يك هفته پس از درگذشت «محمود هاشمی شاهرودی»، يك روحانی ديگر كه ۱۲سال پس از او در نجف به دنيا آمده است، ریاست مجمع تشخيص مصلحت نظام را برعهده گرفت. «صادق اردشیر لاریجانی»، رییس کنونی قوه قضاییه كه با عنوان «صادق آملی لاريجانی» شناخته می‌شود، ۵۸ سال دارد و نسبت به نسل اول روحانيان انقلابی كه هنوز مناصب حكومتی اصلی را در دست دارند، بسیار جوان‌تر است.
او سومين رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام است. پس از «اكبر هاشمی رفسنجانی»، محمود هاشمی شاهرودی ریاست این مجمع را برعهده گرفت اما به‌دليل بيماری، حضور موثری در آن نداشت. هاشمی رفسنجانی از ابتدای سال ۱۳۶۸ تا زمان فوتش رياست اين مجمع را عهده‌دار بود.
با این انتصاب، هم زمان شايعه رياست «ابراهيم رئيسی» بر قوه قضاييه پس از پايان دوره ۱۰ ساله لاريجانی نيز تقويت شده است. او در گمانه زنی ها، از گزینه های رهبری آینده معرفی می شود و انتصابش به ریاست قوه قضاییه پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶می تواند یک دهن کجی به دولت «حسن روحانی» محسوب شود.
تضعيف روحانی و تقويت لاريجانی به عنوان گزينه رهبری بعدی و نیز كاهش اميد به تغيير در جامعه نااميد امروز ايران، می‌تواند از پيامدهای انتصاب جدید باشد.
حسن روحانی در دور دوم ریاست جمهوری، به قيمت از دست دادن پايگاه مردمی خود، مواضع بين‌المللی تندروانه و هم سو با سياست رهبر ايران گرفت. براساس برخی تحلیل ها، رییس جمهوری ایران اميد داشت كه با جلب اعتماد آیت الله «علی خامنه ای» و نزدیکانش، جايگاه خود در نظام را بعد از پایان دوره رياست جمهوری نيز تضمين كند و از گزینه های رهبری آینده باشد.
لاریجانی هم چنین به عنوان عضو فقهای شورای نگهبان، جانشین محمود هاشمی شاهرودی شده است؛ سمتی که پیش از این نیز برعهده داشت. از این رو، برخی او را گزینه ریاست شورای نگهبان در صورت مرگ «احمد جنتی» می دانند.
«علی لاریجانی»، رییس مجلس شورای اسلامی نیز عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. به این ترتیب و با حکم جدید، برای نخستین بار در تاریخ ایران دو برادر رییس دو قوه و عضو مجمع شده اند. برخی علی لاریجانی را نیز نامزد بالقوه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰می دانند.
اتهامات منتسب به خانواده لاريجانی
صادق آملی لاريجانی هنگامی‌كه به رياست قوه قضاييه رسيد، ۴۹ ساله بود و آن زمان هم نسبت به مسندی كه بر آن نشسته‌بود، هیچ سابقه ای نداشت.
او ریيس خوش‌نامی برای قوه قضاييه نبوده و در دوره ریاستش، این قوه بیش تر در درگیری های سیاسی گرفتار بوده است. سركوب بيش از پيش رسانه‌ها، افزايش سرکوب اقلیت‌های دینی، به ویژه بهاییان و دراویش، مستقل نبودن روند دادرسی ها، ايجاد محدوديت برای قضات پرونده‌های امنیتی، تشکیل دادگاه های خاص برای اعدام متهمانی که «مفسدان اقتصادی» نامیده می شوند، اعلام فهرست «وکلای مورد اعتماد قوه قضاییه» و حذف بیش تر وکلای مستقل، بخشی از عملكرد صادق لاريجانی در قوه قضاييه است.
رسیدگی نشدن به پرونده درخواست رشوه «فاضل لاریجانی»، یکی دیگر از برادران لاریجانی از «سعید مرتضوی» و پرونده تصرف زمین توسط «محمدجواد لاریجانی»، برادر دیگر این خانواده و هم چنین موضوع حساب های شخصی رییس قوه قضاییه، از جمله دیگر حاشیه های صادق لاریجانی بوده است.
صادق لاريجانی از جمله ۹۱ مقام ايرانی است كه در سال ۱۳۹۱به دليل «نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی»، از ورود به اتحاديه اروپا محروم شد.
کنایه سنگين كروبی: ما زندان بودیم، لاریجانی درحال شیر خوردن
هر چند صادق لاریجانی در ابتدای ریاست خود به دادگاه های علنی معترضان به انتخابات پرحاشیه ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ پایان داد اما رسيدگی به پرونده معترضان و صدور سنگين‌ترين حكم‌ها برای آن ها ادامه يافت.
«مهدی کروبی»، یکی از کاندیداهای این دوره از انتخابات که به دلیل اعتراض به نتیجه پرابهام آن و برخوردهایی که با معترضان شد، در حصر به سر می برد نیز در نامه ای خطاب به رییس قوه قضاییه نوشت: «امروز می بینم آقای لاریجانی قضاوت را رها کرده و در کار سیاست شده و به جای رسیدگی به امور قضایی، نطق های سیاسی ایراد می کند.»
وی در این نامه تاکید کرده بود که صادق لاریجانی نه سابقه اجرایی و قضایی دارد و سابقه انقلابی.
کروبی در این نامه نوشته بود: «زمانی که امثال این حقیر در زندان بودند، جناب آیت الله لاریجانی در دامان مادر مکرمه شان به شیر خوردن مشغول بودند و به هنگام انقلاب و خون دادن نیز ایشان سرشان در درس و کتاب دبیرستان بود.»
صادق لاریجانی بارها به وعده های حسن روحانی و نمایندگان مجلس اعتراض کرده است. او گفته بود:«نقل کرده‌اند که کاندیدايی در جمع هواداران خود خطاب به آنان گفته‌است که ما آمده‌ایم حصر را بشکنیم. شما چه کاره‌اید که بخواهید حصر را بشکنید؟ هشدار می‌دهیم که این بساط را جمع کنند وگرنه قوه قضاییه با اقتدار، خود این بساط را جمع خواهد کرد.»
گوشزد رهبری به محسن رضايی
در حکم رهبر جمهوری اسلامی به صادق لاریجانی، به تغییرات در ساختار و محتوای مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره شده است. این اشاره آیت الله خامنه ای درحالی مطرح شده است که مجلس و دولت به رویه جدید مجمع عملا اعتراض کرده اند.
مجمع تشخيص مصلحت نظام علاوه بر ارایه مشاوره به رهبر ایران در تعیین سیاست‌های کلی نظام، وظيفه حل اختلافات ميان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی را نیز بر عهده دارد. در سال‌های اخير، هیات ۱۵ نفره‌ای به نام «هیات عالی نظارت» در اين مجمع تشكيل شده است كه مصوبات مجلس را با نظر به سیاست‌های کلی نظام بررسی می‌کند. گروهی از نمايندگان، از جمله «علی مطهری»، نایب ريیس مجلس اين هیات را «شورای نگهبان دوم» در دل مجمع تشخيص و «مجلس سنا» خوانده اند.
در دوره بیماری هاشمی شاهرودی، برخی از نمایندگان مجلس می گفتند «محسن رضایی» از این فرصت به دنبال توسعه جایگاه خود است. حالا در حكم رهبرجمهوری اسلامی به او هم تذكر داده شده است كه تحت نظارت رياست مجمع، وظايفش را به خوبی انجام دهد: «امید می‌رود با حضور فعال و عالمانه اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام و ایفای نقش مؤثر دبیرخانه و دبیر محترم در انجام وظایف خود تحت نظارت و اشراف ریاست مجمع، مسوولیت‌های محوله در این دوره در کمال اتقان و به بهترین وجه به انجام برسد.»
محسن رضايی كه با حضور در عرصه‌های نظامی و سياسی از ابتدای انقلاب، خود را «شخصيتی ملی» می‌داند، با اين حكم جايگاهش تضعيف می‌شود و عملا باید زیر نظر فردی فعالیت کند که هیچ سابقه سیاسی پیش و پس از انقلاب ۱۳۵۷ نداشته است.
سرنوشت اختلافات احمدی‌نژاد و لاريجانی روی كرسی‌های مجمع
لحظاتی پس از انتصاب صادق لاریجانی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، برخی از کاربران توییتر، حضور یا عدم حضور «محمود احمدی نژاد» در مجمع را یکی از جذاب ترین حاشیه های این انتصاب دانسته اند. او پیش از این بارها به برادران لاریجانی حمله کرده و خواستار استعفای صادق لاریجانی شده بود.
سال ۱۳۸۹ ، محمود احمدی نژاد، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره فردی سخن گفت که در اطراف تهران ۳۰۰ هکتار از بهترین زمین‌های دولت را سال‌ها است تصرف کرده است. رسانه‌های حامی احمدی‌نژاد اين فرد را محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه و برادر صادق لاريجانی دانستند.
احمدی‌نژاد هم چنین شایعه ها درباره دستگیری «زهرا لاریجانی»، فرزند صادق لاریجانی را تایید کرده بود. این سخنان با واکنش صادق لاریجانی مواجه شد و گفت: «این افراد با شیطنت می‌گویند که فرزندان ما جاسوس نیستند، بعد هم مدعی هستند که ما تهمتی نزدیم، یک جمله سلبی گفته‌ایم ... همین آقا در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام به دبیر شورای عالی امنیت ملی می‌گوید از جاسوسی دختر فلانی چه خبر؟ ایشان پاسخ می‌دهد که این ماجرا از اساس دروغ است. به او می‌گوید شما مطلع نیستید، ما اطلاع دقیق داریم که وی بازداشت است و آدرس دقیق محل بازداشت وی را هم می‌دانیم.»
احمدی نژاد هم چنین با انتشار فیلم درخواست فاضل لاریجانی از سعید مرتضوی در جلسه استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت خود، برای نخستین بار موضوع فساد مالی فاضل لاریجانی را به صورت علنی مطرح کرد.
اینک اما رهبر جمهوری اسلامی نشان داد عملا اعتنایی به این شایعه ها درباره صادق لاریجانی نکرده است. صادق لاریجانی درحالی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام می شود که اين مجمع روزهای دشواری را پيش رو دارد؛ به وویژه آن‌كه بايد درباره لوايح مهمی هم چون «مقابله با پول شویی» و «تامین مالی تروریسم» تصميم‌گيری كند.
نحوه رویارویی او با این اتفاقات، قاعدتا در وضعیت سیاسی آینده اش نیز تاثیرگذار است. لاریجانی درمقام ریاست قوه قضاییه، توانست اعتماد آیت الله خامنه ای و نزدیکانش را جلب کند و اینک نیز شاید به ادامه همان رویه امیدوار است.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر