اصفهان که مجموعه بحران‌های زیستی، آبی و اقتصادی کم ندارد، حالا بحران سیاسی‌امنیتی منفک شدن بخش‌هایی از آن هم به کلکسیون بحران‌های استان افزوده شده است.
این بحران سیاسی‌امنیتی بالقوه روز دوشنبه هفته جاری در قالب طرحی با امضای ۳۳ نماینده تقدیم هیات رییسه مجلس شورای اسلامی شد. آن‌ها دلیل ارایه این طرح را «وسعت جغرافیایی و تعداد زیاد شهرستان‌های استان اصفهان و مسافت بین شهرستان‌ها با مرکز این استان» اعلام کردهاند.
این نمایندگان در طرح خود براساس شرایط حاکم بر اوضاع فرهنگی و اجتماعی حاکم بر منطقه شمالی اصفهان، به طور مشخص خواستار تشکیل استان جدیدی با نام «اصفهان شمالی» شده‌اند.
آن‌ها در مقدمه توجیهی طرح خود چنین استدلال کردهاند که استان‌های بزرگ مقیاس کشور به دلیل وسعت جغرافیایی و تعدد زیاد شهرستان‌ها، دچار یک ناکارآمدی در عملکرد هستند.
این نمایندگان معتقدند در استان‌های بزرگ، نارضایتی مردمی و کاهش سطح رفاه اجتماعی و کندی توسعه منطقه‌ای اتفاق افتاده و این موارد، هزینه اجرای امور را افزایش دادهاند.
این ۳۳ نماینده در طرح خود آورده‌اند که با هدف حذف عوارض ناشی از نارضایتی‌های مردمی و بوروکراسی‌های پیچیده و مایوس‌کننده اداری، طرح تشکیل استان اصفهان شمالی را پیشنهاد کردهاند.
حرف آخر این نمایندگان این است که استان اصفهان شمالی باید مرکب از شهرستان‌های کاشان، آران و بیدگل، نطنز، اردستان، گلپایگان، خوانسار، خور و بیابانک و نایین باشد.
بحث تفکیک استان اصفهان پیشینه‌ای طولانی دارد اما سال ۱۳۹۵ این طرح بار دیگر در دستور کار چند نماینده مجلس قرار گرفت و آن‌ها عزم خود را جزم کردند تا استان جدید خلق کنند.
برخی از این نمایندگان، اسفندماه همین سال نامه‌ای با عنوان «بررسی تفکیک استان‌های بزرگ کشور، از جمله اصفهان به استان‌های کوچک‌تر» به مرکز پژوهش‌های مجلس نوشتند که این مرکز به آن پاسخی نداد.
اسفند سال ۱۳۹۶ نیز بار دیگر این طرح از سوی «اکبر ترکی»، نماینده فریدن، فریدون‌شهر، چادگان و بویین میاندشت به میان کشیده شد که در آن زمان در رسانه‌های استان اصفهان بازتاب یافت.
ترکی گفته بود: «امتحان کوچک‌تر کردن استان‌ها در خراسان با موفقیت همراه بوده است، به همین دلیل ما با ارسال نامه‌ای به مرکز پژوهش‌های مجلس، خواستار آن شدیم که استان اصفهان، فارس و سیستان بلوچستان نیز به استان‌های کوچک‌تر تبدیل شوند.»
او چندی بعد اعلام کرد که نامه آن‌ها به مرکز پژوهش‌ها، «فرا استانی» و در رابطه با استان‌های کرمان، اصفهان، سیستان و بلوچستان و فارس نیز بوده است.
ترکی در عین حال اضافه کرده بود: «برخی شهرستان‌های استان اصفهان این قابلیت را دارند که به استان تبدیل شوند و کارها و مسایل خود را مستقل انجام دهند.»
«حیدرعلی عابدی»، یکی دیگر از نمایندگان اصفهان است که قرائت دیگری از این نامه دارد. او میگوید: «در این نامه بحث تفکیک استان و تبدیل آن به چند استان مطرح نبوده است.»
«ناصر موسوی لارگانی»، رییس مجمع نمایندگان استان اصفهان از «جواد ساداتی‌نژاد»، نماینده مردم کاشان و آرانوبیدگل به عنوان یکی از حامیان تفکیک استان اصفهان نام برده است.
موسوی لارگانی گفته است که این نماینده مجلس تلاش می‌کند تا کاشان و یکی و دو شهرستان دیگر تبدیل به یک استان شوند.»
ساداتی‌نژاد و برخی دیگر از نمایندگان معتقدند همانند مدل خراسان که به سه استان تبدیل شد، استان اصفهان هم می‌تواند به سه استان مرکزی، شمالی و جنوبی تقسیم شود.
طرف‌داران تفکیک معتقدند استان اصفهان، استانی پهناور است و اگر تفکیک شود، بودجه مجزا برای هر استان به عمران و آبادی و رفع مشکلات همه آن‌ها کمک می‌کند.
ساداتی‌نژاد یکی از همین افراد است که بهمن سال ۱۳۹۶ گفته بود: «استان شدن کاشان موجب ارتقای این منطقه می‌شود.»
حامیان این طرح بهمن ماه امسال نیز موضوع را پیگیری کرده و در گفتوگو با رسانه‌های محلی درباره آن سخن گفته بودند اما اظهارات آن‌ها نشان از وجود اختلاف در میانشان دارد.
اولین اختلاف این نمایندگان مدافعان تفکیک بر سر این است که استان جدید، اصفهان شمالی باشد یا کاشان. دومین اختلاف آن‌ها این است که مرکز استان جدید، کاشان باشد یا اردستان.
«صادق طباطبایی‌نژاد»، از جمله نمایندگانی است که با ساداتی‌نژاد اختلاف دارد و میگوید: «بعید است ساداتی‌نژاد از تشکیل استان اصفهان شمالی به مرکزیت کاشان سخن گفته باشد چون اصلا چنین توافقی نشده است.»
طباطبایی‌نژاد، نماینده اردستان در مجلس تاکید کرده است: «بعید به نظر می‌رسد با اضافه شدن استانی به استان‌های فعلی موافقت شود. اگر این اتفاق هم بیفتد، هنوز راجع به این که کجا مرکز استان باشد، توافقی انجام نشده است.»
او افزوده است: «به آقای ساداتی‌نژاد گفته‌ام طرح استان اصفهان شمالی خوب است اما به مرکزیت اردستان، نه به مرکزیت کاشان.
اختلاف‌ها بر سر نام و مرکز استان جدید هرچند تاکنون رفع نشدهاند اما ارایه طرح تفکیک استان اصفهان به هیات رییسه مجلس نشان از جدیت موافقان این طرح دارد.
در کنار این جدیت، گروهی از نمایندگان و مسوولان با این طرح مخالف هستند. «احمد سالک»، نماینده اصفهان در مجلس یکی از همین مخالفان است. سالک گفته است: «این طرح راه بسیار طولانی برای نهایی شدن در پیش دارد و باید در کمیسیون مربوطه و بعداً صحن علنی و نیز در تقسیمات کشوری به دقت بررسی شود.»
وی اضافه کرده است: «من مخالف جدا شدن شهرستان‌های شمالی از استان اصفهان هستم.»
«عباس رضایی»، استاندار اصفهان هم در واکنش به ارایه این طرح گفته است:«ما اصفهان شمالی یا جنوبی نداریم و تنها یک اصفهان داریم.»
بنابر «قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری»، مصوب سال ۱۳۸۹، وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند بـا تـصویب هیـأت وزیـران، بـا انتزاع و الحاق روستاها، بخش‌ها یا شهرستان‌های مجاور، استان‌هـا را تعـدیل کند؛ مگر آن که به تـصویب مجلـس، ایجـاد اسـتان جدیـد ضروری شناخته شود. بنابراین قانون، استان جدید باید حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشـته باشد.
این در حالی است که شهرستان‌های خواهان تفکیک از اصفهان از چنین شرایط جمعیتی برخوردار نیستند و از سوی دیگر، با موجی از مخالفت برای جدایی از استان مواجه هستند. نمایندگان حامی تفکیک، چنین مخالفت‌هایی را نشانه‌ای از روحیه «بی‌عدالتی» و «استعماری» تفسیر گرده‌اند.
بحث تغییر در تقسیمات کشوری در ایران همواره موضوعی امنیتی و دردسرساز برای حکومت‌های مرکزی بوده است. ایران در زمینه تقسیمات کشوری یا تصمیم برای ایجاد منطقه، دهستان، بخش، شهر، شهرستان و استان جدید چندان تجربه خوبی ندارد. یکی از همین تجربههای تلخ، مربوط به طرح ناکام تشکیل استان قزوین است که سال ۱۳۷۳ بلوایی به راه انداخت به طوری که گروهی از مردم در قزوین جلوی ماشین‌هایی که پلاک زنجان داشتند را می‌گرفتند یا تابلوهای اداراتی که نام زنجان داشتند را پایین می‌کشیدند.
«علی اشرف فتحی»، یکی از وبلاگ‌نویسان که در جریان درگیری‌های قزوین ۱۳ سال داشته، این درگیری‌ها را چنین روایت کرده است:«۱۳سال پیش در چنین روزهایی(مرداد و شهریور۱۳۷۳) با وعده تحریکآمیز بشارتی، وزیر کشور احمدینژادی!! کابینه دوم هاشمی مبنی بر حتمی بودن استان شدن قزوین و عدم تصویب آن در مجلس چهارم، قزوینی ها سر به شورش برداشتند و به مسافران زنجانی که از این شهر میگذشتند حمله کردند.
او همچنین نوشته است: «درهمان ایام، در جریان یک اردوی استانی، بین فرزندان شهید زنجانی و قزوینی درگیری سختی رخ داد و عدهای از طرفین زخمی شدند!!»
هرچند مجلس چهارم لایحه استان شدن قزوین را رد کرد ولی قزوینی‌ها دست برنداشتند و در مجلس پنجم، ابتدا قزوین جزو استان تهران و سپس استان جداگانه‌ای شد.
پس از قزوین، گسترده‌ترین اعتراض‌های مربوط به تقسیمات کشوری مربوط به اعتراض مردم سبزوار به وعده «عبدالواحد موسوی لاری»، وزیر کشور دولت محمد خاتمی برای تبدیل شدن بجنورد به استان بود.
سال ۱۳۸۰، پس از سخنان موسوی لاری در بجنورد مبنی بر تبدیل این شهرستان به استان، تعدادی از مردم سبزوار به خیابان‌ها ریختند و برای چند روز شهر ناآرام شد. این درگیری‌ها زمانی آغاز شدند که قوچانی‌ها اعلام کردند مخالف تشکیل استانی به مرکزیت بجنورد هستند و نیشابوری‌ها هم تمایلی به مرکز استان شدن سبزوار نداشتند.
هشتم شهریور ۱۳۸۰، تقریباً پنج هزار نفر در سبزوار به راهپیمایی پرداختند که در جریان این راهپیمایی، یک نفر کشته و ۱۰۰ نفر دستگیر شدند.
از سویی دیگر، مردم فردوس، گناباد و قائن در مخالفت با مرکز استان شدن بیرجند به خیابان آمدند.
تقسیم خراسان به پنج استان در دیگر شهرهای این استان نیز درگیری‌های متعددی به همراه داشت. هرچند در نهایت خراسان بزرگ به سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم شد.
تازه‌ترین این درگیری‌ها نیز مربوط به ناآرامی‌های کازرون در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ است که در سال‌های اخیر و در نوع خود کم‌سابقه بوده است.
این درگیری‌ها زمانی آغاز شدند که مردم کازرون گزارش‌ها و اخباری مبنی بر جدی شدن تشکیل شهرستان «کوه چنار» شنیدند و با آمدن به خیابان‌ها، به اعتراض پرداختند که منجر به کشته و زخمی شدن چند نفر شد.
حالا پس از گذشت حدود ۱۰ ماه از این درگیری‌ها، گروهی از نمایندگان مجلس طرحی را پیش کشیده‌اند که اجرای آن بی‌تردید کم‌هزینه نخواهد بود.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر