در دو ماهی که از سال جدید خورشیدی می‌گذرد، فارغ از تنش‌های چند هفته اخیر بین ایران و امریکا و افزایش نگرانی‌ها در مورد احتمال بروز جنگ بین دو کشور، در پیوند با امریکا، دست‌کم دو موضوع دیگر توجه ایرانیان را جلب کرده است و مستقیم یا غیرمستقیم علایق و منافع بخشی از آن‌ها را در جهت مثبت یا منفی متاثر کرده است.
۱۹ فروردین ماه، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشورش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است. تصمیمی که به پرسش‌های بسیاری درباره تاثیرات این تصمیم بر ایرانیان ساکن امریکا و یا در پروسه مهاجرت و مسافرت به امریکا که پیشتر همچون سرباز یا داوطلبانه در سپاه خدمت کرده‌اند، دامن زد.
دغدغه‌های این دسته از ایرانیان با رونمایی دونالد ترامپ از طرح مهاجرتی جدید امریکا، طرحی که تا بدل شدن به قانون هنوز راه نسبتا درازی در پیش دارد، ابعاد دیگری هم به خود گرفت. بر اساس طرح جدید، مهاجرت بر مبنای شایستگی اولویت خواهد یافت. این شایستگی هم بر اساس معیارهایی مانند تحصیلات، تخصص، سن، تسلط به زبان انگلیسی و پیشنهاد کار از امریکا سنجیده خواهد شد.
درباره این‌که ایرانیان مقیم امریکا یا در پروسه مهاجرت به این کشور که سابقه سربازی یا عضویت در سپاه و یا نهادهای وابسته را دارند و کسانی که بر اساس قانون فعلی و از راه خویشاوندی در پروسه مهاجرت به امریکا قرار دارند و برخی از آن‌ها سال‌هاست در صف دریافت ویزا قرار دارند در شرایط فعلی باید منتظر چه باشند با کیانوش رزاقی وکیل امور مهاجرتی در امریکا گفتگو کرده‌ایم.
آقای رزاقی ممکن است به طور خلاصه به ویژگی‌های اصلی طرح جدید مهاجرتی دانولد ترامپ اشاره کنید؟
ابتدا اشاره کنم که هنوز نسخه مکتوب این طرح و جزئیات آن که از نظر حقوقی بسیار هم مهم است در اختیار رسانه‌ها، وکلا و افکار عمومی قرار داده نشده است. بر اساس صحبت‌های رئیس‌جمهور در مراسم رونمایی از این طرح، مبنای طرح مهاجرتی جدید، بدل کردن قانون مهاجرتی خویشاوندی محور به قانون مهاجرتی شایستگی محور است. بنا بر قانون فعلی مهاجرت بیش از ۷۰ درصد ویزاهای مهاجرتی و اقامت دائم نه بر اساس شایستگی‌ها فردی که بر مبنای مهاجرت‌های خانوادگی، قرعه‌کشی گرین کارت و مواردی هم پناهندگی سیاسی اعطا می‌شود. طرح آقای ترامپ بر این ذهنیت استوار است که این عدد را به ۳۰ درصد کاهش دهد و ۷۰ درصد بقیه را بر اساس شایستگی افراد (Merit Based) به آن‌ها اعطا کند.
به این ترتیب، در طرح جدید اعطای ویزای مهاجرت بر اساس نسبت خانوادگی به طور کلی لغو نمی‌شود؟
خیر. اما ویزای مهاجرتی در طرح جدید مهاجرتی به همسر و فرزندان زیر ۲۱ سال محدود شده است و دیگر شامل پدر و مادر و فرزندان بالای ۲۱ سال و خواهر و برادر نخواهد شد.
این طرح هیچ شانسی برای تصویب در کنگره امریکا و تبدیل شدن به قانون دارد؟
تصویب این طرح با توجه به اختلاف نظر زیاد دمکرات‌ها و جمهوری‌خواهان فعلا چندان محتمل به نظر نمی‌رسد. رئیس‌جمهور ترامپ هم در سخنانش تاکید کرد که او تا انتخابات سال ۲۰۲۰ و تشکیل کنگره جدید صبر خواهد کرد تا در صورت پیروزی جمهوری‌خواهان این طرح را قانونی کنند. البته طرح مهاجرت بر اساس شایستگی فارغ از اختلافات سیاسی، موافقان زیادی دارد و اگر روی جنبه‌های دیگر مساله مهاجرت از جمله مهاجران فاقد مدارک قانونی و کودکان مهاجر بدون سرپرست و افراد مشمول طرح داکا (DACA) بین دو حزب توافقی صورت گیرد، این طرح جدید مهاجرتی هم قانونی می شود. این اصطلاحا از مسائلی است که دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد و سیستم مهاجرتی امریکا به این سمت خواهد رفت.
اگر این طرح قانونی شود آیا عطف به‌ماسبق هم خواهد شد و پرونده‌های مهاجرتی را که از قبل تنظیم شده هم باطل خواهد شد یا آن‌ها مستثنی می‌شوند؟
با توجه به اخبار و اطلاعات محدودی که داریم به نظر می‌رسد آقای ترامپ در نظر دارد آن پرونده‌ها را باطل کرده و تمام ظرفیتی که این متقاضیان می توانستند به صورت بالقوه اشغال کنند به مهاجرت بر اساس شایستگی اختصاص دهد. البته این متقاضیان را هم وارد پروسه مهاجرت بر اساس شایستگی کرده و تنها ارفاقی که به این‌ها خواهند کرد دادن یک امتیاز اضافی به آن‌هاست که در سیستم امتیازدهی مهاجرت بر اساس شایستگی، در موقعیت برابر با کسان دیگر، آن‌ها را پیش می‌اندازد.
در پیوند با تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران از سوی امریکا، نخستین پرسش این است که آیا شهروندان ایرانی امریکایی که سربازی‌شان را در سپاه گذرانده‌اند، موظفند سابقه خود را به دستگاه‌های مسئول در امریکا اعلام کنند؟
خیر. تا این لحظه که صحبت می‌کنیم، چنین الزامی وجود ندارد، هرچند ممکن است بعدا دستورالعمل‌هایی در این مورد صادر شود. به این ترتیب، افرادی که تا قبل از گذاشتن نام سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی، به صورت غیرداوطلبانه، سرباز و یا به صورت امریه، در سپاه پاسداران یا سازمان‌های تابعه آن خدمت کرده‌اند، اگر تا قبل از تروریستی شناخته شدن سپاه، خدمت‌شان تمام شده است، ملزم نیستند سابقه خود را به نهادهای مسئول در امریکا اطلاع دهند.
افراد با سابقه سربازی یا امریه در سپاه در پروسه دریافت خدمات ویزایی یا مهاجرتی، در فرم‌های مربوطه در مقابل پرسش از سابقه عضویت در سازمان‌های تروریستی باید چه پاسخی را انتخاب کنند؟
این افراد در پاسخ به پرسش از سابقه عضویت در سازمان‌های تروریستی در فرم‌های مربوطه باید پاسخ خیر را انتخاب کنند. این‌ها در مصاحبه‌ای که بعدا با آن‌ها خواهد شد لازم است در پاسخ به پرسش از سابقه خودشان توضیح دهند که در مقطعی که هنوز سپاه تروریستی اعلام نشده بود به صورت غیرداوطلبانه در آن خدمت کرده‌اند و سطح همکاری‌شان را روشن کنند.
به این ترتیب، برای دریافت امتیازات مهاجرتی (ویزا، اقامت، شهروندی) برای کسانی که سابقه خدمت سربازی در سپاه (تا قبل از تروریستی اعلام کردن) را دارند منع قانونی وجود ندارد؟
خیر. تا این لحظه، این دسته از افراد به شرط این‌که تا قبل از گذاشتن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی خدمت‌شان در سپاه تمام شده باشد، برای دریافت امتیازات مهاجرتی امریکا با هیچ منع قانونی مواجه نیستند.
در مورد کسانی که پس از اعلام شدن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی هنوز به عنوان سرباز یا با امریه با سپاه همکاری می‌کنند چطور؟
این دسته از افراد در فرم‌های ویزا و مهاجرت، باید در پاسخ به سابقه عضویت در گروه‌های تروریستی گزینه بله را پاسخ دهند و زمانی که برای مصاحبه دعوت شدند توضیح دهند که به عنوان سرباز حقی برای انتخاب محل خدمت‌شان نداشته‌اند. برابر با قانون، صرف پاسخ بلی به این پرسش در فرم‌های مهاجرتی نمی‌تواند موجب رد شدن درخواست خدمات مهاجرتی فرد شود. چک کردن سوابق این افراد البته طولانی‌تر خواهد بود و این پاسخ نکته منفی بزرگی در پرونده مهاجرتی آن‌ها خواهد بود. اما در هر حال، به این‌ها حق دفاع از خودشان و ارائه توضیح داده خواهد شد. مساله مهم داوطلبانه یا غیردواطلبانه بودن عضویت افراد در سپاه پاسداران است. فرد وقتی روشن کند در نقض حقوق بشر و اقدامات مجرمانه و تروریستی سپاه نقشی نداشته است، می‌تواند امیدوار باشد پرونده‌اش روند طبیعی خود را طی کند.
در مورد کسانی که به صورت داوطلبانه در سپاه خدمت کرده و یا با آن همکاری کرده‌اند و اکنون ساکن امریکا هستند وضعیت به چه گونه‌ای خواهد بود؟ ممکن است اقامت یا شهروندی آنان ملغی شود؟
برابر با قانون، کسانی که تا پیش از تروریستی اعلام کردن سپاه از آن جدا شده و از زمان ورود به امریکا ارتباطی با سپاه نداشته‌اند و پیشتر هم در زمان حضور در سپاه، در نقض حقوق بشر، شکنجه و بازداشت خودسرانه و یا تحمیل و تغییر دین به مردم نقشی نداشته‌اند، قابل تعقیب قضایی نیستند و مشکلی نخواهند داشت. اما هر زمانی خلاف این موضوع ثابت شود قابل تعقیب هستند چون هم اقدامات مجرمانه انجام داده‌اند و هم در هنگام ورود به امریکا در تمام فرم‌ها، علی‌رغم قسم خوردن دروغ گفته‌اند.
در همین فرم‌های ویزا و دریافت خدمات مهاجرتی، به مساله عضویت فرد در نهادهای نظامی هم اشاره شده است، کسانی که امریه داشته‌اند و سربازانی که فعالیت نظامی نداشته‌اند این پرسش را باید چگونه جواب بدهند؟
تمام کسانی که سربازی رفته‌اند باید به این پرسش پاسخ مثبت بدهند و بعدا در مرحله مصاحبه توضیح دهند که به عنوان سرباز در آن نهاد نظامی خدمت کرده‌اند و درگیر فعالیت نظامی نبوده‌اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر