اشتاینهاوس؛ دلیل جدید سانسور در صداوسیما

صداوسیمای ایران جمعه شب تصمیم گرفت با وجود یک هفته تبلیغ برای نمایش دادن دیدار بایرن مونیخ و آگسبورگ از سری رقابت‌های بوندسلیگای آلمان، این بازی را از فهرست خود خارج و به جای آن یک بازی یوونتوس و فوریزونه را روی آنتن ببرد. سایت onefootball مانند بسیاری از رسانه‌‌های داخل و خارج از ایران، دلیل پخش نشدن ناگهانی این بازی را قضاوت «بی‌بیانا اشتاینهاوس» اعلام کرد.

نامش «بی‌بیانا اشتاینهاوس» است. شاید تلاش کرده زندگی‌اش را برگرفته از معنی نام خانوادگی‌اش کند؛ «خانه سنگی». پدرش بازیکن تیم محلی ایالت «نیدرزاکسن» آلمان بود و او هم راه پدرش را در نوجوانی و جوانی برگزید. در ۱۹ سالگی راهش را تغییر داد و سمت داوری رفت. فقط ۲۰ سال داشت که قضاوت سطح اول فوتبال زنان بوندسلیگای آلمان را برعهده گرفت. حالا در کارنامه‌‌اش هیچ نقطه خالی از داوری برای فوتبال زنان آلمان، اروپا و جهان باقی نمانده است.

اما پیش از آن‌که به صورت حرفه‌ای پیراهن و سوت و کارت‌های داوری را بردارد، یک زن پلیس شد. انتخاب‌های زندگی‌اش لبریز از چالش بوده وهست. سال ۲۰۰۹ روزنامه «بیلد» او را یکی از در فهرست مهمترین پلیس‌های ارشد آموزش دیده شهر هانوفر آلمان قرار داد.

او همین عشق به چالش همیشگی را با خود وارد فوتبال آلمان کرد. نخستین بار در جلسه سال ۲۰۰۶ اتحادیه فوتبال آلمان، بی‌بیانا اشتاینهاوس نخستین زنی شد که برای رسیدن به حق داوری و قضاوت مردان در فوتبال این کشور، برای مدیران فوتبال آلمان سخنرانی کرد. یک تنه جنگید و سال ۲۰۰۷ به نخستین زنی بدل شد که اجازه داشت به عنوان یک زن، داور اول لیگ دو مردان آلمان شود.

سایت آلمانی «مونزینجر» از خانم اشتاینهاوس به عنوان «نخستین نویسنده» فوتبال زنان آلمان نام برده است. نویسنده آلمانی تفسیر تازه‌ای از داور زن کشورش داشت. او اشتاینهاوس را ابتدا نویسنده گمنامی معرفی کرد که داستان بلند جسارت‌آمیز و تازه‌ای برای فوتبال جهان نوشته است. داستانی که بعدها خوانده خواهد شد.

اما اشتاینهاوس منتظر خوانده شدن داستانش در سال‌های پیری و رها شدن فوتبال نماند. سال ۲۰۰۸ باز هم فدراسیون فوتبال آلمان تصمیم گرفت به او برای داوری در فوتبال مردان اعتماد کند. این بار قضاوت یک بازی از مراحل مقدماتی جام حذفی آلمان به او سپرده شد.

همان سال «هربرت فندل» رییس کمیته داوران فدراسیون فوتبال آلمان در مصاحبه با «WN» گفت: «می‌دانم که اظهاراتم خوشایند بسیاری از مردان جهان نیست. می‌دانم آن‌چه می‌گویم حتی برای من در یک کشور آزاد هم عواقبی خواهد داشت. اما بی‌تردید امروز اشتاینهاوس بهترین داور جهان است.» هربرت فندل از تلاش‌های جامعه داوری آلمان برای حضور زنان در لیگ مردان حرف زد و البته به صورت غیرمستقیم هم اشاره‌ای کرد به این که در فدراسیون جهانی فوتبال میل زیادی به از بین رفتن خط‌کشی‌ها و داوری زنان برای مردان وجود ندارد.

نمونه نگرانی‌های فدراسیون جهانی فوتبال برای حضور داوران زن در رقابت‌های سطح اول فوتبال جهان را می‌توان در یکی از آخرین نشست‌های خبری «جیانی اینفانتینو» رییس فدراسیون جهانی فوتبال دید. او به خبرنگاران گفته بود: «حضور داور زن در جام جهانی ۲۰۲۲ منتفی شده است.» این اظهارات پس از آن رخ داد که قطری‌ به عنوان میزبان جام جهانی آینده، در نشست آذرماه امسال اعلام کرد مایل است برای نخستین بار داوران زن هم در جام جهانی قطر قضاوت کنند.

با این حال رسانه‌های آلمانی اشتاینهاوس را پشت «خط قرمز» خود قرار دادند. خانم داور آلمانی طی سال‌های اخیر از حمایت بی‌سابقه رسانه‌های آلمانی برخوردار بوده و نزدیک شدن یا اهانت یا حتی شوخی‌های ساده و درگیری‌های متعارف جامعه فوتبال این کشور با اشتاینهاوس با حملات شدید رسانه‌های آلمان روبرو می‌شود. سال ۲۰۱۵ وقتی اشتاینهاوس به عنوان داور چهارم کنار زمین حضور داشت، «پپ گواردیولا» سرمربی وقت بایرن‌مونیخ به داور وسط معترض شد. اشتاینهاوس بر حسب وظیفه خود سمت سرمربی بایرن رفت تا آرامش کند اما گواردیولا در اولین برخورد از داور زن خواست سر جایش برگردد و با او حرف نزند. «دویچه زایتونگ» از قدیمی‌ترین رونامه‌های مونیخ نوشت: «سرمربی بایرن خیلی زود متوجه رفتار اشتباهش شد و خودش را کنترل کرد. وگرنه باید از روی نیمکت این تیم می‌رفت.»

داوری اما برای یک زن حتی در جامعه دموکرات آلمان هم ساده نیست. آگوست سال ۲۰۱۷ فدراسیون فوتبال آلمان تصمیم گرفت پس از هفت بار قضاوت خانم اشتاینهاوس، در لیگ ۲ آلمان، این بار قضاوت در مهمترین رقابت‌های بوندسلیگا یک را به او بسپارد. در یکی از بازی‌های بایرن‌مونیخ اما «فرانک ریبری» ستاره فرانسوی این تیم تصمیم گرفت با داور زن شوخی کند. زمانی که داور کنار توپ ایستاده بود و با بازیکنان صحبت می‌کرد، ریبری خم شد و بند کفش بی‌بیانا اشتاینهاوس را باز کرد.

فرانک ریبری پس از بازی گفته بود: «این فقط یک شوخی بود، او خندید و برخورد خوبی نشان داد. با این حال ما باید همیشه به همدیگر احترام بگذاریم.» اما سایت «گل» برایش نوشت: «آیا جرات داری با پارتنر بی‌بیانا هم شوخی کنی؟»

دوست پسر کنونی اشتاینهاوس، یکی از شهیرترین داوران جهان و مرد اول قضاوت‌های فوتبال انگلستان است. «هاوارد وب» داور انگلیسی دو سال قبل به صورت رسمی اعلام کرد پس از طلاق از همسرش، با بی‌بیانا وارد رابطه دوستانه شده و از رابطه تازه خود با یک داور آلمانی لذت می‌برد.

اشتاینهاوس البته تمایل زیادی به صحبت کردن ندارد. او شاید در رابطه خصوصی‌اش با هاوارد وب، خوش سخن و گرم باشد، اما چندان حاضر به سخنوری برای رسانه‌های آلمانی نیست. زمانی که فدراسیون فوتبال آلمان رسما اعلام کرد که از این پس خانم بی‌بیانا اشتاینهاوس می‌تواند در بالاترین سطح بوندسلیگا داوری کند، «ایلکای گوندوعان»، هافبک آلمانی منچسترسیتی در حساب توییتر خود نوشت: «بعضی‌ها نگران هستند و می ترسند که یک زن نتواند کار خود را انجام دهد. آنها همیشه از زن‌ها ناراحت هستند. تو بهترین کار خودت را بکن و به هیچ چیز اهمیت نده.» اشتاینهاوس اما در جملاتی کوتاه به «دی‌والت» گفت: «حرکت او جوانمردانه و زیبا بود. از گوندعان متشکرم.»

او هم افسر پلیس است، هم آموزش دهنده نوجوانان بزهکار و هم یک داور درجه اول فوتبال جهان. اما از رسانه‌ها، اسپانسرها و حتی همایش‌‌ها و سخنرانی‌هایی که برایش ترتیب می‌دهند فرار می‌کند. سایت «فم بیو» سال ۲۰۱۷ از او یک بیوگرافی مختصر منتشر کرد و به سراغ ویژگی‌های ذاتی‌اش رفت. او را خجالتی و متین خواند. اشتاینهاوس به «فم بیو» گفته بود: «نمی‌خواهم در آینده خودم را ببینم و از خودم شرمسار شوم. سال‌های زیادی تلاش کردم تا استعدادهایی که درونم وجود دارد را شکوفا کنم.»

خانم اشتاینهاوس یک ضرب المثل آلمانی را در مورد خودش به کار برد که می‌گوید: «احمق نیستید اگر اشتباه کنید؛ احمقانه است اگر اشتباه نکنید.» او گفت که از جامعه‌های فمنیستی سراسر جهان ای میل‌های محبت آمیز دریافت کرده، اما زیباترین جمله‌ای که شنیده از یک پسر نوجوان ۱۴ ساله بود که در آزمون اولیه داوری آلمان قبول شد و گفت که الگویش بی‌بیانا اشتاینهاوس است.

اشتاینهاوس داوری یک زن در فوتبال مردها را اینگونه کرد: «به شکلی قضاوت می‌کنم که برای بازیکنان صدای سوتم اهمیت داشته باشد، نه جنسیتم در زمین مسابقه.»

او تنها داور زن فوتبال جهان نیست که برای مردان هم قضاوت کرده است. «نیکول پتیگنات» سوییسی در لیگ‌های اتریش و سوییس، «گلادیس لنگوی» زامبیایی در لیگ زامبیا، «کلودیا اومپیرِس» اروگوئه‌ای و «کاترینا مونسول» اوکراینی دیگر داوران زن فوتبال جهان بوده و هستند که قضاوت رقابت‌های مردان را برعهده داشتند. کمک داوری «لوکاس راتاووچا» چک در لیگ این کشور هم طی سال‌های اخیر خبر ساز شده است.

با افزایش تعداد داوری‌های خانم اشتاینهاوس شاید باید آرام آرام منتظر سانسورهای بیشتر در صداوسیمای فوتبال ایران هم بود. سیما، منهای سوت داوران زن.

مطالب مرتبط:

دو داور زن ایرانی، جام ملت‌های اروپا را قضاوت می‌‌کنند