افزایش داروهای تقلبی و تاریخ مصرف گذشته در زندان‌ها

اتوبوس های زرد رنگ  پشت سر هم می آیند، پر و خالی می شوند و می روند. چند بوفه به شکل دریچه های کوچک از دیوارهای زندان رو به حیاط سردرآورده اند و چای و خوراکی های مختصری به ملاقات کنندگان عرضه می کنند. یک کیک 60 گرمی «های بای» که بیرون از محوطه زندان 700 تومان فروخته می شود، این جا باید هزار تومان برای خرید آن پرداخت. کیک «بنفی شکلاتی» 40 گرمی هزار تومانی هم به  قیمت هزار و 300 تومان فروخته می شود. این جا زندان «رجایی‌شهر» کرج است و روز ملاقات.

 ملاقات کنندگان در سرمای آبان ماه، چای کم رنگ پیرمرد بوفه دار را می گیرند و روی نیمکت های سرد و لخت محوطه زندان می نشینند تا درهای سالن ملاقات به رویشان باز شود. در دست بعضی از آن‌ها کیسه های دارو است که به امید رسیدن به دست عزیزان دربندشان، با خود همراه دارند. این روزها خبر توزیع قرص های تقلبی یا تاریخ مصرف گذشته در زندان به گوش آن ها هم رسیده است.

هفته گذشته، تعداد مراجعان زندانی به بهداری زندان «اوین» به طور چشم گیری افزایش یافته بود. یک زندانی ساکن بند هفت زندان اوین به «ایران وایر» می گوید برخی از دوستانش از حالت های دردناکی که به علایم مسمومیت شباهت داشته، شکایت می کرده و اغلب آن ها می گفته اند بعد از مصرف داروی مسکن، به چنین شرایطی دچار شده اند.

یکی از زندانیان ساکن زندان رجایی شهر هم به «ایران وایر» می گوید این روزها بیش از گذشته هم بندی هایش دچار مسمومیت ناشی از مصرف داروی مسکن می شوند.

«وحید.ب»، ساکن بند یک زندان رجایی شهر می گوید شایعه توزیع قرص‌های تقلبی و تاریخ گذشته در زندان باعث شده است او درد را تحمل کند اما هیچ قرصی مصرف نکند.
به گفته وحید، قرص هایی که زندانیان مصرف می کنند، از دو طریق به دست می آورند؛ یا بهداری زندان به آن ها می دهد یا در شبکه خرید و فروش زیرزمینی بین زندانی ها دست به دست می شود.

 او می گوید قیمت داروهای غیر مجاز در زندان به شکل شگفت‌آوری در طول چند ماه گذشته با افزایش مواجه بوده است، به شکلی که یک برگه 10 تایی «استامینوفن کدیین» که بیش از سایر داروها در زندان مبادله می شود را این روزها حتی تا 100 هزار تومان خرید و فروش می کنند.

وحید به عنوان یک زندانی، تحت پوشش بیمه نیست: «قبل از ماجرای تحریم ها، ما درگیر کمبود جدی تجهیزات درمانی بودیم. این جا بهداشت معنا ندارد و امکان استحمام و نظافت کافی نیست. تغذیه هم اسفبار است. به دلیل نبود نور خورشید، امکان بروز بیماری های پوستی و گوارشی همیشه با ما است. قبلا هر وقت به بهداری مراجعه می کردیم، یک بسته استامینوفن می دادند برای همه دردهای جهان؛ از سرطان گرفته تا میخچه پا. حالا خبری از همان استامینوفن هم نیست. کف دستت دو عدد قرص می گذارند و می گویند کمبود دارو است و باید با همان سرکنیم .»

باندهای خرید و فروش دارو که عمدتا از جانب پرسنل و مسوولان زندان تغذیه و حمایت می شوند، این روزها به بهانه تحریم ها، اقدام به افزایش صد در صدی داروهایشان کرده اند.

«عبدالحسین» آموزگار بازنشسته ای است که در بند یک زندان رجایی شهر به جرم حمل و نقل مواد مخدر در سن 63 سالگی در حبس است. او باید هشت سال دیگر هم آن جا بماند. عبدالحسین مبتلا به بیماری قلبی و عروقی و هم چنین افزایش فشار خون است. او هر روز باید برای افزایش جریان خونش، یک عدد قرص «لوزارتان» و یک عدد «فورزماید» مصرف کند. این زندانی بارها دچار حمله قلبی شده است و به بهداری زندان منتقلش کرده اند. یک پزشک عمومی هم در آن جا او را معاینه کرده و هربار با یک بسته قرص مسکن به بند برگردانده شده است. اما حالا می گوید در طول سه ماه گذشته حتی همان داروهای عادی هم از او دریغ شده اند: «می گویند تحریم هستیم و باید مصرف دارویتان را به حداقل برسانید.»
عبدالحسین که در شرایط اورژانسی هم اجازه خروج از زندان و درمان در یک مرکز پزشکی مرتبط را ندارد، به «ایران وایر» می گوید: «با استامینوفن و داروهای پیش پا افتاده که نمی توان حمله قلبی را متوقف کرد. همین استامینوفن را به بیمارانی که مبتلا به بیماری های پوستی مثل گال، عفونت های قارچی، زگیل تناسلی و زگیل دست و پا هستند هم تجویز می کنند.»

او می گوید داروهایش را به زندانیانی سفارش می دهد که به طور قاچاقی دارو وارد زندان می کنند. آن ها هزینه ای چندین برابر قیمت واقعی دارو از او می گیرند. اما هفته گذشته چند دراژه قرصی که به او تحویل داده اند، تاریخ مصرف گذشته بوده اند. در پاسخ به اعتراض او گفته اند:«همین هم چند ماه دیگر گیرت نمی آید. مگر از تحریم و فشارهای بیرون خبر نداری؟»

عبدالحسین از شرایط یکی از هم بندی هایش می گوید که هفته گذشته به آنفولانزا مبتلا شده بود: «تب شدیدی داشت. عرق می کرد و مدام می نالید. درخواست کردیم که پزشک بهداری او را معاینه کند. وقتی برگشت، فقط 10 عدد قرص "آسپرین" به او داده بودند. بی چاره در حال مردن بود. به همین دلیل دادیم به یک مامور زندان تا 10 عدد قرص "ایبوپروفن" به قیمت 30 هزار تومان برایمان بیاورد. »

باندهای خرید و فروش دارو که عمدتا از جانب پرسنل و مسوولان زندان تغذیه و حمایت می شوند، این روزها به بهانه تحریم ها، اقدام به افزایش صد در صدی داروهایشان کرده اند. اما مشکل اساسی، عرضه داروهای تاریخ مصرف گذشته ای است که بی هیچ پرده پوشی و به اسم تحریم، بین زندانی ها دست به دست می شوند.

به گفته زندانی ها، آن ها ناچار به  خرید داروهای گران قیمت قاچاق در زندان هستند؛ داروهایی که معمولا درون پوسته و دراژه نیستند و به صورت فله ای توزیع می شوند و همین مساله هم احتمال تقلبی بودن یا تاریخ مصرف نداشتن آن ها را تقویت می کند. از سوی دیگر، زندان های ایران فاقد امکانات درمانی برای بیماری هایی جدی‌تر از  سرماخوردگی یا دردهای مختصر هستند. «ع.عیوضی»، از زندانیان بند دو اوین  که به بند «دارالقرآن» مشهور است، از سرگذشت یک زندانی می گوید که ماه گذشته خودش را حلق آویز کرده بود: «ما به سرعت به دادش رسیدیم. مطمئنا اگر بیرون از زندان بود، زنده می ماند. فقط مهره های گردنش آسیب دیده بود. اما آن قدر روی زمین ماند تا هماهنگی های لازم توسط مسوولان انجام بشود که سرانجام در بیمارستان درگذشت. یکی از اعضای خانواده زندانی نقل می کرد پزشکانی که او را معاینه کرده، گفته بودند اگر زودتر او را به بیمارستان آورده بودند، بی تردید زنده می ماند.»

به گفته عیوضی، این روزها به خاطر کمبود دارو در زندان، برای بیماران قلبی یا تنفسی فقط یک عمل احیا و اقدامات اولیه انجام می شود و برخی زندانی ها با اصرار و پا فشاری توسط رابطین زندان به بهداری منتقل می شوند اما درمان یا توجه کافی دریافت نمی کنند و با همان وضعیت بغرنج به بندها برگردانده می شوند.

او از مرگ یک زندانی می گوید که هم سلولی هایش با وجود انکار شدید مسوولان زندان، معتقدند به علت کمبود داروی «آدرنالین» جان داده است.