سناریوی دهشتناک سال ۱۴۰۰؛ تشنگی در انتظار ۸۰ درصد مردم ایران

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی پرده از ابعاد دهشت‌بار دیگری از عواقب بحران آب شرب در ایران برداشته و هشدار داده است که این بحران در آینده‌ای نه‌چندان دور تبدیل به نارضایتی اجتماعی خواهد شد.

این مرکز در تازه‌ترین گزارش خود با عنوان «بررسی آخرين وضعيت آب شرب در كشور از جنبه‌های مختلف» هشدار داده است تا سه سال آینده ۸۰ درصد از جمعیت ایران در معرض تنش آب شرب قرار خواهند گرفت.

این گزارش نشان می‌دهد در حال حاضر جمعیت زیادی از مردم ایران درگیر تنش آب شرب شده، در تابستان سال‌جاری بدترین وضعیت را از این نظر پشت سر گذاشته‌اند.

آن‌طور که در این گزارش رسمی آمده است، در تابستان امسال بالغ بر ۸/۳۶میلیون نفر جمعیت شهری و روستایی(معادل ۴۶درصد جمعیت کشور) تحت تنش آب شرب قرار داشته‌اند.

این گزارش افزوده است: «در نتيجه تنش‌های آب شرب ]در تابستان امسال[، نارضایتی‌ها در برخی از شهرهای كشور رخ داد و این موضوع چالش‌هایی را برای مسوولان ایجاد كرد.»

این امر حاكی از آن است كه تنش‌های ناشی از كمبود آب شرب به سرعت به صورت نارضایتی‌های اجتماعی نمود پيدا می‌کنند و به چالشی امنيتی تبدیل می شوند.

در سال‌های اخير به دليل وقوع خشك سالی‌ها و تغييرات اقليمی، متوسط میزان بارندگی در كشور و در نتيجه آن، ميزان آب تجدیدپذیر كاهش چشم گيری داشته و بر همین اساس است که مرکز پژوهش‌ها چنین سناریویی را مطرح کرده است.

وضعیت کنونی تنش ‌آب‌ شرب در ایران

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود تصویری کلان از وضعیت کنونی تنش آبی در استان‌های مختلف ارایه و فرضیه‌ای را مطرح کرده است که در صورت محقق شدن آن، ایران در سال ۱۴۰۰ به برهوت تبدیل خواهد شد.

تصویری که این مرکز از وضعیت تنش آب شرب در تابستان امسال ارایه کرده است، نشان می‌دهد در مجموع ۳۳۴ شهر ایران با جمعیتی بالغ بر ۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر این وضعیت بحرانی را تجربه کرده‌اند.

این گزارش، جمعیت روستایی درگیر با تنش آب شرب در تابستان همین سال را دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر اعلام کرده است.

آن‌طور که این مرکز اعلام کرده است،از نظر ميزان تنش آب شرب در حوضه‌های آبریز درجه یك ایران، بيش ترین جمعيت در حوضه آبریز فلات مركزی تحت تأثير این بحران قرار گرفته‌اند.

این گزارش نشان می‌دهد در حوزه آب‌ریز فلات مرکزی، جمعیتی بالغ بر ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در ۱۲۹ شهر دچار تنش آب شرب هستند.

حوزه آب‌ریز خلیج‌ فارس و دریای عمان دومین حوزه بحرانی است که جمعیتی بالغ بر هفت میلیون نفر در ۱۱۸ شهر آن با تنش آب شرب دست و پنجه نرم می‌کنند.

در حوزه آبریز دریای خزر هم بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ۴۸ شهر تنش آب شرب دارند.

 پيش‌بينی وضعيت تنش آب شرب در سال ۱۴۰۰

گزارش منتشر شده توسط مرکز پژوهش‌ها اما وضعیت خطرناک‌تری هم برای آینده کشور پیش‌بینی کرده است؛ وضعیتی که تنها عامل افزایش طبیعی جمعیت در آن لحاظ شده است بدون در نظر گرفتن شاخص‌های بارندگی‌، افزایش استفاده از آب در حوزه کشاورزی و ...

این گزارش پیش‌بینی کرده است تا سه سال دیگر جمعیتی که تحت تنش آبی هستند، ۱۵میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

در گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده است: «با فرض ضریب رشد جمعیت شهری کشور برابر با32/1 درصد، جمعیت شهری تحت پوشش شبکه آب شرب به حدود 2/63 میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ می‌رسد. بر این اساس و با فرض ادامه روند فعلی (سناریوی ادامه وضع موجود)، جمعیت شهری چشم گیری تحت تنش آب شرب قرار می‌گیرد.»

سناریوی مرکز پژوهش‌ها برای سال ۱۴۰۰ می‌گوید در این سال، ۴۳۳ شهر با جمعیتی بیش از ۵۰ میلیون نفر در معرض تنش آب شرب قرار خواهند گرفت که معادل ۸۰ درصد جمعیت کشور است.

در مطالعه‌ای که «موسسه جهانی منابع» (World Resources Institution) در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده، وضعیت تنش آبی در ۲۵ سال آینده را به تصویر کشیده است؛ شرایطی که سال‌ به سال وخیم‌تر می‌شود و خاورمیانه در کانون این بحران قرار خواهد داشت.

موسسه جهانی منابع اعلام کرده درگیری‌ها و نابسامانی که از سال ۲۰۱۱ در سوریه شروع شده و هم چنان ادامه دارد، نتیجه کم‌آبی بوده است.

وضعیت ایران از منظر بی‌آبی بهتر از سوریه نیست. بلای بزرگ نزدیک است اما نه حاکمیت آن را جدی می‌گیرد و نه مردم قادرند حکومت را وادار کنند پیش از آن که دیر شود، برای عبور از بحران عظیم بی‌آبی چاره‌ای کند.

قرائن و شواهد نشان می‌دهند خشک سالی‌ طولانی و بی‌آبی مطلق همه زندگی مردم را در ایران به تدریج می‌بلعد، دشت‌های ایران یکی پس از دیگری فرو می‌روند و به تدریج سفره‌های آب های زیرزمینی به سفره‌های خاک بدل می‌شوند و زندگی از این مناطق رخت برمی‌بندد. این وضعیت بحران‌های سیاسی، امنیتی و اجتماعی در ایران را چنان گسترده و عمیق کرده است که همه روزه شاهد تجمعات اعتراضی و درگیری‌ها یا تنش‌های آبی در مناطق مختلف در این کشور پهناور هستیم.