نرخ کرایه بر اساس «تن بر کیلومتر».

او در توضیح این درخواست آخر می گوید: «باید به ازای هر یک تن بار و هر یک کیلومتر راه، میزان کرایه مشخص و ثابتی وجود داشته باشد. اگر یک فاصله هزار کیلومتری را در نظر بگیریم، بر اساس میزان باری که روی کامیون سوار است، باید برای راننده مبلغی در نظر بگیرند و این مبلغ هم بسته به بعد مسافت و افزایش بار تغییر کند. اولش با اعتراض ما دولت قبول کرد کرایه ها را بر اساس همین معادله تن بر کیلومتر انجام بدهد اما فقط سه هفته این وضعیت دوام داشت و باز اوضاع به روال سابق برگشت.»

رانندگان اعتصاب‌کننده تا پیش از بحران جدی اقتصادی در جامعه، خواهان افزایش نرخ مصوب کرایه از سوی سازمان حمل و نقل و راه‎داری کشور بودند. دولت هم به این درخواست تن داد و 20 درصد به مبلغ کرایه های کامیون داران افزوده شد. اما این درصد به گفته «حامد روحی زاده»، با گسترده تر شدن بحران اقتصادی کنونی، عملا راه‎کار بی استفاده ای بوده است.

روحی زاده راننده یک ولوو 460 است. او که سه ماه گذشته بی‎کار بوده، می گوید افزایش 20درصدی نرخ کرایه هیچ تاثیر مثبتی در زندگی و کارش نداشته است: «گیرم دولت بی توجه به تورم واقعی، باز هم 10 درصد به نرخ کرایه رانندگان اضافه کند، وقتی قیمت همه قطعات یدکی و لاستیک تا صد درصد افزایش یافته است، این افزایش 10 درصدی چه دردی را درمان می کند؟»

می گوید:«چندین سال متوالی نرخ کرایه حمل و نقل هیچ تغییری نکرده بود تا این که در خردادماه امسال صدای کامیون دارها درآمد. دولت هم نرخ کرایه ها را 20 درصد افزایش داد. دست‎شان هم درد نکند. اما این اقدام حالا در شرایطی که همه چیز با رشد صد در صدی مواجه شده است، به طنز شباهت دارد.»

روحی زاده به شیطنت شرکت های حمل و نقل و تولیدکنندگان یا واردکنندگان کالا هم در پایین نگه داشتن بهای کرایه حمل بار اشاره می کند: «آن ها با هم روی قیمت های مبادله شده برای کرایه تبانی می کنند. همه هزینه های مسیر بر عهده راننده است اما همین راننده از رقم و قیمت واقعی خبر ندارد. راننده فقط از خطر جانی و مالی خبر دارد و سود را بقیه به جیب می زنند.»

او معتقد است دولت در تمام این سال ها برای حفظ وجهه خود، نرخ کرایه را ثابت و پایین نگه داشته است:«دولت می گوید ما تنها کشوری هستیم که هزینه حمل و نقل‏مان در طول سال ها فقط  یک افزایش شش درصدی داشته است و این ثبات نرخ را برای خودش به عنوان یک نقطه مثبت در نظر می گیرد. اما این مساله را در نظر نمی گیرد که به قیمت جان و زندگی کامیون دار این رقم را در طول این سال ها ثابت نگه داشته است. دولت روی زندگی ما قمار کرده است.»

پدر حسین نویدی هم از قدیم الایام از بندرهای جنوبی کشور که به آبراهه های بزرگ دنیا راه دارند، به سمت شمال کشور محموله جا به جا می کرده است. او چند سال اول به خاطر این که بتواند اقساط کامیونش را بپردازد، با هر شرایطی کنار می آمده چون ناچار بوده است هر ماه شش میلیون تومان به بانک بپردازد:«به خاطر این قسط ها مدارا می کرد تا به هر شکل کارش را حفظ کند.»

می گوید:«با این که تحت فشار شرکت لیزینگ، با دریافتی نامتعارفم مدارا می کردم اما این اواخر دیگر ادامه این راه ممکن نبود. نه کامیون من و نه بقیه همکارانم تولید داخل نیستند. تامین قطعات و لوازم آن ها به نرخ امروز دلار تقریبا غیر ممکن است چون اغلب قطعات یدکی کامیون ها از خارج از کشور وارد می شوند. تا مدتی بعد از جریان خروج امریکا از "برجام" و تا وقتی انبارهای کالا هنوز پر بودند و همه نیازهای ما به طور کج دار و مریز تامین می شدند، ادامه وضعیت قابل تحمل بود اما دیگر نیست.»

البته نباید احتکار کنندگان را در ایجاد این وضعیت نابسامان نادیده گرفت:«صاحبان کالا و دارندگان لوازم مصرفی کامیون‌داران اقدام به احتکار لاستیک ها یا قطعات یدکی می کردند و به تدریج و قطره چکانی و با چندین برابر مبالغ واقعی، این کالاها را به بازار تزریق می کردند.»

 اما این کامیون دار می گوید وقتی دیگر همان کالاهای احتکار شده هم تمام شد و دیگر جنسی برای فروش نماند و امکان واردات هم به دلیل تحریم ها محدود شد، قیمت قطعات کامیون ها به صورت صعودی بالا رفت.

روحی زاده می گوید این در شرایطی است که اغلب قطعات مورد نیاز کامیونش هم‏چون فیلتر هوا و گازوییل ، لاستیک و حتی گریس و روغن آن وارداتی است.

او تاکید می کند همه این مشکلات در حالی وجود دارند که او بیمه تکمیلی ندارد و اقساط کامیونش هم کماکان پابرجا است.

می گوید امروز روی دیوار بزرگ حوالی باربری یک بنر نصب کرده بودند که روی آن نوشته شده بود: «بیش از 900 هزار نفر از رانندگان و همسرانشان تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار می گیرند.»

او اضافه می کند:«کمی آن طرف تر هم یک اطلاعیه دیگر نصب کرده بودند که از امروز برای دریافت لاستیک با نرخ مصوب، به پایانه بار مراجعه کنیم. همه این ها نتیجه تلاش و کوشش کامیون‎داران اعتصابی است.»

روحی زاده می گوید یکی از خواسته های صنفی آن ها، بیمه شدن است. ما بیمه «خویش‎فرما» هستیم و از امکانات بیمه تکمیلی بهره نمی بریم. بارها خواسته ایم ما را بیمه کنند اما به نظر می رسد تا زور نیاوری، حقت را نمی دهند. البته هنوز هم تا اجرایی شدن وعده ها راه زیادی مانده است. وقتی دولت با افزایش 20 درصدی نرخ کرایه موافقت کرد، باربری ها زیر بار نمی رفتند. صاحب باربری مورد قرارداد من گفت همین است که هست، می خواهی کار کن، می خواهی برو!»

حسین نویدی هم از مشکلات مشابه می گوید: «قبلا یک جفت لاستیک را حدود دو میلیون و 300 هزار تومان می خریدیم اما الان با 9 میلیون تومان هم قادر نیستم آن را بخریم. خیلی از ما ناچار شده ایم به خاطر تعمیرات، کامیون خود را در گاراژ نگه داریم. اولش صاحبان کامیون های قدیمی و ارزان قیمت زمین گیر شدند و به تدریج افرادی که کامیون های مدل بالاتری داشتند، به قدیمی ترها اضافه شدند و هر روز بی کارتر شدیم. حالا گاراژها پر از کامیون های بدون استفاده شده اند.»

او به فجایعی اشاره می کند که در طول چند ماه گذشته به دلیل بی کیفیتی لاستیک ها در جاده ها رخ داده است:«بی کیفیتی لاستیک های کامیون ها در طول چند ماه گذشته چند فاجعه بار آورده است. فشارهای موجود اقتصادی باعث می شوند لاستیک ها را بدون کیفیت و مستهلک را به جای جنس نو و درجه یک جا بزنند. لاستیک های درجه یک و دو با روکش های تازه در بازار وارد و با قیمت بسیار گزاف فروخته می شوند اما چند هفته بیش تر دوام ندارند. از طرف دیگر، اگر پیش از این با یک میلیون تومان، یک پمپ هوا می خریدیم، الان دیگر قادر به تامین آن با قیمت های چندبرابر شده نیستیم و سیستم جک هیدرولیک را نمی توانیم با مبالغ شش ماه پیش خریداری کنیم.»

روحی زاده می گوید یک سرویس حمل بار از بندر امام خمینی تا تهران، دو میلیون تومان درآمد دارد. مصرف گازوییل و استهلاک را اگر از این درآمد کسر کنی، یک میلیون تا یک میلیون ونیم برای هر راننده باقی می ماند. اگر در این مسیر یکی از لاستیک ها بترکد و ما مجبور باشیم آن را تعویض کنیم، باید مبلغی به همین درآمدمان اضافه کنیم و برای خرید یک جفت لاستیک نو بپردازیم . الان لاستیک بین 9 تا 11 میلیون تومان قیمت دارد.»

رانندگانی که کامیون های قدیمی تر دارند، حالا زمین‏گیر شده اند چون کامیون هایی که تعمیرات موتور دارند، باید بین 30 تا 40 میلیون تومان برای تعمیر موتور پرداخت کنند تا بتوانند به جاده برگردند.

حامد روحی زاده امروز اطلاعیه های نصب شده در پایانه بندر امام خمینی را دیده و خوشحال است. با این که می گوید بدعهدی دولت جایی برای خوش بینی نگذاشته اما امیدوار است این بار به وعده هایش عمل کند: «می گویند شورای عالی ترابری مقرر کرده است که 500 هزار حلقه لاستیک سنگین و هم‎چنین اقلام مصرفی کامیون داران را وارد کند و بدون گمرک بالا، در اختیار کامیون دارها قرار بدهد. آن ها قول داده اند ما را بیمه تکمیلی کنند.»

او اضافه می کند:«پیش تر لاستیک مارک "میشلن" را می خریدیم پنج میلیون تومان، "هانکوک" سه و نیم میلیون تومان بود و "بریجستون" را می شد چهار میلیون تومان خرید. یک باتری را هم می خریدیم یک و نیم میلیون تومان. امیدوارم اوضاع به روزگار شش ماه قبل برگردد. بهشت نبود، فشار بود، تورم بود اما جهنم امروز دیگر قابل تحمل نیست.»